\

J

l

\

I

\

■

o^^L.ys */-■

fi£+~

&Lo—

— <>^zl

<Wfe* //L_ CS^J

— h^^l^LjLjoL _

'itL/Y- c^z_ f7%U^ W/6^7,

i^^-ri. ^o-z — — /z-4L^&-~

&j£~ ^L- ~rQ^Lc-^ — .,

h^V <f ^ w JiMj)

C5U~^

*” A { ^ — ._ ^£14. , $pf 2J-tJ£-

^-€^L£r-^-^ - - /^--* - -

f-4± - /4^ -^-^ r?n-4> —

<5*-^ y.

i (/tO f /*-4_j*j3t — tsyxJ^fP’

/L+L jzfzfcu^L

Z^A * r (^^r -'Yl A ^>/ >/ _ ^ AV _ ^

<Z^r'^^ **- lfc-i>^-^0-*-^£— >^r - Jkr-*Z-*L^

2&“ &£*— A2^&+-^A-,yyk'&

1

COKV ESVKVSVMKV.

HEPLUYLKE EM PUNYKV ENHYTEOESKY ES OOHOYYTE TOHTYLEOIHOOET OS.

7137

THE BOOK OF PSALMS,

TRANSLATED FROM

THE ORIGINAL HEBREW INTO THE MUSKOKEE LANGUAGE.

NEW YORK:

AMERICAN BIBLE SOCIETY,

INSTITUTED IN THE YEAR MDCCCXVT.

189 6.

{Muskokee, Psalms , 18mo.]

COKV ESVKVSVMKV.

ESVKVSVMKV 1.

Mv este naorkvlke era vkerrickv vcvkvye yvkvpekot, holwvyecvlke era vyetvn oh huerekot, momet nakhayv- kekvlke nvkaftan likekot,

2 Momis Cehofv era vhakv es em afvcketvt omen, em vhakv nettvt ot nere tis oh vkerricat, en heret omes.

3 Moraet eto uewv fihhonat vfopke vhocke, esse yukne- kon, em ette em oketv omof lokcicat orae tares ; momen naket o vteken momeeat heren ayet os.

4 Este faccvkekat mv omvkekot os: momis nak en tvleesse hotvle vtohkat omvket os.

5 Monkv faccvkekat ohfvcceckv omof svpvklekon, hol- wvyecvlket este-faccvlke nvkaftan svpvkilekos.

6 Cehofv este-faccvlke em vyetvn kerret omen, momis holwvyecvlke em vyetvt sumketvn oh ayet omekv.

ESVKVSVMKV 2.

Estomaten etvlwv cahmelikvt cvpvkhoket on, este sulsokat nake ehvperken oh vkerricvke haks ?

2 Ekvnv mekkvlket vnrvpet asvpvklen, em evpayvlkeu Cehofv vnrvpen, momen en Klist vnrvpen etenvkaftaket os,

3 Em eswvnakvn kvceyet, efvkv enake taken vwikvkeres, makaJcet,

4

ESVKVSVMKV, 3.

4 Hvlhawan likat vpelvres : Pucaset vpelicvkvres.

5 Momof en cvpvkketv ofvn era punayvkvres, momet cvpvkketv hiyyat ofvn penkvlvkuecvres.

6 Mome estomis vra Mekkon Sivn ekvnhviwe vcakat cvnaken hueriheis.

7 Nake momvres komvten kerkuecares: Cehofvt, Cemet Cv’ppuce toyetskes; mucv nettvn ce heckuehcis, cv kicvtet os.

8 Vm ’poll vs, raomen etvlwv cahmelikvn cenake taren ee’mit, ekvnv yuksvlken epucasetskvren ce’mares.

9 Cvto estepketvn es kvcehyet, vrkvshayv em vrkvswv omen vwiket tvkocetskvres.

10 Monkv hiyomat, mekkvlke toyatskat, lioporrenet omvkes : ekvnv fvccecvlke toyatskat, ce mvhahoyvke- kvs.

11 Cehofvn em penkalet em vtotket, fekeket afvckv- kes.

12 Eppucen vfvnkvkes, cvpvkke haken, vpeyatskof, sumketvn vkpvlatkatskekaret ; vyvkhvmkvn en cvpvk- ketvt vhetke witet ok. Em enbonrakat omvlkvt en heraket os.

ESVKVSVMKV 3.

Tewe es em Ykvsvmkv, e’ppuce Apselvme en letkof coyvtet.

Cehofa, vc vnrapvlke em vhonkvtkv mvtawwvt ohvtv- linfeet os ! vc vnrvpen asvpaklat sulket os.

2 Vm puyvfekcvn opunvyecet, Hesaketvmeset vnickvn em ocekot os, makakat sulket os.

.3 Momis cemet, Cehofv toyetskat, sevrvnakvt vm vfulotken vn hueretsket os, momet vm vrakketv momet a cv cemoksicvt.

4 Vn haken Cehofvn es oh huehkis, em ekvnhviwe vcakat aossen vm vyoposkvret ok. Sela.

ESVKVSVMKV, 4.

5

5 Vnet on omat, wvkiket nohcis; vhonehcis; Cehofvt vc vcayecet oraekv.

6 Este cukpe-rakko palakat vc vnrvpet vra vfulotken e svpvklecakvten en cv penkahlekos.

7 Aeha, Cehofa, ahuervs; vn Hesaketvmese toyetskat, cv hesayecvs : vn horre omvlkv e yvnvwv funen nafket kvceyetskvtet os.

8 Hesayeckvt Cehofv enaket omes : cem ohmerkvt cem esten ohocvkekvs. Sela.

ESVKVSVMKV 4.

Yvliikv enhomahtv en hahoyat: eshayeckv ef vkv ocvken es oh hayehoevranat.

Tewe es em Ykysvmkv.

Vn Hesaketvmese faccetskat, huehkvyof, vm vyoposkvs ; cv ’stemerkusof liketv etektvnkusan vn hayetskvtet os: vm merret, vm mekusvpkvn vm vpoliicvs.

2 En liofune estomen, este en hopuetake toyatskat,; ehvperketvn vnokecet, Ivksetvn hopoyatskat eteropotten vm vrakketvt vlesketv hakvre te ?

3 Momis Cehofvt este heroman e em vpvyecvten kerrv- kes : oh huehkvyof, Gehofvt vm vpohicvres.

4 Penkvlvkes, momet naorikatskvs : cen topv taken lumhet, ce feke take mahusan etempunayet, cvyayvket omvkes. Sela.

5 Emetv fvccvken Hesaketvmesen emvkes, momet Hesaketvmesen em enhonrvkes.

6 Estimvt nak here estomen pu hecvkuecvre te ? sulket makaket os. Cehofa, ce turofheckv en hvyayvken ep oh kvvvvpvs.

7 Teleko pvrko-opuswv tepakat em ohvtvlakof afvckakat senhoyvnen afvcketvn cv feken vpiketskvtet os.

8 Herkv ofvn wakkit, mv ofvn vyvkhvmkvn nocares, v^tvlkusis, Cehofv toyetskat, vm estonkon likin cv hayets- ket omekv.

6

ESVKVSVMKV, 5.

ESVKVSVMKV 5.

YvMkv Enhomahtv en hahoyat ; Nehilor vpvket. Tewe es em Vkvsvmky.

Cehofv toyetskat, ce hvckon nanvke makvyan a em wiyyet, vm vkerrickvn ohvkerricvs.

2 Huehkvyat en haken em vpohicvs, vm Mekko momet vn Hesaketvmese toyetskat, cemen ce mekusapvyet omekv.

3 Cehofv toyetskat, hvthvyvtken vn haken pohetskvres : hvthvyvtken vm meJcusvpkvn ce homvn etetakuehcit, vketecares.

4 Hesaketvmese holwvyeckv es afvckat toyetskekok : holwakat ece ’pvket fekhonnekares.

5 Ekvsvmakat cen renakv ehomvn svpvklekares : hoi- wvyecvlke omvlkvn en homecetsket os.

6 Laksetv opunahoyan y vmahkuecetskvres : Cehofvt este*hunvnwv catv pvlate, momet emvkerran en homecet os.

7 Momis vnet on omat, cem vnokeckv rakkat ofvn cen cukon eceyares: momet cem penkalit, cen cuko vcakan vhecit ece ’rakkuecares.

8 Cehofv toyetskat, cem fvccetv etehoy vnen cv y vpvy vs, vc vnrapvlket fullet omekv : cem vyetvn cv turofv ehomvn heren hay vs.

9 Mehenvvetv e cukwv take ofv sekot omekv : envcofv taket holwvyeckv mahhet omes: es en nokmelkv take este-herickv en haukes ; e tulaswv take opunvkv eslopica- kan ehosickvn es opunayaket os.

10 Aeha, Hesaketvmese toyetskat, estemerrvkuecvs ; nanvke vkerricake mahusat etehoy vnen pvlvtkekvs ; vhakv kacvkvte sulkat vpvken sossicvs ; ece’nrvpue- cakekv.

1 1 Momis cem enhonrakat omvlkvt afvckvkekvs ; afvcket

ESVKVSVMKV, 7.

7

estofis huehkvkekvs, vcayecaketskekv : ce hocefkv vnoke- cakateu ec ofvn afvckvkekvs.

12 Cemet este-faccvn ohmerretskvret ok, Cehofv toyets- kat; heromkvn es ohranetsket os, sevrvnakv es ohrane omet.

ESVKVSVMKV 6.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat, eshayeckv efykv ocakat oh liayehocvranat. Semener es hakvre. Tewe es em Ykysymkv.

Cehofv toyetskat, cvpvkket vm vsehekot, cen cvpvkketv hiyyat ofv cv ’stemerrihcetskvs.

2 Aeha, Cehofv toyetskat, vm merrvs, cv pulsekv : Cehofa, cv cvfeknicvs, cv fune fekekakekv.

3 Vm puyvfekcvn tayen fekeket os: momen cemet, Cehofv toyetskat, en hofune estomusa ?

4 Cehofv toyetskat, afuliket, vm puyvfekcvn liesayecvs ; cem vnokeekv vrahkvn cv hesayecvs.

5 Elkv ofv ece ’kerrickv sekot omekv : elkv liute ofvn estit vkvsvmkvn ce’mvre te ?

6 Vn hihketv es cv hotoses: nere vtekat vm pvtakvn omvyecis ; vn topucen cv turopuswvn es lvcpeeis.

7 Feknokketvt omecicen cv turwv yvmahket os ; vc vnrapvlket omecicen vhasse haket os.

8 Holwvyeckv vtotkvlke omvlkatskat, vnkvpvkvkes, Cehofvt vn hvkihketv en haken pohet omekv.

9 Cehofvt e’nkusapvyan vm vpohicet os ; vm mekusvp- kvn em vpohicvres.

10 Vc vnrapvlke omvlkvt vlsaket, tayen estemerkvkvres : yefulecvres ; vyvkhvmkvn vlsvkvres.

ESVKVSVMKV 7.

Tewe en Seklyvn, Kus Pencemvlke em opunvkv ohfvccvn Cehofvn vyvhi- kvtet,

Cehofv vn Hesaketvmese toyetskat, ec oh letkis : vc asseeakat omvlkv enkvpvken vc vcayecet, cv hesayecvs :

8

ESVKVSVMKV, 7.

2 Este papv omet vm puyvfekcvii selahlecet, hesayecv seko emunken lopuckusen selahlecekaren.

3 Cehofv vn Hesaketvmese toyetskat, heyvn momecvy v- tcn omat ; holwvyeckv cv’nke ofvn ocen omat ;

4 Este vne tepakeyat etenherke kakeyan hohvakan es era fekvyvten omat; (henka, este nake omecice sekon vc vnrapvt huervten liolwakan ossicvy vtes ;)

5 Ynrapvt vm puyvfekcvn assecet, esekvs; henka, vn hesaketvn ekvnvn oh huerekvs, momet vn rakketvn ekvnv era mokken tvk wvkecekvs. Sela.

6 Cehofv toyetskat, cen cvpvkketv ofvn ahuervs; vc vnrapvlke en cvpvkketvt omecicen e kvwvpvs ; momet vc vrahkvn vhonecvs ; Aeha, ohfvcceekvn maketsket os.

7 Momen etvlwv cahmelikv nvkaftat cera vfulotvkekvs ; momen mvn ohfvnket, hvlwen ye fill k vs.

8 Cehofvt etvlwv cahmelikv em fvccecet os. Cehofv toyetskat, vm fvccetv momen vm mehenwetv vc ofv ocat vcvkvyen es vm fvccecvs.

9 Aeha, liolwvyecvlke en holwvyeckvt fekhonnekvs, momis este-faccvn yekcen hnericvs : Hesaketvmese fvccat est efeke momen est envcofvn eskerret os.

10 Sevrvnvkv cvnake Hesaketvmese, mv efeke ofv fvccan hesayecat, a vtet os.

11 Hesaketvraeset fvccecv fvccat omes; momet Hesa- ketvmeset nettv vtekaten holwvyecvlken en homecet omes.

12 Estet rafulkekon omat, em eslafkv cvpkon fvsecvres : em eccv-kotaksen kotaksehcet, etetaknecakvtes.

13 Momet nanvke es esteleckvn em etetaknecakvtes: em eccv-kotakse en re fenkaken hayet os.

14 Hecvs, holwvyeckv heckuecvranat es en nokkes : henka, holwvyeckvt ofvn vfekhoniyen, laksetvn heckuecet os.

ESVKVSVMKV, 8.

9

15 Ekvnsufken korret, sufken hay vies, momet ekvnsufke hayvtet vk latkvtes.

16 Em vtotketv hohvakat e’kv mahusan a oh fuliken, holwvyeckv momecvtet eme mahusat e’kv onvpv a em oh lj\tket os.

17 Cehofvn vkvsvmkvn emares, em fvccetv vcvkvyen, momet Cehofv Hvlwe Mahat e hocefkvn vkvsvmkvn ’svyvhikares.

ESVKVSVMKV 8.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat, eshayeckv efvkv ocat oh hayehocvranat.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv pa Pucase toyetskat, ekvnv hvmkvn ce hocef- kvt mvtawwvt vrakket os ! mv vrakketv cenaken hvlhawat onvpvn ocvs.

2 Ce’nrapvlket omecicen, liorrc momen est em pvlecvn cvyayvkuecetskvret, hopuetakuce momen cokakusat e cukwv aossen yekcetvn etetakuecetskvtes.

3 Cen hvlhawan, ce’nke-wesakv em vtotketv n hecit, hvresse kococumpvu etetakuecetskvten hecvyof,

4 Estet naket omen, vkerricetske haks? momen este e’ppucet naket omen , en cukoperieetske haks ?

5 Encelvlke estomusis senkvncvpen hayet, rakketv vrakketv tepakan es kvtvlayecetskvtet omekv.

6 Nanvke ce’nke es hayetskvten ohfvnkvke taren hayetsket os : nanvke omvlkvn e’le elecvn ocetskvtet os.

7 Yvpefikv* wakv esyomat omvlkvn, henka, nake eleostvke vnrvwv fullateu ;

8 Hvlwe fuswv uehvtkv rvro csyoman, naket o estomis uehvtkv en nenucvlke vk vpeyat.

9 Cehofv pu Pucase toyetskat, ekvnv hvmkvn ce hocef- kvt mvtawwvt vrakket os !

10

ESVKVSYMKV, 9.

ESVKVSVMKV 9.

Yvhlkv Enhomahtv en hahoyat: Mvr Lvpen soli hayehocvranat. Tewe es em Ykvsvmkv.

Cv feke ’soinvlkvn Cehofvn vkvsvmares ; cem vtotketv estomahakat omvlkvn kerkuecares.

2 Ec ofvn vc afvcket, ’se afvcecicares : Hvlwe Mabat toyetskat, ce hocefkvn vkvsvmkvn ’svyvhikares.

3 Yc vnrapvlke rafulecof, ce hotnvn elentappet, sumketvn vkpvlvtkekvs.

4 Nak vra fvccvt omen, momen nake es vm fvceeho- cvranvten fvccecetsket ok: cem ohliketvn mekket obliket fvccvn fvccecetsket os.

5 Etvlwv cabmelikvn em vsebet, bolwvyecakan sumbue- cetskvtes ; e hocefkv taken meyuksv-sekon vslecetskvtes.

6 Vnrapvlket on omat, sumecickv meyuksv-sekan es samecet os : momen tvlofv lekaflecetskvtes, momat este nake es vkerricakvte tis vpvket sumket os.

7 Momis Cehofvt, mekkot omet , meyuksv-sekon likvres : mekko em obliketv enaken fvcceckvn metetakuecvtet os.

8 Momet fvccetv ofvn ekvnvn fvccecvres ; mebenwetv ofvn fvcceckvn etvlwv cabmelikvn es em afvstvres.

9 Momet Cehofvt este ohvvetenh'okat em vrvnaketvt omvres ; estemerketv omof vrvnaketv yekcat tares.

10 Momen ce hocefkv kerrakat cem enhonrvkvres, cemet, Cebofv toyetskat, ce hopoyakaten wiketskekatet omekv.

11 Cebofv, Sivn likan vkvsvmkvn ’svy vhikvkes ; este em etenrvwvn nanvke momecvten kerkuecvkes.

12 Catv eaten es em ’pobof, mvn vkerricvket omekv: kvncvpakusat ohhuehkakaten eliosekot os.

13 Aeba, Cehofa, vm merrvs ; elkv em vbauke enkvpv- ken cv kvwapetskat, estemerrickv vn homecakat es cv JstemerricaJcaten hecvs :

ESVKVSVMKV, 10.

11

14 Cem vkvsvmkv omvlkvn kerkuecaren: Sivn e’ckus- hokte em etvlofv mvkauke ofvn kesayeckv est em ocets- kan es vc afvcke tares.

15 Etvlwv cakmelikvt ekvnsufke kayakvtet vk pvlat- kvtet os ; senkvnhetv ekakvte ofvn e’le take makusan eshoyet os.

16 Cekofvt okfvcceckv momecan es kerkokoyet os; kolwvyecv e’nke makusat em vtotketv ofvn senkvnketv ofv omen eskoyet omes. Hekivn. Sela.

17 Holwvyecvlke elkv kuten vtotkoy vres, momet etvlwv Hesaketvmese ekosakat omvlkvn.

18 Nake enkusvpkakat ekoskoye emunkvt omekon, kvncvpakusat en nenekeckvt meyuksv-sekon sumkekaret omekv.

19 Cekofv toyetskat, akuervs : estet okfvnikates : etvlwv cakmelikvt cen renakv ekomvn okfvccvkekvs.

20 Penkvlkvn vtekvs, Cekofv toyetskat; etvlwv omvl- kvt este tvlket omakat kerrvkekvs. Sela.

ESVKVSVMKV 10.

Cehofv toyetskat, estomaten kopvyen kueretska ? este- merketvt ocakof estomaten ekketska ?

2 Holwvyecvt em ekvsvmkv ofvn este estemerran yekcen assecet os : nanvke okvkerricakvten es cvwkoye- kvs.

3 Holwvyecvt e feke em eyackv es ekvsvmet opunayen, este nak est em vleskapat Cekofvn en komecet etvn vkepa- ket os.

4 Holwvyecvt e turofkeckv ekvsvmkv ofvn Hesaketv - me sen kopokyekos. Hesaketvmese saksekos, em vker- rickv omvlkvt makaket omekv.

5 Est ofv estomis em vretvt yekcvket os : cem fvcceckvt

12

ESVKVSVMKV, 10.

hvlwe maken, en renakvt oreko tayan, ocvket omes : eme vnrapvlke omvlkvn nakhayekot omes.

6 E feke ofvn, Estofvn vc vkueyihohcekos; honvpsc erohkonvpse etehoyvnen estemerketv ofvn hnyirvkos, makvtet os.

7 E cukwv tvhiketv, mvkerretv in omen oliwetenketv es fvcket os.

8 Ehketv tvlofucvlke vnakv ocakan vketecet liket, este nak em mvttekaten elecet os : en renakvt eliken este* merrat vnrvpen ok hecet os.

9 Este-papv e hute ofvn nake esetvn mehake omet ehken mehaket os : este estemerran esvranet emehaket wakket os ; estemerran eset os, esenkvnhetvn aceyicof.

10 Cuneket e kvncvpuecet os : momen enake yekcakat etehoyvnen estemerrakat pvlatket os.

11 E feke ofvn opunayet, Hesaketvmeset ehosvtet os; e turofvn ehet os ; estofvn hehcekos, maket os.

12 Cchofv toyetskat, almervs ; Hesaketvmese toyetskat, ce’nken kvwvpvs : este kvncapan ehohsetskvs.

13 Estomaten holwvyecvt Hesaketvmesen en homecet, e feke ofvn, Mvn es vm ’polietskekares, makat te ?

14 Heeetskvtes, liolwvke momeckv momen en homeckv vtotketvn hecetsket omekv* ce’nken es est em pvlecets- kvret: en yekce sekat cem e wiket os: erke sekat em vnicv toyetsket os.

15 Holwvyecv e sakpvn kvcvs: momet este holwakat ton omat, en holwvyeckv hopoyetske emunket sekon hecetskvres.

16 Cehofvt meyuksv-sekon mekkot liket os: etvlwv cahmelikvt eme em ekvnv enkvpvken sumecihocet os.

17 Cehofv toyetskat, eyaskakat em eyackvn em vpolii- cetskvtes : e feke taken emetetakuecetskvres ; ce hvcko pohen hayetskvres;

ESVKVSVMKV, 12.

13

18 Erke ocvkekat momen ohwetenhokat nak em fvccecetskvret, este ekvnv enaket omat ohvtvlaken este penkvlecekaren.

ESYKVSVMKY 11.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofvn em enhonris: estomaten, vm puyvfekcvn, Fuswv omet cem ekvnhvlwen oliletkvs, kicatska ?

2 Hecvs, holwvyecvlket em eccv kotaksen kotaksecet, en re take efvkvn oh etetakuecet omekv; efeke fvccakan yomucke ofvn eclivkvret.

3 Cuko en likvt yvmahkaken omat, este fvccakat nak estomvke*taye te ?

4 Cehofvt en cuko vcake livsvtkat ofvn likes : mekko em oliliketv Ocliofv enaket hvlwat ofvn oces : en renakvt hecen, e turhvrpet este en hopuetaken eskerret omes.

5 Cehofvt este fvccakan eskerret os ; momis em pu- yvfekcvt holwvyecv momen svpenkvleckv era vlostan en homecet os.

6 Holwvyecvlken senkvnhetvn es oh oskolicvres ; totkv, tohottoplane, hotvle hiyye esyomat en sesketv take es vcvnket omvres.

7 Cehofvt fvccvt omekv ; fvccetvn em vlostet omes ; e turofheckvt fvccan hecvres.

ESVKVSVMKV 12.

Yvhikv Enliomahtv en hahoyat , Semener ohhayehocvranat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, vnicvs : vnokecakat pokepckv ; hero- makat este en hopuetake vpvkakvtet sumecekv.

2 Omvlkvt mvkerretvn ’setempunvyake vlket os ; e cukhvrpe eslopicusen, momen e feke hokkolen es opuna- hoyet os.

14

ESVKVSVMKV, 13.

3 Ecukhvrpe eoke este vrakkuecakan, mv tulaswv nake rakrvken opunayan, Cehofvt warvres.

4 Pu tulaswvn es ohfvnkey vres ; pu cukhvrpe punaket omakes; Pucase ep olifvnke likat esti te ? makakvten warvres .

5 Estemerrakat nak svpenkvlecvkhoyat moraen enkusvp- kakat hihhokat vrahkvn hiyomat ahuerares ; huerctv vcake eyacusan mv ofvn huericares, Cehofvt maket os.

6 Cehofv era opunvkv hvsvthvket omes; cvtokunap- hvtke rekkickv hute ekvnv oh ocat ofvn rekiket, hvsvteckv kolvpake hvsvthihocvte omakat.

7 Cehofv toyetskat, cemet entaken vcayecetskvres ; hey v este honvpse fullat enkvpvken meyuksv-sekon vcayecets¬ kvres.

8 Este holwvyecvlket hvlwehocof, holwvyecvlket hvmkv vfulotken yvkvpaket os.

ESVKVSVMKV 13.

Yvhikv Enhomaktv en liahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, cv hoset en hofnne estomomusen hueretskvre te ? meyuksv-sekon ? En hofune estomomii' sen ce turofvn vm ehetskvre te ?

2 Cv feke ofv feknokketvn nettv vtekaten ocit, en hofune estomomusen vm puyvfekcv ofvn vkerrickv cahmeliken ocare te ? en hofune estomomusen vnrapvt vn homahten e huericvre te ?

3 Vc oh hecet vm vyoposkvs, Cehofv vn Hesaketvmese toyetskat, cv turwvn vn hvyayvkuecvs, elkv ofvn cv noce- karen.

4 Vn horret, Vnrvpen ohfvnikis, makekaren ; vc vkueyihocof, vnrapvlket afvckvkekaren.

5 Momis vntat cem vnokeckvn em enhonrvyet os; cv feket cen hesayeckvn es afvcke tares.

6 Cehofvn vyvhikares, esfvcken vn lopicvtet omekv.

ESVKVSVMKV, 15.

15

ESVKVSVMKV 14.

Yvhikv Enhomaktv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Este hoporrenekat, Hesaketvmese sahsekos, e feke ofvn maket os. Vhopvnhoket os; vtotketv en homechoye tavan raomecakvtet os ; here momecat sekos.

2 Cehofvt hvlwen a vfvnnaket, este en hopuetaken hecvtes, hoporrenvke sasen omat hecet, Hesaketvmese hopoyakat fallen omat hecvret.

3 Omvlkvt fiyiket vpeyet os; etohkvlket vhopvnhoke haket os ; here momecat hvmkis, henka, hvmkis sekos.

4 Holwvyeckv vtotkvlke, tvklike lokake etvpomen vm esten loket, Cehofv oh huehkvkekat, naken kerrahkeko te ?

5 Mvn penkvlkv rakke ofvn vpoket os : Hesaketvmeset este honvpse fvccakat vpvket omekv.

6 Estemerrvlke em vkerrickvn ehvperkuecatsket o esto- mis, Cehofvt em vrvnaketvt os.

7 Aeha, Eslevl hesayeckv Sivn aossate ! Cehofvt em este svlvfkvkvten pvlken resvlakof, Cekvpe afvcket omet, Eslevl afvcke hervres.

ESVKVSVMKV 15.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, estit cem escukohakv ofvn fekhon- nvre te ? estimvt cem ekvnhvlwe vcakan likvre te ?

2 Mv fvccvn aret, fvccetvn vtotket, momet e feke ofvn mehenwetvn opunayat ;

3 Mv e tulaswvn este es ohlakset vrekot, holwakan esten em momecekot, em vwolicv vnrvpen vlesketvn en hayekot os.

4 Erne en renakv ehomvn este en homecke tayat en homecket os; raomis Hesaketvmese em penkvlakaten

16

ESVKVSVMKV, 16.

vrakkueeet os. Etemfvccetv vcakan es etemfvciyet, en holwakis, mvrahkuecekot os.

5 Mv en cvtokunawv svliere rnahen ohhontvren est em pvlekot, este em mvtteko vnrvpen feketvn esekot os. Estimvt heyv nanvken mornecat estofvn vkueyihocekares.

ES Y K V S V M K V 16.

Tewe en Yvhiketv Vcakat. Mektam.

Hesaketvmese toyetskat, vc vcayecvs ; eem enhonris.

2 Ceraet cv Pucase toyetskes, makit, cemet senhoyanat nake heran ocvkot os, CehofVn kicvyet os.

3 Mekusapvlke ekvnv fullat ton omat, mvt este hervke mahet omes, mv ofv vm afvcketv omvlkv ocvyat.

4 Cehofv vyoposken hesaketvmese etvn vcvkvpeyat e feknokketv taket tayen ohvtvlakvkvres : Hesaketvmese eliomv pvlvtkv emetv catvn emakat emvkares, mornet e hocefhokv taken cv cukhvrpcn es opunayvkares.

5 Cehofvt nake epucasvyat omes; momet vn sesketv vcvnkat omes : ekvnv vn tackvten vcayecetsket os.

6 Vhopakv like tv est afvcecicvke tayan vn latket os ; henka, nak pucasetv lieren ocis.

7 Cehofv vm vcahnvten vkvsvmares ; henka, nere oketv ocakan vc ofvt v’mvhayet os.

8 Cehofvn estofis cv homvn huericvyvtet os : vc vkueyihohcekos, vm vkvpervn huerekv.

9 Monkv cv feke afvcket on, vm vrakketvt afvcket omes ; momen cv ’navpeswvt vcaket likvres.

10 Vm puyvfekcvn pvsatkat e hute ofvn wikekot, cenake Ycakat hopvnketvn hecvre em etektvnecctske- kares.

11 Hesaketv nenucen cv hecicetskvres ; liketskan afvc¬ ketv esfvckat oces; ce’nkvperv ofvn afvcketvt meyuksv- sekon ocvket os.

ESVKVSVMKV, 17.

17

ESVKVSVMKV 17.

Tewe em Mekusvpkv.

Fvccan pohvs, Cehofv toyetskat, huehkvyan em vpohicvs ; vm mekusvpkv cukhvrpe eokakat aossekan em vpohicvs.

2 Vm fvcceckvt liketskan a vtekvs ; cen renakvt nak fvccakan hecekvs.

3 Cv feken eskerretskvtes ; neren vn cukopericetskvtes ; es cv kerretskvtes : momet naken eshecetskekares : Cv cukwvt cem vhahvn tohwvlvpkekares, komit, vm vkerric- kvn hayvyet os.

4 Este em vtotketvt on omat, vnet ce cukhvrpe em opunvkv eteropotten svpenkvlecv es em vpeyetv enkv- pvken e vcayecvyet os.

5 Cv’le vwiketvt cen nenucvlken vhericet yvkvpakvtet os ; cv’let vkueyihocekates.

6 Vnet ec ohhuehkvyet os, cemet, Hesaketvmese toyetskat, vm vyoposketskvret ok : ce hvckon a vm wiyyet, vm opunvkvn em vpohicvs.

7 Mv cem enhonrakat mv vnrvpen vsvpvklat enkvpvken ce’nkvpervn es hesahuecetskat, cem vnokeckvn heckusen heckuecvs.

8 Eturenlvste vcayehocat etvpomen vc vcayecet, ce tvrpv em vpette elecvn vc vrvnayet,

9 Holwvyecvlke yvmahkuecakat enkvpvken, vc vnra- pvlke sehoneckvke vm vfulotecat enkvpvken vc vrvnvyvs.

10 Efeke taken vkhottaket os ; e cukwv taken ekvsvmet es opunahoyet os.

1 1 Hiyomat y vkapeyan pu fulotecaket os : ekvnvn pu tvkpvlvtetvn hornet , en renakvn ohhecicvket os.

12 Este-papv nak selahlecetvn en helvpke omet, este- papv mvnette ehketv ocakan mehake etvpomet os.

2

18

ESVKYSVMKV, 18.

13 Cehofv toyetskat, ahuervs ; vnrahpet, tvkwikvs ; vm puyvfekcvn cem eslaf kv-cvpko, holwvyecvlke, enkvpvken hesayecet,

14 Cehofv toyetskat, este-hunvntake enkvpvken, yvmv ekvnv este en nakockv en heckakat yvmv hesaketv ofv ocen, e nvrke taken cenake vcakan es fvcecetskat enkv¬ pvken ce’nken es cv hesayecvs ; hopnetaken es emahlvpvt- kaket, en nakockv vhoskat en hopuetakncen em wikaket os.

r 15 Ynet on omat, fvccetv ofvn ee turofvn hecvyate ! vc vhonecof, cen heckvn es cv mahlvpvtke tares.

: . ESVKYSVMKV, 18. .

Xyhikv Enliomatitv en hahoyat. Tewe, Gehofv em vtotkv es en Yvhiketv ;

mvt mv nettv Cehofvt eme vnrapvlke omvlkve’nke take enkvpvken, momen . Sal e’nke enkvpvken hesayecof es vy vhikvtet : momet makvtes,

Cehofv, vn yekcetv toyetskat, ece ’nokecares.

2 Cehofvt vn cvto, vn tohopke yekcat, momet nak holwvke a vc ossicvt oraCs; vn Hesaketvmese, vn cvto yekcat, emen em enhonrvyat, es vm evrvnvkv, momet cv hesayeckv e yvpet, vm vrvnaketvt.

& Cehofv, mv vkvsvmhoyvre tetayan, ohhuehkares : momen vc vnrapvlke enkvpvken cv hesayehocvres.

4 Elkv en nokketvt vm vfulotakvtes ; holwvyeckv en laulakat cv penkvlecakvtes.

5 Elkv hute en nokketvt vm vfulotke ocakvtes ; elkv senkvnhetvt vc oh yicvtes.

6 Vm estemerketv ofvn Cehofvn ohhuehkit, vn Hesa- kCtvmesen ohhuehkvyvtes; en cuko vcakat aossen vn haken em vpohicvtes, momen huehkvyat ehomvn ayet, e hvckon ceyvtes.

7 Momof ekvnvt nekeyet, fenoket* momen ekvnh vlhv we em pvtakvt nekeyet, fenokakvtes, emet cvpvkket omekv.

8 E’yupohauke aossen ekkucet kvwapkvtes, momen e

ESVKVSVMKV, 18. 19

cukwv aossen totkvt nak sumecicvtes ; totkv turawvn mvn es etkakvtet os.

9 Momen ohvtvlakat hvlhawan kvncvpuehcet, ahvtap- kvtes, momen e’le elecv yomucke herat ocvtes.

10 Momen celupen ohliket, tvmkvtes; henka, hotvle e

tvrpvn ohliket, pvfnek tvmkvtes. , . , .

11 Yomuckan em ehketvn hayvtes ; uewv en yomucken, momen sutv vholoce cekfakat vpette e em vfaloten hayv¬ tes ;

12 Hvyayvke ehomv ocat omecicen em vholoce cekfa¬ kat hoyvnecvtes, hetute nerkv rvkrakat, totkv turawv esyomat.

13 Momen ohvtvlakat Cehofvt hvlhawat ofvn tenetket, Hvlwe Mahat en haken ossicvtes ; hetute nerkv rakrvken momen totkv turawvn.

14 Momet em eccv-kotakse en ren es ecihet, vwahecvtes ; henka, vtoyehvtte sulsoken vtotet feksumhuccvtes.

15 Momof uewv en nenen hecvkhoyvtes, momen yvmv ekvnv em pvtakvn enrvmrakvtes, cemet vsehetskof, Cehofv toyetskat, ce yupohauke ahesaket pofketskof.

16 Hvlwen avtet atotvtes; cv yvpayvtes; uewv rakrv¬ ken a vc vk ossicvtes.

17 Vc vnrapv yekcat enkvpvken cv hesayecvtes, momen vn homecat enkvpvken, mvt es vn yekcvket omet, vm muntvlvke tayat omekv.

18 Cv ’stemerke nettv omof vc vnrvpakvtes, momis Cehofvt yekcen cv huericat omvtes.

19 Momet a vc ossihcet, etektvnkusen likaren es vc vlakvtes ; cv hesayecvtes, vc ofvn afvcket omekv.

20 Vm fvccetv vcvkvyen Cehofvt vm fekvtes ; cv’nke h vsvtketv , vcvkvyen vm fekvtet os.

21 Cehofv em vyetvn vfvstakit, holwvyecit vn Hesa- ketvmesen enkvpakit omvkatet ok.

20

ESVKVSVMKV, 18.

22 Em fvcceckv omvlkvt cv homvn ocaken, era vhakvn v’nkvpvken vhepvkhecvkatet ok.

23 Momet eliomvn temvpokit, vn holwvyeckv enkv- pvken e vcayecayvtes.

24 Monkv Cehofvt vm fvccetv vcvkvyen vm feket, cv’nke hvsvtketv en renakv ehomv ocat vcvkvyen vm fekvtet

os.

25 Merrat merret em e heckuecet, temvpokat temvpoket em e heckuecetsket os.

26 Efeke ofv hvsvtkat hvsvtket em e heckuecet, este mvkerrat hoporrenet em e heckuecetskvres.

27 Cemet este estemerkakan hesaliuecet, momis eturwv ekvsvmakan kvncvpuecetsket omekv.

28 Vn kulken kulecetskvret ok; Cehofv vn Hesaketv- meset vn yomuckan hvyvyicvres.

29 Vm vnicetskat etehoyvnen suletawvlke etohkvlkat eteropotten letkit, vn Hesaketvmese vm vnicat etehoyvnen tohopke hvlwan tohtaskvye tayet omekv.

30 Hesaketvmeset on omat, ein vyetv temvpoket omes : Cehofv em opunvkvn eskerhoyvtet os : emen oh pefatkat* omvlkvn ’sem evrvnakvt omes.

31 Hiyornet omekv, estimvt Hesaketvmeset ome te, Cehofv mv tvlkusat tokon omat ? momen estimvt cvtot ome te, pun Hesaketvmeset mv tvlkusat tokon omat ?

Mv Hesaketvmese yekcetvn es cv wvnayet, vm vyetv temvpoken hayat :

33 Cv’len eco e’/e omvken hayet, vn liketv hvlhawan vc oh licet os.

34 Emet cv’nke tepoyetvn mvhayet os, momat cv’nket cvto*lane eccv-kotaksen kotaksecet os.

35 Momen hesayeckv sevrvnvkv ocetskan a’metskvtes: momen ce’nkvpervt cv yekcicen, cen yvmvskvt rakken cv hayet os.

ESYKVSVMKY, 18. 21

36 Cv’le vwiketv vm elecvn rakrvken hayetsken, cv’let fekvkekot os.

37 Vc vnrapvlken assecakit cakkvyet os : momet pokeko emunken rafulkvkos. .

38 Nvfkakvye emunken asvpvkleko taye haket os; cv’le elecvn tvkpvlatket os.

39 Horre tepokv ohfvccvn yekcetvn es cv wvnvkuecet, vc vnrvpen asvpaklvten cv’lecvn svpaklecetsket os.

40 Momet vc vnrapvlket era taken vc oh fulothuecaken hayetskvtes.

41 Huehkakis, hesahuecvre sekates; vn homecakan sum- huecaren, Oehofv tisem ohhuehkakis, em vyoposkekates.

42 Momof ekvnv em mokke hotvle ehomv etvpomen telekmen hocvyvtes : vklewvhe tehoyvnkv ocat etvpomen vpvlvtvyvtes.

43 Este em etenrvpueckv take enkvpvken cv hesaye- cetsket os ; etvlwv cahmelikv e’kvn cv hayetsket os ; este kerrvkatet cv’lecvn svpvklvres.

44 Yc ohfvccvn pohakat vpakusen vm vpohicvkvres : tvleporvlket cv’lecvn e svpvklecvkvres.

45 Tvleporvlket sumecet os ; momet fekeket em ehketv yekcakat asossen yicet os.

46 Cehofvt hesaket likes ; momen vn cvtot vkvsvmhoyet omekvs: momen cv hesayeckv en Hesaketvmeset vrak- kuehocet omekvs.

47 Hesaketvmese est em pvleckvn vn hayat tat, momet etvlwv cahmelikvn cv’lecvn svpvklecat,

48 Mvt vc vnrapvlke enkvpvken cv hesayecet os; henka, vc vnrvpen asvpvklat senhvlwen cv kvwapetsket os ; este holwvyecat enkvpvken cv hesayecetsket os.

49 Monkv, Cehofv toyetskat, etvlwv cahmelikv vpvka- kit vkvsvmkvn ce’mares, momet vkvsvmkvn ce hocefkvn es vyvhikares.

22

ESVKVSVMKV, 19.

50 Hesayeckv rakken em mekkon emet os ; momet em vfehoyvte Tewen en honvpse esyoman, meyuksv-sekon vnokecet os.

ESVKVSVMKV* 19.

Tvhiky Enhomatitv en hahoyat Tewe es em Ykysvmkv.

IIvlha wat Hesaketvmese en rakketvn kerkuecen, tek- tvnkat e’nke em vtdtketvn hecicet os.

2 Nettvt opunvkvn nettvn em punayen, neret nak- kerretvn neren kerkuecet os.

3 Opunvkv sekon, empunvkv tis sekot os; en hake taken pohkekot os.

4 Mornis en bake take ekvnvn hvmecicet ayen, em opunvkv taken ekvnv em eyuksvn oricvket omes; erne take em etenrvwvn escukohakvn hvsen en huericvtet os.

5 Mvt hokte epayvranat en nvthofv aosse omet ot, este- hunvnwr yekce temvrkv letkvrane es afvckat omet afvc- ket os.

6 Em vyetv hvlwat e yuksvn avtet omen, fulotke ayat mv em eyuksvn oret omes: momen en hiyyet naket em ehkekot os.

7: Gehofv em vhakv temvpoket omet; est em puyvfekcvn ohfulecicet omes ; CehotV en kerkueckvt, mehenwet omet,. hoporrenvkekan hoporrenvkuecet os.

8 Cehofv nanvke komvtet estefeken afvcecicet, fvccvt omakes : Celiofv nak makvtet hvsatkuset omet, est en renakvn ohhvyvyicet os.

9 Cehofv em penkvlkvt, hvsvtket omet, estofis aye etnunkvt omen ; Cehofv em fvcceckv mehenwvket omet, esfackusen fvccvket omes.

10 Cvtokunaplane semuntvlen , henka, cvtokunaplane siilke semuntvlen eyahocvre tayet omes; momen fo en cvmpe momen fo en cvmpe e hute a pvlatkat sencvm- pvket omes.

ESVKVSVMKV, 20.

23

1 1 Erohvtvlakat cem vtotkvt mvn es em vcalilionet oraes, momen rav vfvstetv ofvn feketv rakket oces.

12 Estimvt em etehbskakat kerre taya? vm mvtte ehkv- ken vm vkueyicet cv hvsvtccvs.

13 Momen ohvtvlakat mebcvre kome naorketv enkv- pvken cem vtotkvn vcavecvs ; vc ohfvnket ohrnvkates; momof temvpoket omit, naorketv rakkat ohfvccvn vm mvttekot huerares.

14 Aeha, Celrofv, vn cvto momet cv nesv toyetskat, cv cukwv em opunvkv, momen cv feke em vkerrickvt cen renakv ehomvn es ece ’fvcecice tayet omvkekvs.

ESVKVSVMKV 20.

YvhikvEnliomahtv en hahoyat. Tewe es em Ykvsvmkv.

Cehofvt estemerketv nettv omof cem vpohicekvs ; Ce- kvpe en Hesaketvmese e kocefkvt hvlwen, vcaken ce huericekvs.

2 Em escukohakv vcakat aossen vnickvn ec ohtohtet, Sivn aossen ce yekcicekvs;

3 Cen nak emetv omvlkvn vkerricekvs, momet ohne- krickv e’metskan cenakiiecekvs :

4 Ce feke em eyackv vcvkvyen ce’met, nake ohvkerricets- kat omvlkvn esfvcecekvs.

5 Hesayeckv esvlaketskat es epu ’fvckvres, momet pun Hesaketvmese e hocefkv ofvn pun tvlelennvn svpvkleceyV- res : Cehofvt nan vke em ’pohetskat omvlkvn esfvcece¬ kvs.

6 Hiyomat Cehofvt em vfehoyvten liesayecaten kerris ; e’nkvperv en yekce hesayecat eteropotten hvlwe tvlofv vcakat aossen em vyoposkvres.

7 Escvlleckv-pvfnvn em enhonral sasen, corakko em enhonrat sases, raomis pumet Cehofv pun Hesaketvmese e hocefkvn vkvsameyet os.

24

ESVKVSVMKV, 21.

8 Entaket potokaket, tvkpvlatket os: mom is pumct akvwvpiket, fvccvn svpakleyet os.

9 Cehofa, pu hesahuecvs; huehkeyof, Mekkot pum vpohicekvs.

ESVKVSVMKV 21.

Yvhikv Enhomahtv en halioyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, mekkot cen yekcen es afvckvres, momet liesayeckv svlaketskat mvtawvvvt es afveke tares !

2 E feke em eyackvn emetskvtes* momet e cukhvrpe nak cem ’pohan enkvpvken hvlvtetskekates. Sela.

3 Este nanvke es en herakan es vnrapetskekv ; cvto- kunaplane mahhe kvtvlvkv e’kvn em ohlicetsket os.

4 Ilesaketvn cem ’pohen, emetskvtes, nettv en sulke meyuksv-sekon etecvkvpeyen.

5 Hesayeckv svlaketskat ofvn em vrakketvt rakket os : rakketv vrakketv tepakan oh wvkecetsket os.

6 Meyuksv-sekon esestafvcecickvn hayetskekv : vpakets- kat afvcketvn es afvcken hayetsket os.

7 Mekkot Cehofvn em enhonret omekv, momet Hvlwe Mahat em vnokeckv eteropotten vkueyihocekot huervres.

8 Ce’nket ce’nrapvlke omvlkvn eshecvres : cen homeca- katen ce’nkvpervt eshecvres.

9 Cvpakketskof, rekkickv hute totkv fenke ocat omvken liayetskvres. Cehofvt, cvpvkket omof, nokmelvkvres, momen totkvt lokvkvres.

10 Em ette. take ekvnv enkvpvken yvmahkuecet, e nerkv taken este en hopuetake vpvkakvte enkvpvken yvmahkuecetskvres.

11 Ece’nrvpen nak holwvken komakvtet ok : naken vkerricakvtes, mv momecvkeko tayat.

12 E’ra taken yefulecicvkvren hayetskvret ok, e turofv

ESVKVSVMKV, 22. 25

take vnrvpen eem eccv-kotakse e fvkvn es emetetakuecets- kvres.

13 Celiofv toyetskat, cen yekce ofvn ce kvwvpkekvs; mom at yvhiket, cen yekcen vkvsvmeyvres.

ESVKVSVMKV 22.

Yvhikv Enhomahtv en liahoyat: Iceler has Seha. Tewe es em Ykvsvmkv.

Vn Hesaketvmese, vn Hesaketvmese, estoman cv wih- ketske haks? estomaten vrn vnicetv en hopvyen hueret, hihkvyat em opunvkv en hopvyen hueretske te?

2 Aeha, vn Hesaketvmese, nettvn huehkvyis, vm vyoposketskekos ; momen neren vn cvyayvketv sekos.

3 Momis ceme, Eslevl vkvsvmkv vpvken liketskat, hvsvtke toyetskes.

4 Pu’rkvlket cemen cem enlionrakvtes, momen hesa- liuecetskvtes.

5 Cemen ec ohhuehkaket, kesahokvtes; cem enhonra- kvtes, momen vlsvkuehocekates.

6 Momis vnet cuntv toyit, este toy vkos ; vlesketv est en huerit ; este en homecke toyis.

7 Cv hecakat omvlkvt vc vpelicaket os; e cukhvrpen weleksecakes ; ekvn norotticaket os.

8 Cehofvn em enhonrvtes, ent hesayecekvs ; emen es afvcket omekv, hesayecekvs, makaket .

9 Momis cemet hopuetakhuten a Vc ossicvte toyets¬ kes : cvcke e hokpen oh wakkvyof enhonraren hayets- kvtes.

10 Hopuetakhute aossvy an vteken ec oh wihokvyvtes ; cv’cke e nvrke aossvyan vteken cemet vn Hesaketvmese toyetskes.

11 Vn hopvyen huyiretskvs, estemerketvt vwolet omekv ; estit vnicv sekot omekv.

12 \yakv-hunvntake sulket vm vfulotaket os; wakv-

26 ESVKVSVMKV, 22.

hunvntake yekcvke, Pesvn fullat, vm vfulotken e svpvk- lecaket os.

13 Este-papv nakselahlece hehke omet e cukwv taken rakken es vc oh hvwecaket os.

14 Uewv omet cv pvlatket os, momen cv fane omvlkvt etetekkekvn asossaket os : cv feke foneha omet cv ’nvco- fvn rekikes.

15 Vn yekce vrkvswv tvkocke omet kvrpet omes; momen cv tulaswvt cv nutvkhvn vlokpet Os: momen elkv cm mokken vwolicen cv hayetsket os.

16 Efvt vm vfuloten, holwvyecvlke nvkaftat e svpvk- lecaket omekv : cv’nke cv’le esyoman sekeyahkes.

1 7 Cv fune omvlkvn vhonkvtvye tayes ; mv holwvyeca- kat cv hecet, es afvcket vc oh hecaket os :

18 Vm vccvken etekvpicet, vn kapv estit omvre esker- raket omes.

19 Momis cemet,, Cehofv toyetskat, hopvyen huyirets- kvs : vn yekce toyetskat, vm vnicetvn lvpecvs.

20 Eslafkv-cvpko enkvpvken vm puyvfekcvn hesayecet, encakvyan efv en yekce enkvpvken hesayecvs.

21 Este-papv e cukwv enkvpvken cv hesayecet, wakv semvnolvlke e yvpe a vc ossicvs : momet vm vpohicets- kate!

22 Ce hocefkvn tecakkakvyvten en kerkuecares : este nvkaftat em etenrvwvn ecO ’kvsvmares.

23 Hesaketvmese em penkalatskat, vkvsvmvkes; Ce- kvpe en honvpse omvlkatskat vrakkuecvkes ; momet Eslevl en honvpse omvlkatskat, em penkvlkv ofvn svpvk- Ivkes.

24 Estemerkakat em estemerketvt vmoskomekot huere- kot, en homecekot ; momet e turofvn em ehekot, momis ohhuehkof, em vpohicet omekv.

25 Vkvsvmkv es cem vlakvyat, nvkaftetv rakkat ofvn,

ESVKVSVMKY, 23. 27

cemen avtet times : empenkvlakat ehomvn nanvke etem- fvccetv vcacvke hayvyvtet fekares.

26 Eyaskakat homipet, fvcecvkvres : mv hopoyakat Cehofvn vkvsvmvkvres : ce feke taket mevuksv-sekon hesaket omekvs.

27 Ekvnyuksvlke omvlkvt vkerricet, Cehofvn oh fule- cvkekvs; raomen etvlwv cahmelikv en cuko-hvmecvlke omvlkvt ce homvn tokkeket, ece ’rakkuecvkvres.

28 Ohraekketvt Cehofv enaket omen, etvlwv cahmelikv ohfvnket, es em evpayvt omekv.

29 Ekvnv em este nehakat omvlkvt homipet, tokkeket, vrakkuecvkvres : ekvnv em mokken vkhvtvpecat ehomvn potokakvres, mv em puyvfekcv wefiaken vcayeceko tayat.

30 Este honvpset em vtotkvres; Pucasen opunvyecet honvpse yicvranat en kerkuehocvres.

31 Yihcet, em fvccetvn, emet momecvten, este heckv- kvranan en kerkuecvkvres.

ESVKYSVMKV 23.

Tewe es em Ykvsymkv.

Cehofv yvpefikvhecicvt vc vhecicvt os ; naken v’nkusvp- kekares.

2 Nanopkv lanan cv wvkecet os ; newv vfopke fekvpkv ocan cv yvpayet es vc ayet os.

3 Vm puyvfekcvn yohfulecicet os: fvccetv en nenucvl- ken cv yvpayet es vc ayet os, e hocefkv vrahkvn.

4 Henka, elkv em vpette em pvnen ropottvye estomis, nak holwvke hvmkusis em penkvlvkares, cemet vc vpa- ketsken, es cem fvyatkv, momen es cem etekkekvt, mvt v’mahlvpvtaket ok.

5 Cv homvn ohhompetvn etetakuecetsket os ; vc vnra- pvlke ehomvn ; cv’kvn olefv nehan es vm vfeyetsken, es vm esketvt es em pvlatket !os.

28

ESVKVSVMKV, 24.

6 Mehenwvn heromkv vnokeckv tepakat vn hesaketv nettv omvlkvn vc vcvkvhoy vres ; momen Cehofv en cukon meyuksv-sekon likares.

ESVKVSVMKV 24.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Ekvnvt Cehofv enake tes, momen es em fvcketvt ; ekvnvt momen mv ohvpokat.

2 Emet uehvtkv ocakan ohlicet, uewv rakrvken ohhueri- evtet omekv.

3 Cehofv em ekvnhvlwen estimvt ohcemkvre te ? momen en liketv vcakan estimvt huervre te ?

4 Mv este enke hvsvthakan momen efeke hvsvtkan ocet, ehvperketvn era puyvfekcvn ohkvwapekot, emvkerret etemfvccetv vcakan es etemfvccekatet.

5 Mvt ohmerkv Cehofv avten en hecket, erne hesayeckv en Hesaketvmese avten fvccetvn en heckvres.

6 Erne hopoyvke estet, Cekvpe en Hesaketvmese , ce tnrofv hopoyakat, heyvt omakes.

7 Tvlofv em vhauke toyatskat, ce’kv taken kvwvpvkes, momen cuko ’mvhauke oce emunkv toyatskat, ce kvwvp- kvkekvs, momen Mekko vrakke likat ecey vres.

8 Heyv Mekko vrakkat estimv te? Cehofv yekce, yekcetv es fvckat, Cehofv horre tepokv ofv yekce mahat.

9 Tvlofv mvhauke toyatskat, ce’kvtaken kvwvpvkes, henka, cuko mvhauke oce emunkv toyatskat, mvn kvwv¬ pvkes, momen Mekko vrakke likat ecey vres.

10 Heyv Mekko vrakkat estimv te? Suletawvlke sulso- kat en Cehofvt omes , mvt Mekko vrakket omes. Sela.

ESVKVSVMKV 25.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cemen, Cehofv toyetskat, vm puyvfekcvn ece ’kvwapis.

ESVKVSVMKV, 25.

29

2 Vn Hesaketvmese toyetskat, ceraen cem enkonrvyet os ; vc vlisates : vc vnrapvlke vc ohfvniket ekvsvmah- kates.

3 Henka, ec ohhecet cem ehakakat hvmkusis vlsekares; mv nake ornecicat sekon mvkerretvn es vtotkakat vlsv- kvres.

4 Cehofv toyetskat, cem vyetvn cv kerrvkuecvs ; cen nenucvlken v’mvhay vs.

5 Cem mehenwetv ofvn cv yvpayet, v’mvhayvs, cemct cv liesayecetskat toyetskekv : ec oh hecet cem ehakin nettvt hoyvnet omekv.

6 Cehofv toyetskat, cem merkv heromvke, mo men cen lieromkv vnokeckv esfvcfakan vkerricvs, enhvteceskv seko vteken ocakvtet omekv.

7 Ym mvnettetv omof naorkakvyvten vkerricekot, vhakv tohwvlvpkvyvte ocakan vkerrihcetskvs : Aeha, Cehofv toyetskat, cem vnokeckv vcvkvyen, cen heretv vrahkvn vc vkerricvs.

8 Cehofvt here momet fvccvt omes ; monkv vyetv ofvn naorkvlken emvhayvres.

9 Eyaskakusan vkerrickv hayetv ofvn em fvyatet, eyas- kakusan em vyetvn emvhayvres.

10 Cehofv em vyetv, mv es em etemfvccetv em vhakv esyome vcayecakat ohfvccv ocat, omvlkvt merkv mehenwv tepakat omvket os.

11 Cehofv toyetskat, ce hocefkv vrahkvn vn naorketvn es vm wikvs, rakket omekv.

12 Este Cehofv em penkalat estimv te % mvn nene enhopoyvranan emvhayvres.

13 Em puyvfekcvt heren likvres; momen en honvpset ekvnvn epucasvkvres.

14 Cehofv em etekerretv mv em penkvlakan vpaketos; momat em etemfvccetvn kerrvkuecvres.

30

ESYKVSVMKV, 26;

15 Vn renakvt estofis Cehofvn vhece emunkvt os ; cv’le senkvnhetvn awolhuecvret omekv.

16 Vc ohfuliket, vm merrvs ; cv pohyakuset, cv ’stemer- ket omekv.

17 Cv feke en nokketvt rakrvke haket os; Aeha, vm estemerketv ocakan vc ossicvs.

18 Ym estemerketv momen cv feknokketvn oh hecet, vn naorketv omvlkvn es vm wikvs.

19 Vc vnrapvlken hecvs, sulket omekv; momet enho- meckv holwvyecan es vn homecaket os.

20 Aeha, vm puyvfekcvn vcayecet, cv hesayecvs ; vc vlisates, cemen ec oh letkikv.

21 Temvpoketv fvccetv tepakat vc vcayecvkekvs, ec oh hecit ce ’mehakikv,

22 Aeha, Hesaketvmese, Eslevl em estemerketv omvl¬ kvn ossicvs.

ESVKVSVMKV 26.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, vm fvccecvs, etemvpoketv ofvn y vkapvyet ok : momet vm vkerrickv melohlekot Cehofvn em enhonris.

2 Cehofv toyetskat, vc vketecet es cv kerrvs ; cv nvcofvn momen cv feken eskerrvkvs.

3 Cem vnokeckvt vn renakv ekomvn ocet omen, cem mehenwetv ofvn yvkapvyet ok.

4 Este ehvperkvke vpakit likvkot omekv; momet este mvkerrvlke nvkaftan esceyvkares.

5 Holwvyeckv vtotkvlke en nvkaftetvn en homecit, naorkvlken vpakit likvkares.

6 Hvsvtketvn cv’nken es okkosares, momet momen cem altvn vfnlotares, Cehofv toyetskat.

7 Momat vkvsvmkv emetv en haken pohken hay it, cem vtotketv estomahakat omvlkvn kerkuecares.

ESYRVSVMKV, 27, 31

8 Cehofa, cen cuko likan vnokecit, cen hvyayvke likan vnokecvyet os.

9 Yra puyvfekcv naorkvlke vpvken vteloyekot, vn hesa- ketvn catv pvlatkv este-hunvntake vpvken vtelohyetskvs.

10 E’nke ofv take holwvyeckvt ocen, holwvyeckv es feketv e’nkvpervt es fvcket os.

11 Momis vntat vm etemvpoketv ofvn yvkvpares; cv liesayecet, vm merrvs.

12 Tvpeksaten cv’let oh hueret os; nvkaftetv ocakan Cehofvn vkvsvmares.

ESYKYSVMKV 27.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofvt vn hvyay vket omet, cv hesayeckvt omes ; esti- ravn em penkvlare te ? Cehofvt vn hesaketv en yekcet omes ; estimvn em penkalet huerare te ?

2 Holwvyecvlke, vc vnrapvlke vn horre esyomat cv ’liavpeswvn lokvranet vc oh yicof, elentappet pvlatkvtes.

3 Suletawvlke snlke etohkvlkat vc vnrvpen hvpon haya- ket o estomis, cv feket penkvlekares : horre etepokv vc vnrvpen kvwapke estomis, mv omof tis fekhvmket hue- rare s.

4 Nak hvmken Cehofvn em ’pohvy vtes ; mvn hopoyares ; vn hesaketv nettv omvlkvn Cehofv en cukon likaren, momat Cehofv herusan hecit, en cuko vcakat ofvn vpo- haren.

5 Cv ’stemerke nettv omof em escuko-hakv ehken vc vcayecet, em escukohakv ofv ehketv ocan vc ehvret ok ; cv kvwahpet, cvton Vc oh huericvres.

6 Momen hiyomat vm vfulotakat senhvlwen cv’kvt kvwvpkvres; momen em escukohakv ofvn afvcketv nake- metvn Cehofvn emvkares ; yvliikares, henka, vkvsvmkvn Cehofvn es vyvhikares.

32

ESVKYSVMKV, 28.

*7 Cehofv toyetskat, vn haken es huehkvyof, vpohicvs : mo met vra meriyet, vrn vyoposkvs.

8 Cv turofvn hopoyvkes, maketslcof \ cv feke cem puna- yet, Ce turofvn hopoyares, Cehofv toyetskat, ki<?et os.

9 Ce turofvn vm ehhetskvs ; cvpvkketv ofvn cem vtot- kvn era e fuliketskvs ; vm vnicv toyetskes ; cv hesayeckv en Hesaketvmese toyetskat, vc vtohkekot, v’nkvpahkets- kvs.

19 Cv’rke cv’cke tepakat cv wikaket o estomis, Cehofvt cv y vpayvres.

11 Cehofv toyetskat, cem vyetvn v’mvhayvs, momet vc vnrapvlket omecicen nenuce tvpeksan cv yvpvyvs.

12 Yc vnrapvlke nak komakat elecvn cv wihketskvs; akerrvlke laksakat momet holwvyeckv vhesakat vc vnrv- pen akvwvpkvkvtet ok.

13 Cehofv en heretvn wenahokat em ekvnvn hecares, komit, mehenwvn vkvsamvyet os.

14 Cehofvn oh hecet emehakvs : ce yekcekvs, momen ce fekhvmket omekvs; henka, Cehofvn oh hecet emeha¬ kvs.

ESVKVSYMKV 28.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, ec ohhuehkares; vn cvto toyetskat, vc ohfvccvn hvcko pohekot huyiretskvs; vc ohfvccvn cvyayvket hueretsken omat, mv vksufkan vkhvtvpece omvye witvret ok.

2 Ec ohhuehkvyof, cv’nken cen cuko vcake ofv vcake mahat vfvccvn kvwapvyof, vm mekusvpkv en haken em. vpohicvs.

3 Holwvyecvlke, holwvyeckv vtotkvlke esyomat vpvken etvn vc vkueyihcetskvs ; mvt em vwolicvlken herkvn ’scm punayakis, nak holwvket e feke taken vpiket omes.

ESVKVSVMKV, 29.

33

4 Em vtotketvtake vcvkvyen, momen nak momecakat en holwvyeckv vcvkvyen emvkvs ; e’nketake em vtot- ketv vcvkvyen emvkvs ; nake momecakvten pvlken fekv- kvs.

5 Cehofv em vtotketvn moskomekot, e’nke nak raome- cakan stoskornvkekat omecicen tohtvrticekot, lekaflecvres.

6 Cehofvt .vkvsvmket omekvs, vm mekusvpkv en haken em vpoliicvtet ok.

7 Cehofvt vn yekcet, vn sevrvnvkvt omes ; cv feket em enhoniren,.vra vnicet os; monkv cv feke afvcke estvma- het os, momen es vn yvhiketvn es vkvsvmares.

8 Cehofvt en yekcetv taket omet, em vfekvte hesayeckv tohopke yekcat em ocet omes.

9 Cem esten hesahuecet, pucasetskat ohmerrvs : momen yvpefikvhecicv omet vhecicet, meyuksv-sekon kvwvpv- kvs.

ESVKVSVMKV 29.

Tewe es em Vkvsymkv.

Yekcakat e’ppucetake toyatskat, Cehofvn emet, Cehofvn vrakketvn momen yekcetvn emvkes.

2 Cehofvn e hocefkv vrakketv emhoyvre tetayan emv¬ kes ; efeke hvsvtketv en herusetvn Cehofvn es vrakkue- cvkes.

3 Cehofv en haket uewv sulkan oh ocet os: rakketv en Hesaketvmese tcnetket omes ; Cehofvt uewv sulkan oh tenetJcet os.

4 Cehofv en hake yekcet omes ; Cehofv en haket rak¬ ketv es fvcket os. ,

5 Cehofv en haket vcenvn kvceyet omes ; henka, Ceho¬ fvt vccuv Lepenvnen ocakan wokucet os.

6 Momet wakuce omen taskvkuecet, Lepenvne Selevne tepakat wakv semvnole mvnette omen taskvkuecet os.

3

34

ESVKVSVMKV, 30.

7 Cehofv en liaket totkv fenken tekvpicet os.

8 Cehofv en haket vnrvwvn fvmoyicet os; Cehofvt Ketes vnrvwvn fvmoyicet os.

9 Cehofv en haket eco-hoktvken kayvkuecet, etovlkan rohkaken hayet omes ; mo men en cuko vcakat ofvn este vtekat Cehofv em vrakketvn opunvyecet os.

10 Cehofvt uelauke-rakko omof Mekkot likvtes ; henka, Cehofvt meyuksv-sekon Mekkot liket omes.

11 Cehofvt em esten yekcetvn emet, Cehofvt herkvn em estcn es ohmerrvres.

ESVKVSVMKV 30.

Esvkvsvmkv momet Esyvhiketv Cuko Hesaketvmese emhoyof yvhihokvte.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, ece ’rakkuecares, a cv kvwahpet, vc vnrapvlke vc oh afvckvken hayetskekatet ok.

2 Cehofv vn Hesaketvmese toyetskat, ec ohhuehkvyvtes, momen cv cvfeknicetskvtes.

! 3 Cehofv toyetskat, vm puyvfekcvn elkv hute aossen kvvvapetskvtes : vksufkan vkhvtvpkvkaren wenaken vc vcayecetskvtes.

4 Em vnokeckakat toyatskat, vkvsvmkvn Cehofvn vyvhi- kvkes, momet e hocefkv vcakan vkvsvmkvn emvkes.

5 En cvpvkketvt vkocoknusen ocet omes ; en hcromkv ofv hesaketvt oces : turopuswv pvlvtketvt oce munken ohlivyvtke witvres, momis momof afvcketvt vlaket os.

6 Vntat, estonkon likvyof, Estofvn vc vkueyihohcekos, cv feke ofvn makvyvtes.

7 Cemet, Cehofv toyetskat, cen heromkv eteropottcn vm ekvnhvlwe yekcet hueren hayetskvtes : ce turofvn ehetskcn, cv penkvle tates.

8 Ec ohhuehkvyvtes, Cehofv toyetskat, momet enkusvp- ketvn Cehofv en hayvyvtes.

ESVKVSVMKV, 31.

35

9 Yksufkan vkhvtapkvyof, cv catvt naken lopice haks ? ekvnv em mokkat ece ’kvsvmvre te? mvt cem mehen- wetvn kerkuecvre te ?

10 Cehofv toyetskat, pohet, vm merrvs: Cehofv toyets- kat, vm vnicvt omvs.

11 Yn waketvn opvnkvn vn hayetskvtes ; vn sukev liakvn vm enrecohpet, afvcketvn es cv wvnayetskvtes :

12 Es vm vkvsvmkvt cvyayvkekot, vkvsvmkvn ece ’yvhikvren. Cehofv, vn Hesaketvmese toyetskat, estofis meyuksv sekon vkvsvmkvn ce’mares.

ESVKVSVMKV 31.

Yvkikv Enhomahtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, ec ofvn vm ehketvn hay vyet os : vc vli sates, meyuksv-sekon : cem fvccetv ofvn cv hesayecvs.

2 Ce hvckon a vm wiyyvs : lvpkusen cv hesayecvs : cvto yekce vn hueret, cuko tohopke cv hesayeckvn

omvs.

3 Cemet vn cvto momet vn tohopke toyetskekv ; monkv ce hocefkv vrahkvn cv yvpayet, vm fvyvtvs.

4 Senkvnhetv ehken vm etetakuecakvten a vc ossicvs ; vn yekcetv toyetskekv.

5 Ce’nke ofvn vm puyvfekcvn cem wikis ; Cehofv, mehenwetv en Hesaketvmese toyetskat, pvlken cv nesets-

kvtet os.

6 Mv ehvperketv laksvke vrakkuecakan enhomecis ; momis Cehofvn em enhonrvyet os.

1 Cem vnokeckvn es vc afvcket, vc afvcke here tares : vm estemerketvn hecet, vc vnrvpkv ocakof, vm puyv¬ fekcvn kerretskvtes :

8 Momet vn horre e’nke ofvn vm vkhottekot, cv’len taphaten sehoyicetskvtes.

9 Aeha, Cehofv toyetskat, vm merrvs, estemerketv ofvn

36

ESVKVSVMKV, 31.

likikv: feknokketvt omecicen cv turwvt yvmahket os, henka , vm puyvfekcv cv’na tepakateu.

10 Yn hesaketvn feknokketvt yvmahkuecen, vm ohrolo- pen hihketvt yvmahkuecekv : vn holwvyeckvt omecicen vn yekcet sumiken, cv funet yvmahkvket os.

11 Yc vnrapvlke omvlkvt omecicen vlesketv cv haket os; henka, vm vwolicvlke ehomv malivkvu, momet vm etekerhoyetv eliomv nake penkvlhoye tayat : fettvn arin, cv hecakat vm pefatkvtes.

12 Este elvte vkerrikoceko omit cv hoshoyet os: nakv- cvnkv tvkocke omit omis.

13 Este snlkat holwvken vc opunvyecaken pohvyvtet ok, estvmv estomis penkvlkvt ocen : vc vnrvpen etemopu- nvyecakof, vn hesaketv sumecicetvn komet vkerricakvtes.

14 Mo mis, Cehofv toyetskat, cem enhonrvyet os : cemet vn Hesaketvmese toyetskes, makvyet os.

15 Ym oketv ce’nke ofvt ocakes : vn horre e’nketake enkvpvken cv hesayecvs, vc assecakateu enkvpvken.

16 Ce turofvt cem vtotkvn oh hvyvyicekvs; cem vno- keckv ofvn cv hesayecvs.

17 Cehofv toyetskat, vc vlisates, ec ohhuehkvyvtet ok: hoiwvyecakat vlsvkekvs : elkvhute ofvn cvyayvkekvs.

18 Cukhvrpe laksakat punayeko taye hakvkekvs; mv, ek^vmet ekvsvmkv enhomeckv tepakat es opunayet, este faccvlke vnrvpen opunvyecakat.

19 Cen heretv, mv cem penkvlakat en hericetskvte mvtawwvt rakket os, este e’ppucetake ehomvn mv cem enhonrakat em vtotketskvtet !

20 Estvpaketskat ohrvnkvt omen, este mv vnrvpen etemopunayakat enkvpvken mvn es ohranetskvtes; tulaswv etehvnkv enkvpvken escukohakv ofvn vcayecvketskvres.

21 Cehofvt vkvsvmkekvs, tvlofv yekce ofvn em vnokec- kv estomahan es vc vfastvtet ok.

ESVKVSVMKV, 32.

37

22 Vnet on omat, vyvkhvmketv ofvn opunayit, cen renakv ehomv enkvpvken es vn tvcket os, makvyvtes : mome estomis ec oh huehkvyof, vm mekusvpkv en liaken em vpohicetskvtes.

23 Cehofvn vnokecvkes, em vnokeckvke omvlkatskat: este heromakat Cehofvt vcayecet, mv ekvsvmkv es momecat esfvcken em feket os.

24 Yekcet omvkes, momen ce feke taket fekhvmketvn ocvkekvs, Cehofvn oh hecet e’mehake omvlkatskat.

ESVKVSVMKV 32.

Tewe es em Vkvsvmkv. Maskel.

Mv este , en naorketv es em wikvten, en holwvyeckv em ohrvnkvten en heret os.

2 Mv este-hunvnwv, Cehofv holwvyeckv em oh vker- ricekon, em puyvfekcv ofv mvkerretv sekat, en heret os.

3 Punayvkot arvyof, hihkvye munken nettv hoy an at omecicen cv fune vhassvke hakvtes.

4 Nettvn nereu ce’nket vc oh honnet omvtet ok ; cv’na- vpeswv hiyo en kvrpetv haket os. Sela.

5 Vn naorketv ce homvn kerkuecit, vn holwvyeckvn ehvkatet os ; vn holwvyeckvn Cehofvn eu kerkvkuecares, mahkin ; vn naorketv en holwakan v’nkvpvyecicetskvtes. Sela.

6 Heyv vrahkvn emekusapv vtekat ce hechoye taye oketv omof ce mekusvpekvs : mehenwvn, uelauke rakrvket kvwapkakof, oricvkekares.

7 Vm ehketv toyetskes ; estemerkv enkvpvken vc vcaye- cetskvres ; hesayeckv esyvhiketv ’svm vfulotetskvres.

8 Ce mvhayit, vyetv ayvranetskan cen kerkuecares : cv turwv es ec oh hecit, ce mvhayares.

9 Corakko monkat corakkopihkv hoporrenkv ocvke- kat omet ohmatskvs ; mv e cukwv take cuksakkv, cvto

38 ESVKVSVMKV, 33.

momen cuksakkv fvkv es hvlvtkvranet os, ece ’wolicvke- karen0

10 Feknokketv sulket holwvyecakat em ocvket os: inomis Cehofvn em enhonrat merkvt em vfulotvres.

11 Este faccvlke toyatskat, Cehofv ofvn afvcket, afvc- kvkes : momen ce feke take ofv fvccvke omvlkatskat, afvcketvt omecicen afvcket huehkvkes.

ESYKVSYMKV 33.

Este faccvlke toyatskat, Cehofv ofvn afvcket yvhikvkes, este faccvket vkvsvmvkvre momvre beret omekv.

2 Kervlvn hayecet, Cehofvn vkvsvmkvn emvkes ; eshayeckv fvkv pale ocat hayecet, vkvsvmkvn vyvhi- kvkes.

3 Yvliiketv mucvsen ’svyvhikvkes ; eslopicuset en hake yekcen hayecvkes.

4 Cehofv em opunvkv fvccvt omen, em vtotketv omvl- kvn mehenwetv ofvn mom ece t omekv.

5 Fvccetv momen fvcceckvn vnokecet os; ekvnvt Ce¬ hofv em vnokeckvn es fvcket os.

6 Cehofv em opunvkv eteropotten hvlhawat hahakvtes, momen hvlwe ofv sulsokat omvlkvn e’cukwv vhesaketv eteropotten.

7 Uehvtkv uewv ocakan nake vteloke hvlwe omen etohvteloyet, laulakan herickv-cuko ofvn hericvket os.

8 Ekvnv omvlkvt Cehofvn em penkvlvkekvs ; yvmv ekvnv vpokat omvlkvt emen em penkvlvkekvs.

9 Emet opunahyen, haket on ; mahken, yekcen huervtet omekv.

10 Cehofvt etvlwv cahmelikv ohvkerricakat ehvperken hayet os ; etvlwv cahmelikv em vkerrickvtake estometv sekon hayet omes.

11 Cehofv em vkerrickvt estofis yekcet hueren, e feke

ESVKVSVMKV, 34.

39

nak komat estehonvpse erhonvpsetvjomvlkv etehoyvnen yekcet hueret omvres.

12 Mv etvlwv en Hesaketvmese Cehofvt omat, momet mv este eme mahusat epucasetvn Cehofvt enhopoyvkvte, en heret omes.

13 Cehofvt hvlwen avfvnnaket omes ; este en hopuetake omvlkvn hecet os.

14 En liketv avfvnnaket, ekvnv oh vpokat omvlkvn hecet os ;

15 Mv omvlkv e feketaken hahicet, em vtotketv omvl¬ kvn vketecet omes.

16 Mekko suletawvlke en sulkat etehoyvnen hesaye- hocat sahsekos; este-hanvnwv yekcat en yekce rakkat etehoyvnen hesahokekot os.

17 Corakkot esohfvnketv ohfvccv ehvperkvt omet, en yekce rakke etehoyvnen este estomen hesayehcekot os.

18 Hecvs, Cehofv en renakvt em penkvlakat oh ocen, em vnokeckvt hopoyakaten oh oces :

19 Em puyvfekcv elkv enkvpvken hesayecet, elauko omof hesahoken vcayecvret.

20 Pam puy vfekcvt Cehofvn e’mehaket os ; emet pum vnickv momet sevrvnvkv punaket os.

21 Pu feke emen es afvckvret ok, e liocefkv vcakaten em enhonreyet ok.

22 Cehofv toyetskat, cem merkvt ep oh ocekvs, cem enhonreyat vcvkvyen.

ESVKVSYMKY 34.

Esvkvsvmkv Tewe coyvte, Epemelek ehomvn hoporreneko e omecet, mvt vtohiken, enkvpakvte omof.

Oketv estomis omvlkvn Cehofvn vkvsvmares ; cv cukwvt em vkvsvmkvn opunaye munkv tares.

2 Vm puyvfekcvt Cehofvn es ekvsamet opunay vres ; oyaskakat pohhet, afvckvke tares.

40 ESVKVSVMKV, 84.

3 Vc vpaket Cehofvn vrakkuecet, etohkvlket e hocefkvn hvlwecvkeres.

4 Cehofvn hopoyvyvtes, inomen vra vyoposiket, vm penkvlkv omvlkvn vc ossicvtet os.

5 Oh hecakvtes, momen e turofheckv take hayvyakvtes, raomen e turofv taket vlsvkekares.

6 Heyv este estemerrat huehkvtes, momen Cehofvt cm vpohicet, em estemerketv omvlkv aossen hesayecvtes.

7 Cehofv em penkvlakat em encel vfulotke hvpon hayet, hesahuecet os.

8 Eskerret, Cehofv heret omen kerrvkes ; estehunvnwv em enhonrat en heret os.

9 Em vnokeckatskat, Cehofvn em penkvlvkes, em penkvlakat enkusvpketv en sekot omekv.

10 Este pap v mvnettakat nake enkusvpket, elawvkvres, momis Cehofv hopoyakat nake here estomis enkusvpke- kares.

11 Hopuetake toyatskat, ahwet vm vpohicvkes: Cehofv em penkvlkvn ce mvhayvkares.

12 Este hunvnwv hesaketvn eyacet, heran hecvret, nettv sulkan vnokecat, estimvt o haks ?

13 Ce tulaswv holwakat enkvpvken vcayecet, ce cuk- hvrpe mvkerretv opunvkv enkvpvken vcayecvs.

14 Holwakan enkvpahket, heran momecvs; herkvn hopoyet, vcvkvyvs.

15 Cehofv en renakvt este faccvlken vketecet, e hvckot en huehketv taken vketecet os.

16 Cehofv e turofvt holwvke momecakan vnrvpet omes, ekvnvn svnvcomvn vkerrihocekaren hayvret.

17 Faccvlket huehkaken, Cehofvt em vpohicet, em estemerketv omvlkvn asossicet omes.

18 Cehofvt mv este efeke kvcke ocakat em vwolet, mv pnyvfekcv kvncvpuse ocakan hesahuecet os.

ESVKVSYMKY, 35.

41

19 Este fvccakat em estemerketv salket omakes, momis Cehofvt mv omvlkvn asossicet omes.

20 E fune omvlkvn vcayecen, mv hvmkis kvckekot os.

21 Nak holwakat holwvyecvn clecet os, momen este faccv en liomecat ohfvccehocvres.

22 Cehofvt em vtotkvlke em puyvfekcvn pvlken neset os, momen emen em enhonrakat hvmkis ohfvccehoce- kares.

ESYKVSVMKV 35.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, mv cv tenrvpuecakat etenrvpueevs ; mv vc vnrvpen tcpoyakat vnrvpen tepoyvs.

2 Sevrvnvkv momen sevrvnvkv-rakkon hvlahtet, vm vnicetskvret ahuervs.

3 Momet cufunfvsken aossihcet, mv vc assecakat vnrvpen nenen vkhottvs : vm puyvfekcvn em punayet, Ce hesa- yeckv toyis, kicvs.

4 Mv vm puyvfekcv hopoyakat vlsvke hahken, vlesketvn en hay vkhoyekvs ; mv vn holwakvren vkerricakat pvlken fulecihocet, vlesketvn en hayvkhoyekvs.

5 Nak en tvleesse hotvle ehomv vtohkat omet omvkekvs, Cehofv em encel vtohtet vpeyeeicen.

6 Em vyetv taket yomucket, tenaspet omekvs ; momet Cehofv em encel assecen.

7 Naket omecice sekon em ekvnsufke taken senkvnhetv vk vm ehakvtet ok; nake omecice sekon vksufkan vm puyvfekcvn en korrakvtes.

8 Kerreko munken sumecickvt oh vlvkekvs, momen senkvnhetv ehvtet erne mahusan esekvs ; mv sumecickv mahusan vk lvtkekvs,

9 Momen vm puyvfekcvt Cehofv ofvn afvckvres ; hesa- yeckv est em ocan es afvcke tares.

42

ESVKVSVMKV, 85.

10 Cehofa, ceme omat estimvt like haks? mv este este- merran yekcetv es emuntalat enkvpvken hesayecet, henka, estemerre momen enkusapkan svpenkvlecat e’nken ossicat, cv fane omvlkvt makvkvres.

11 Akerrvlke fvccvkekat akvwvpkaket os, nanvke ker- rvkan vm ’pohaket os.

12 Holwakan keran vyoposken fekaket os, mom at enkusvpketvt vm puyvfekcvn oh vlvket os.

13 Momis vnet on omat, entaket enokliokof, vm vccvke sukcvhakvt omvtes; eelvweckv vm puyvfekcvn es este- merrievyvtes ; momen vm mekusvpkv cv liokpe maliusan oh fulkvtes.

14 Yn hesset omet, monkat tecakkvyvte tis omit arvyvtes: este e’cke oh wakat omit waket, cunekit arvyvtes.

15 Momis vnet cv ’lentappof, afvckvket e vteloyakvtes : vhakv-kacvlket vc vnrvpen e vteloyakvtes, momen kerrv- kates ; fekhonnekot cv selahlecakvtes.

16 Ypelkv-hayvlke hompetv-rakkon fulle omvket e nuten ’svc oh etetekkakvtes.

17 Pucase toyetskat, en hofune estomomusen heyvn hecetskvre te ? en sumecickv take vm puyvfekcvn a vc ossicet, cvnake hvmkusan este-papv enkvpvken hesayecvs.

18 Nvkaftetv rakke ofvn vkvsvmkvn ce’mares : este sulkat vpvken ece ’kvsvmares.

19 Fvcceko vc vnrvpakat vc oh afvckahkates ; naket otnecice sekon vn homecakat eturwvn mesetticahkates.

20 Herkvn opunahoyekot, momis este ekvnv ofv mahivpvtkvke vnrvpen opunvkv mvkerrakan vkerricvket omekv.

21 Momet e cukwv taken vc vnrvpen rakken hvweca* kvtes ; Es en lopic, es en lopic, pun renakvn es hehces, makakvtes.

ESVKVSYMKV, 36.

43

22 Cehofv toyetskat, cemet hecetsket os : cvyayahkets- kvs : Pucase toyetskat, vn hopvyehcetskvs.

23 E nekeyicet, vm fvcceckvn ahonehcet, nak vm fvccehtcvre vrahkvn ahonecvs, vn Hesaketvmese, momet cv Pucase toyetskat.

24 Cehofv, vn Hesaketvmese toyetskat, cem fvccetv vcvkvyen vm fvccecvs, momen vc oh afvckahkates.

25 Efeke take ofvn, Es lopic, momen pn yacet os, ma- kahkates : Nokmeleyvtes, makahkates.

26 Yn holwakat es afvckakat etohkvlket vlsakuse hah- ket, vlesketvn en hayvkhoyekvs ; mv vc vnrvpuece e hvlwecakat vlesketv momen hocefkv hopvnketvn vchoyv- kekvs.

27 Nake vm fvccat es afvckakat, afvckaket ahuehkvke- kvs : momet Cehofv, mv em vtotkv en lopickv es afvckat, vrakkuehocekvs, makake emunkvt ornekvs.

28 Momen cv tulaswvt cem fvccetv momen ece ’kvsvmkvn onaye munken nettvt hoyvnvres.

ESVKYSVMKY 36.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat. Cehofv em vtotkv Tewe es em Vkvsvmkv.

Este holwvyecv en naorketvt cv feke ofvn opunayet, En renakv ehomv Hesaketvmese em penkvlkv sekot os, maket os.

2 HesaJcetvmeset vn naorketvn eshecekot en homece- kares, komet, erne mahusat en renakv ehomvn e emahlv- patet omekv.

3 E cukwv em opunvkvt holwvyeckv mvkerretv tepa- kat omakes : hoporrene vretvn momen here momeckvn wikvtet os.

4 En topvn wakket, holwvyeckvn vkerricet os; vyetv herekon e huericet os : nak holwakan en homecekot os.

5 Cehofv toyetskat, cem vnokeckv hvlhawan oces ; cem mehenwetvt sutvn oret omes.

44

ESVKVSVMKV, 37.

6 Cem fvccetvt Hesaketvmese em ekvnv hvlhawat omet os; cem fvcceckvt uehvtkv rakket omakes: Cekofv toyetskat, este moraen nak wenahokan vcayecetsket os.

7 Hesaketvmese toyetskat, cem vnokeckv mvtawwvt vcaket os ; mom at este en hopuetaket ce tvrpv em vpette elecv ehketv heren eshecaket omes.

8 Nehetv cen cuko ocan esfvcken es fvcecvkvrcs; raomen com afvcketv ocakat em uerakkon es eskvkuecets- kvres.

9 Hesaketv uekiwv ece ’pakekv; cen hvyayvke ofvn livyayvken heceyet os.

10 Aetia, este ce kerrakat cem vnokeckvn em vyecicet, efeke ofv fvccakat cem fvccetvn em vyecicvkvs.

11 Ekvsvmkv elet vc vnrvpen vlakkates, momen este holwvyecat e’nket vc vtohikates.

12 Mvn liolwvyeckv vtotkvlket pvlatkvtet os : tvkpvlvt- lioyvtet on, asvpvkletv umvkekares.

ESVKVSVMKV 37.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Holwvykcvlke es e naorihcetskvs, raomet holwvyeckv vtotkakat em vleskahpetskvs.

2 Pvhe omen lvpken wocuthoyen, nak lane omet yuknv- kvret ok.

3 Celiofvn em enhonret, heren momecvs, momet ekvnvn liket, em mehenwetvn ’se hompicetskvres.

4 Cehofv ofvn e afvcecicvs, momen ce feke em eyackvn ce’mvkvres.

5 Cem vyetvn Cehofvn era wikvs ; momet emen cm enhonrvs, momen emet sohfvcecvres.

6 Momet cem fvccetvt hvyayvke omet aossvren hayet, cem fvcceckvn fvccvlike omen hayvres.

7 Cehofv ofvn fekapet, momis komet em ehakvs : este

ESVKVSVMKV, 37.

45

nak omvl heren era ay at ohfvccvn ’se naoribcetskvs ; rav este nak holwvhoken momehocvren em vkerrickvn hahyet, sohfvcecat oraecicen ’se naorihcetskvs.

8 Cvpvkketvn wiket, enhomeckvn enkvpvkvs : nake estomis ’senaorihcetskvs ; holwvke momeckv tvlken oh ayet omeJcv .

9 Holwvyecvlke warhoyen, momis Cehofvn oh hecet e’mehakakat, mvt ekvnvn epucasvkvret ok.

10 Oketv kocuknusat hoyanof, holwvyecvt sekaret ok : momen, likvten heren vketecetskis, sekares.

11 Momis eyaskakat ekvnvn epucaset, herkv es em fvcketvn ’se afvcecicvkvres.

12 Este holwvyecvt este faccv vnrvpen nanvken ohvker- ricet, e nuten es oh etetekket os.

13 Pucaset vpclicet os, en nettvt vlvkvranan hecet omekv.

14 Holwvyecakat estemerrvlke nake enkusvpkakat esyoman tvkwiket, mv vvetv ofv fvccvn yvkvpaJcan pvsvtvkvret eslafkv-cvpkon aehset, momet em eccvko- takse taken kunhicaket omis,

1 5 Em eslafkv-cvpko taket e feke mahusan sekeyen, em eccvkotakse taket kvcekvres.

16 Estomuse este faccv ocat holwvyecvlke sulke en naksuleckv es en heret os.

17 Holwvyecakat e sakpv take kvceken, momis Cehofvt este fvccakan hvlatet omekv.

18 Temvpoke fullat en nettv taken Cehofvt kerret os, momen nake epucasakat meyuksv-sekon ocvres.

19 Oketv holwakat omof vlsvkekot, elanko nettv omof fvcecvke tares.

20 Momis holwvyecakat sumhoket os : momen Cehofv vnrapvlket yvpefikuce e neha omvket os: sumeces; ek- kuce hahket, sumecet os.

46

ESVKVSVMKV, 37.

21 Naorkvt est em pahlet, pvlken fekekot os; rooinis este faccvt herome emunket nak estemet os.

22 Mv Cehofv ohmerrvtet ekvnvn epucasaken, mv ohtvhikvten warhoyvres.

23 Cehofvt este-hunvnwv ele vwikelvn yekcicet os, momet em vyetvn es afvcket os.

24 Latke estomis, tvkwihoke maliet omekares, Cehofvt e’nken hvlatet ok.

25 Cv mvnette arvyvtet, momet hiyomat vc vculet os, mo mis este faccvn wihoken heevkot, en honvpset tvklike vpohaken hecvkates.

26 Estofis est en heromet, est em palet os : momen en lionvpsen ohmerkvt oh ocet os.

27 Holwakan enkvpaket, heren moinecvs ; momet estofis liketskvres.

28 Cehofvt fvcceckvn vnokecet, em vnokeckakan wike- kot omekv; meyuksv-sekon vcayecvkhoyet os; momis holwvyecakat en honvpsen warhoyet os.

29 Este-faccvt ekvnvn pucaset, mv ofvn meyuksv-sekon likvres.

30 Este-faccv e cukwvt hoporrenkvn opunayet os • momen e tulasvvvt fvcceckvn opunayet os.

31 En Hesaketvmese em vhakvt e feken vpiket omen, e’le-vwiketv hvmkusis elentapiyekos.

32 Holwvyecvt este-faccvn vketecet, elecetvn hopoyet os.

33 Cehofvt e’nke ofvn wikekot, em fvccehocof ohfvcce- cekares.

34 Cehofvn oh hecet, e’mehakvs, momet em vyetvn vfvstvs, momen ekvnv epucasetskvren ce hvlwecvres ; holwvyecakan warhoyof, emahlvpvtket hecetskvres.

35 Holwvyecv vekcetv rakke ofvn hueret, eto lane vkuehoyvte seko here honte omet e pvticen hecvyvtes.

ESVKVSVMKV, 38.

47

36 Morais sumkvtes, moraen hecvs, sekates: henka, hopoyvyvtes, mom is heckeko tayvtes.

37 Este temvpokan vketecet, este faccvn hecvs, mv este- hunvnwv em eyuksvt herkvt omekv.

38 Momis vhakv-kacvlken etohkvlken yvmahkueho- cvres ; holwvyecakat em eyuksvn warkvres.

39 Momis este-faccvlke hesayeckvt Cehofv avtet os; estemerketv oketv omof em vrvnaketv yekcet os.

40 Momen Cehofvt em vnicet, hesahuecet os : holwvye- cvlke e’nlce taken asossicet, hesahuecet os ; em enhonrv- ket omekv.

ESVKVSVMKV 38.

Tewe es em Vkvsvmkv, vkerricepueckvn.

Cehofv toy et skat, cvpvkket vm vsehekot, cen cvpvkketv hiyyat ofvn cv ’stemerrihcetskvs.

2 Cem eccvkotakse en ret cv sekehyet, vfekhonnaken, ce’nket yekcen vc ohwetenket omekv.

3 Cvpakketskat omecicen cvfeknetvt cv ’navpeswv ofv sahsekos; momen vn naorketvt omecicen fekvpkvt cv fane ofv sekos.

4 Vn naorketvt cv’kv onvpvn kvwapkekv ; nake karon- hoyvre honne mahat omet, en honnet vc ohfvnket os.

5 Cv hoporrenekatet omecicen rukafkv es cv tonufkvte fvmpepet okumvket os.

6 Vn nokket, tayen cv potoket os, wakvyet emunken nettvt hoyanet omekv.

7 Cv tetackv nekretv es fvcket omen, cv ’navpeswv ofv cvfeknetv sahsekot omekv.

8 Cv yekcekot, tayen cv tonufket os : cv feke fekhere- kat omecicen hihkvyvtet os.

9 Pucase, vm eyackv omvlkvt ce homvn oces; momen hihkvyat cem ehkekot os.

48

ESVKVSVMKV, 38.

10 Cv feket tasken, vn yekcetvt vc vnaliet os; vn renakv tisem en bvyayvke tat v’nkvpaket os.

11 Vc vnokecvlke vn hessvlke esyomat vn nokkickv en hopvyen svpaklet os.

12 Mv vn hesaketvn kopoyakateu cv'svkvret senkvnhetvn etetakuecaket os; rnomen vn nokkickvn hopoyakate nanvke estenaoricvke tayan opunayet, mvkerretvn vker- ricaken nettvt hoyanet omes.

13 Momis vnet, este hvcko-poheko omit pohvkot os; mo met este punayeko taye e cukwv hvweceko omet omis.

14 llenka, este-hunvnwv poheko, momen mv e cukwv ofv opunvkv es est em vyoposketv seko omet omis.

15 Pucase vn Hesaketvmese toyetskat, vm vyoposkvs, cernen, Cehofv toyetskat, cem enhonrikv. .

16 Opunayitr Vc oh afvckahkates, cv’le en tenaspof, vc vnrvpen e rakkuecahkates, makikv.

17 Cv cekunnvranusin, cv feknokkat cv homv oce raun- kvt omekv.

18 Vn holwvyeckvn kerkuecit, vn naorketvn cv feken es nokkicaret okv.

19 Momis vc vnrapvlke tahopket omet, yekcvket omes ; momen naket omecice sekon vn homecakat sulket omakes.

20 Ilolwakan herat vyoposken emakat vc vnrapvlke haliakes ; nake heret oman vcvkayikv.

21 Cehofv toyetskat, cv wihketskvs; vn hopvyehcets* kvs, vn Hesaketvmese.

22 Pucase, cv hesayeckv toyetskat, vm vnickvn Ivpc-

cicvs.

ESVKVSVMKV, 39.

49

ESVKVSVMKV 39.

Yvhikv Enhomahtv, Ceturvne en hahoyat . Tewe es em Ykvsvmkv.

Vm vretvn vketecares, cv tulaswvn es naorkvkaren: holwvyecvt cv horavn arof, cv cukwvn cuksakkuecvye tares, makvyvtes.

2 Cvyvyaliket, opunayvko hahkit, nak herat tisem e en hvlatit, opunayvkates, momen cv feknokketvt tekyvmke tates.

3 Cv feke vc ofvt hiyye haket os ; vkerricvyof totkvt etikes: momof livmmakit cv tulaswvn es opunayvyet os :

4 Cehofv toyetskat, vn hesaketv em eyuksvn cv kerre- puecet, vn nettv em vhopakv naket omen, cv kerrepuecvs, estomvteken vn yekce sekan kerraren.

5 Hecvs, vn nettv estenke en taphe omen hayetskvtes ; vm vculkv ce liomvn nake toko omet os : mehenwvn este vtekat en hueretv here mahat to estomis, ehvperketv tvlket os.

6 Mehenwvn este vtekat heckv ehvperkvn es yvkapet os: mehenwvn ehvperkvn fekhervkeko haket os ; naksulecet, estimvt cvwvranaten kerrekot os.

7 Momen hiyomat, Pucase toyetskat, naken e’mehakvya ? vm enhonrkv ec ofvt os.

8 Yn naorketv omvlkv enkvpvken cv hesayecvs : hopor- renekvlke em en tvkleckvn cv hahyetskvs.

9 Punayvkot omit, cv cukwvn hvwecvkates, cemet mo- mecetskvtet ok.

10 Cv ’stemerricetskan vm vkueyicvs : ce’nke es cv nafketskat etehoyvnen cv yvmahke haket ok.

11 Este em vsehet holwvyeckv vrahkvn estemerricets- kof, sukehtv omet en herusetv yvmahkvren hayetsket os : mehenwvn este vtekat ehvperketvt os. Scla.

12 Cehofv toyetskat, ce mekusapvyan em vpohicet, ec

4

50

ESVKVSVMKV, 40.

ohhuehkvyan ce hvckon vwiyyvs : cv turopuswv pvlatkan cvyayvket huyiretskvs: cv’rkvlke tate omvlkv omet, estQ kerkekot, tvleporvt ce homvn hnerikv.

13 Aeha, yvmvn enkvpakit, seko hakvko munken, yek- cetvt vc oh fulkvren vm merrvs.

ESVKYSVMKY 40.

Yvhikv Enhomalitv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Momis komet Cehofvn e’mehakvyvtes, momen cuneket, huehkvyan em vpohicvtes.

2 Yksufke penkvlkv es fvcke momen fakke vklewvhe vc vkossihcet, cv’len cvton oh sehoyihcet, cv’le vwiketvn yekcvkuecvtes.

3 Momet esyvhiketv mucvse, pun Hesaketvmese vkv- svmkvn, cv cukwvn vpikvtet os ; sulket hecaket, penkvlv- kvres, momet Cehofvn em enhonrvkvres.

4 Mv este Cehofvn em enhonrkvn hayet, ekvsvmakat momen mv fiyiket, Ivksetvn vcvkvpeyakan vrakkuecekat en heret omes.

5 Cehofv vn Hesaketvmese toyetskat, cem vtotketv estomahvke cemet momecetskvtet, momen vkerrickv ep ohfvccv ocetskat sulket omakes : ce homvn etelilvken vpopuehoceko tayes: kerkuecit, opunvyecetvn komin omat, vhonkvthoye tayat senlioyvnet omakes.

6 Nake ce homv elehocvre, momen nakemetv eti es ece ’fvckekot os : cv hvckon hauhicetskvtes : ohnekrickvn momen nake naorketv vrahkv ce’mhoy vren est em ’pohets- kekatet os.

V Momof vnet, Hecvs, vlakis; nakhocce polpokat ofv vc ohfvccvn cohoyet os ;

8 Nake kometskan momecetv es vc afvcket os, vn Hesa¬ ketvmese toyetskat; henka, cem vhakvt cv feke ofvt os, makvvvtes.

ESVKVSVMKV, 41.

51

9 Nvkaftetv rakke ofvn fvccetvn tvlemicvyvtes; hecvs, cv cukhvrpen vkhottvkates, Cehofv toyetskat, kerretskes.

10 Cem fvccetvn cv feke ofvn ehvkates; cem mehen- wetvn mo met cen hesayeckvn kerkuecvy vtes : cem vno- keckvn, momen cem mehenwetvn nvkaftetv rakkan em ehvkatet os.

11 Celiofv toyetskat, cem merkv herakan vnkvpvken hvlahtetskvs ; cem vnokeckv cem mehenwetv tepakat estofis vc vcayecvkekvs.

1 2 Nak holwvhoke vhonkvtesko tayat vm vfulotecakekv ; vn holwvyeckvt cv cakkaket os, momat hecvko tayes : cv’kv-esse sensulket omaken, cv feke en yekcet sumket os.

1 3 Cehofv toyetskat, cv hesayecetv es ece ’fackate ! Cekofa, vm vnickvn lvpecicvs.

14 Mv vm puyvfekcv sumecicetv hopoyakat vlsvke hah- ket, tayen vlsvke hakvkekvs ; vn holwakat es afvckakat pvlken fulecihocet, vlesketvn en hayvkhoyekvs.

15 Es ce lopic, es ce lopic ! cv kicakat, vlesketv en liakvkat omecicen em estomahvkekvs.

16 Ce hopoyakat omvlkvt afackakuset, ec ofvn afvckv- kekvs ; cen hesayeckv vnokecakat, Cehofvn vrakkuehoce- kvs, estofis makvkekvs.

17 Momis vnet, cv ’stemerket, v’nkusvpket os; momis Pucaset vc oh vkerricet os : vm vnickvt omet, cv hesayecv toyetskes : vn Ilesaketvmese, vcewihcetskvs.

ESVKVSVMKV 41.

Yvhikv Enkomahtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Este estemerrusan vkerricat en heret os: en holwake oraof Cehofvt hesayecvres.

2 Cehofvt vhecicet, hesaken vcayecvres, momen en heret ekvnvn oh arvres ; momen en horre nak komakat em wiketskekares.

52

ESVKVSVMKV, 42.

3 Enokket topvn wakkof, Cehofvt yekcicvrcs : em enokketv ofvn em pvtakv omvlkvn em mvhericetsket os.

4 Ynet, Cehofa, vm merrvs; vm puyvfekcvn cvfeknicvs, ece ’naorkvy vtet ok, makvyet os.

5 Yn horre vc vnrvpe holwvken vc opunvyecaket os, Estofvn ehlen, e hocefkvt sumkvr haks ? makaket.

6 Momen hvmket cv hecvranet vlaken omat, lvksetvn opunayet os ; e feket holwvyeckvn e em vteloyet os : estvmvn arof, mvn onayet os.

7 Yn homecakat omvlkvt vc vnrvpen etewvswvhoket os: vc vnrvpen vn holwakvren vkerricaket os.

8 Enanokketv holwakat vliket os ; momen mucv wak- kat alike sekares, makaket os.

9 Henka, vn hesse etekerruseyat maliusat, mv em en- honrin, vn tvkliken vn hompvtet, e’leceskvn vc vnrvpen kvwapvtet os.

10 Morais cemet, Cehofv toyetskat, merkvn vm ocet, cv kvwvpvs, em pvlecvkaren.

11 Es vc afvcketskat hey vn eskerrvyet os, vc vnrapvt vc ohfvniket ’sekvsvmekok.

12 Vnet on omat, vm mehenwetv ofvn vc vpvyecetsket os : ce turofv ehomvn meynksv-sekon cv huericetskes.

13 Cehofv, Eslevl en Hesaketvmesen vrakkuehocekvs, enhvteceskv seko vteken meynksv-sekat eroren. Eiiien momen Emen.

ESVKVSVMKV 42.

Kolv e’ppucetake em Maskel ; Yvkikv Enhomahty en hahoyat.

Eco uewv fihnakan eyacusat etvpomet vm puyvfekcvt cemen eyacuset os, Hesaketvmese toyetskat.

2 Vm puyvfekcvt Hesaketvmesen ewvnhkuset os; Hesaketvmese wenakat tat: estofvn Hesaketvmese eho¬ mvn rorare te ?

ESVKVSYMKV, 43.

53

3 ^ettvn nereu cv turopuswvt vn liompetvt omvnkes, Cen Hesaketvmese ta ? cv kicake emunkof.

4 Heyv nanvken vkerricit, vc ofvn vm puyvfekcvn pvlatis ; este sulkan evpayet, Hesaketvmese en cnkon ay it, afvcketv vkvsvmkv tepakat en haket ocen, este sulke nettv vcake vcayecakat vpvket ayvyvtet ok.

5 Vm puyvfekcv toyetskat, estomaten tvkpotoketske haks ? momet estomaten vc ofvn ce fekhereko ? Hesaketv- mesen em enhonrvs, nettvt ocen, e turofheckv vm vnicat vrahkvn emen vkvsvmaret ok.

6 Aeha, vn Hesaketvmese, vm puyvfekcvt vc ofvn tvk- potokes: monkv Cotvne ekvnv, Hvmvnvlke em ekvnv, momen Misv ekvnhvlwan akvpvken ece ’kerricares.

7 Vklaukat vklankan ohhuehket os, cem ueohlatkv en haken pohkof ; cem uemelohlv uemelohlv rakrakat esyo- mat omvlkvt vc ohranes.

8 Home estomis Cell of vt em vnokeckv nettvn vc oh ocvren makvres, momen neren vn yvhiketv momet vm mekusvpkv vn hesaketv en Hesaketvmesen vkvwapket vc vpakvres.

9 Hesaketvmese vn cvton em pun ay it, Estomaten cv hohsetske te? estomaten horre vc ohwetenkat omecicen waket ari haks ? kicares.

10 Cv fune wokuce omet, vc vnrapvlket cv tvklecaket os, Cen Hesaketvmese ta ? makake emunkof.

11 Ym puyvfekcv toyetskat, estomaten tvkpotoketske haks? momet estomaten vc ofv ce fekhereko? Hesaketv¬ mesen em enhonrvs, nettvt ocen, mv cv turofheckv vnic- kvt omet, vn Hesaketvmeset oman vkvsvmaret ok.

ESVKVSYMKV 43.

Cehofv toyetskat, vm fvccecet, vm vpvyecet, etvlwv vnokeckv ocvkekan vnrvpvs.

54

ESVKVSYMKY, 44.

2 Cemet vn yekce en Hesaketvmese toyetskekv ; £sto- raaten vc vwihketske haks ? estomaten liorre vc ohweten- kat omecicen waket ari haks ?

3 A eli a, cen hvyayvke momen cem mehenwetvn atotvs ; mvt cv yvpvyvkekvs; cv yvpayet cem ekvnlivlwe vcakan momet cem escukohakv vcacakan es vc vhoyekvs.

4 Momof Hesaketvmese em altvn oh ay it, Hesaketv¬ mese vm afvcketv rakke estvmahen oh ahyvrs, momat kervlvn hayecit, ece ’kvsvmares, Hesaketvmese, vn Hesa¬ ketvmese toyetskat.

5 Vm puyvfekcv toyetskat, estomaten tvk potoketske haks ? momen estomaten vc ofv ce fekhereko ? Hesaketv- mesen em enhonrvs, nettvt ocen, mv cv turofheckv vnic- kvt omety vn Hesaketvmeset oman vkvsvmaret ok.

ESVKVSVMKV 44.

Yvliiky Enhomaktv en hahoyat; Kolv e’ppucetake es em VkvsvmkvL Maskel.

Hesaketvmese toyetskat, pu hvckotaken es pohen, pu’rkvlket en nettvtake omof, nettv hofunof ocakvten, vtotketv momecetskvten pum onayakvtet os ;

2 Ce’nken etvlwv cahmelikvn esossicetskvtet omis, pu’rkvlken vhocaketskvtes ; etvlwv cahmelikvn estemer- rvkuecetskvtet omis, pu’rkvlken mv eJcvnvn hvmecicv- kuecetskvtes.

3 Eme mahusat em eslafkv-cvpko etehoyvnen epucasv- kekon, e’nke take mahusat ohfvnketvn e en heckuecvke- kates; momis ce’nkvpervt, ce’nket momen ce turofheckv en hvyayvket momecvtes , heromkvn em ocetskvtet ok.

4 Cemet, Hesaketvmese toyetskat, vm Mekko toyetskes, Cekvpet ohfvnkvkvren makvs.

5 Ceme ce teropotten pu’nrapylken tvkpvlvteyvres : ce hocefkv eteropotten mv epu’nrvpet akvwvpkakan ohsv- pakleyvres.

ESVKVSVMKV, 44.

55

6 Ym eccv-kotaksen em enhonrvkon, vra eslafkv-cvpkot cv hesayecekaret ok.

7 Momis cemet pu’nrapvlke enkvpvken pu hesahuecet, rav pun homecakan vlesketvn en hayvketskvtes.

8 Ilesaketymesen es ekvsame munken nettvt hoyanvtes, momen ineyuksv-sekon ce hocefkvn vkvsvmkvn emeyv- res. Sela.

9 Momis etvn pu pvlahtet, vlesketvn es ep oil vlakets- kvtes : momet pun suletawvlke etohkvlkakat esossof, ’ vcvkayetskekot os.

10 Ynrapv ehomvn pvlken pu fulhuecetsket os; mo¬ men pun homecakat e komakat vcvkvycn svpenkvlecaket os.

11 Yvpefikv homhopvrane omen pu ’stemetskvtet os; etvlwv cahmelikv em etenrvwvn epu ’wahecetskvtes.

12 Enrahkv sekon cem esten wiyyetsket os ; enralikv take etehoyvnen cen nakockvn ohvtvlayetskekates.

13 Pum vwolicvlke ehomvn vlesketvn pu hayet, pum vfulotke vpokat ehomvn esvpelickvn momen esvtvkleckvn pu hayetsket os.

14 Ekvnv etvlwv cahmelikv em etenrvwvn este estomis em opunvkvn pu hayet, ekv es nekattetvn etvlwv cah¬ melikv em etenrvwvn pu hayetsket os.

15 Vm vlesketv cv homvn oce emunken nettvt hoyanen, cv turofv vlsat vc ohranet os,

16 Mv tvhike tvklecat en haket omecicen; vnrapv momen estempvlecvt omecicen.

17 Heyv omvlkvt ep oh vlvkes; momis ce ho^ekot, cem etemfvccetv ofvn emvkerret momecekates.

18 Pu feket pvlken fulkekon, pu’le-vwiketvt cem vyetvn fikvkekates ;

19 Nakwenahoke sehoneckvke vpokat ofvn pu kvceyet, elkv em vpetten es ep ohranetskvtet o estomis.

56

ESVKVSVMKV, 45.

20 Pan Hesaketvmese e hocefkvn pu hosvten omat, monkat pu’nken hesaketvmese etimvn oh rvtoseceyvten omat ;

21 Hesaketvmeset heyvn hopoye emunket eshecekare te? estefeke enake ehkakan kerret omekv.

22 Henka, ece ’rahkvn pu pvsvthoye emunken, nettvt hoyanet os; yvpefikv pvsvthoyvrane omen pu komhoyet omes.

23 Pucase toyetskat, vhonecvs : estomaten nocetske te? ahuervs, meyuksv-sekon epu pvlahtetskvs.

24 Estomaten ce turofvn ehet, pum estemerketvn mo- men pum vwetenkan ce hose te ?

25 Pum puyvfekcv taket ekvnv em mokken tvkpotoken, pu’na taket ekvnvn vlokpet omekv.

26 Pum vnickvn ahuyirct, cem vnokeckv vrahkvn pvlken pu nesvs.

ESYKVSYMKV 45.

Yvh kv Enhomahtv en hahoyat; Sosanem oh hayehocvrcinat ; Kolv e’ppuce- take es em Vkvsvmkv. Maskel. Vnokeckv Esyvhiketv.

Cv feket nake herat es fvcket es em pvlatket os : vm vtotketv mekko ohfvccvn opunvyecis; cv tulaswvt hoc- cicv mvnvcke em escokvt omes.

2 Cen heckv este en hopuetake en heckv senheret omes ; herkv ce cukhvrpen oh- kvlket omes : monkv Hesaketvmeset meyuksv-sekon ec ohmerrvtet os.

3 Este yekcetskat, cem eslafkv-cvpkon ce hvfen svwv- nayet, cen rakketvn momen cem vrakketvn ’se wvnakvs.

4 Momet nak omvl cen heren ayen, cem vrakketv ofvn ohliket vyvs, mehenwetv, eyasketv fvccetv esyomat vrahkvn : momen ce’nkvpervt nake senhonechokan ce mvhayvres.

5 Cem eccvkotakse en re fvsfvket omet, mekko vnra-

ESVKVSVMKY, 45.

57

pvlke e feke taken vcvkcahet oraes ; etvlwv cakmelikv ceni elecvn pvlatkvren.

6 Hesaketvmese toyetskat, mekko em ohliketv cenaket estofis meyuksv-sekot omes : septv cenaket fvccetv en septvt omes.

7 Fvccetvn vnokecet, holwvyeckvn enhomecetsket os; monkv Hesaketvmese, cen Hesaketvmeset, cem etoh- kvlketv senhoyvnen afvcketv vfekvn es cem vfeyvtet os.

8 Cem vccvke omvlkvt smvnv helukwv , alo helukwv momen kasv eto-hvrpe fvmecan es fvmecaket os; mekko en cuko herakat ifvle es nehihocvte ofv eshayeckv efvkv ocakat ece ’fvcecicvket os.

9 Hoktvke em wiketv sehoyetskat mekkvlke e’cbustvlke svset omes : cem vkvpervn mekko-hokte, Ofv ekvnv cvto- knnaplanen ’se nehicet, hueret os.

10 Estechuste toyetskat, pohet, vketecvs, momet ce bvckon awiyyvs ; cem este matiusan, momen ce’rke en cukon ehosvkvs;

11 Momat Mekkot cen herusetvn tayen em vlostvres, emet ce Pucaset omekv, momen cemet emen vrakkuecvs.

12 Momen Tilv tvlofv e’chuswvt mvn arvres ; este em etenrvwv nake-ocvlket nakemetvn es cen lopvkuecetvn komvkvres.

13 Mekko e’chuste mekko en cuko ofvn, em vccvke herus mahen vccet omes : em vccvket cvtokunaplanen es tvrhoyet os.

14 Yccvke en hoccv cahmelike svhorvkvten vccen mek- kon es yihocvres ; em etobkvlketv hoktvke mvnettvke vcvkfnllat es cen yihocvres.

15 Afackakuset, afvcketv heren es evpaboyen, mekko en cuko-bervn esceboyvres.

16 Cen hopuetaket ce’rkvlke vyoposkvkvres, mvn ekvnv hvmkvn mekkvlken bayetskvres.

58

ESVKVSVMKV, 46.

17 Este en honvpse ’ren honvpsetv take etehoyvnen ce hocefkv vkerrihocen hayvres ; monkv etvlwv cahmelikvt estofis meyuksv-sekon vkvsvmkvn ce’mvkvres.

ESYKVSYMKY 46.

Yvliikv Enhomahtv en hahoyat; Kolv e’ppucetake es em Vkvsvmkv ; Ale- mor oh hayehocvranat. Esyvhiketv.

Hesaketvmeset pum vrvnaketv yekcetv tepakat omet, estcmerketv ofv vnickv pum etetake emunkvt omes.

2 Monkv ekvnvt nekeyen, ekvnhvlhawat uehvtkv em etenrvwvn vkueyicvkhoye estomis ;

3 Uehvtkv em uewvt hahoket fekhervkeko hake esto¬ mis, momen uemelohlvt omecicen ekvnhvlhawat fvmokake estomis, penkvlekares. Sela.

4 Hvccet oces, fihhonat Hesaketvraese em etvlofv, Hvlwe Mahat en liketv vcake em escukohakv vcakat afvcecicakat.

5 Hesaketvmeset mv tvlofv en nvrkvpvn liket os; vkueyihocekares : Hesaketvmeset em vnicvres, hvthvy vt- kusen.

6 Etvlwv cahmelikvt cvpvkhoket os: em ohmekketvt nekeyaket os: Cehofvt en haken kvwahpet, ekvnvt kaf- ket os.

7 Suletawvlke etohkvlkakat en Hesaketvmeset epu ’pa- ket os: Cekvpe en Hesaketvmeset pum vrvnaketvt os. Sela.

8 Ahwet, Cehofv era vtotketvn hecvkes, tvlvhasse ekvnv oh hahicvten.

9 Ekvnv yuksv oren horre tepokvn fekhonnvkuecet os : eccv-kotaksen kacet, cufunfvsken etetacet os: horre escvl- leckv-pvfnvn totkvn tvk nekrvkuecet os .

10 Fekhoniyet, Hesaketvraese toyvyaten kerrvkes .* etvlwv cahmelikv em etenrvwvn cv hvlwehocvres : ekvnv ofvn cv hvlwehocvres.

ESVKVSVMKV, 48. •

59

1 1 SuleiawvlJce etohkvlkakat en Cehofvt epu ’pakes ; Cekvpe en Hesaketvmeset pum vrvnaketvt omes. Sela.

ESVKVSVMKV 47.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat ; Koly e’ppucetake es em Vkvsvmkv.

Etvlwv cahmelikv omvlkatskat, ce’nken etetepkvkes; ohfvnketv en haken Hesaketvmesen es vhuehkvkes.

2 Cehofv Hvlwe Mahat em penkvlvke tayet omekv ; Mekko rakke ekvnv omvlkv oh mekkat os.

3 Etvlwv cahmelikvn pnm elecvn svpvklecet, este em vliketv pu’le elecvn svpvklecet os.

4 Ekvnv epncasvraneyvte, em vnokecke Cekvpe es em ekvsvmkvn pum enhopoyet os. Sela.

5 Hesaketvmeset huehketvn es vkvwapket, Cehofvt, pofketv-rakkot haken, vkvwapket os.

6 Vkvsvmkvn Hesaketvmesen es vyvhikvkes, vkvsvm- kvn y vhikvkes ; pum Mekkon vkvsvmkvn ’svy vhikvkes, vkvsvmkvn yvhikvkes.

7 Hesaketvmeset ekvnv omvlkv em Mekkot omekv : centalcet, kerretv vpvken, vkvsvmkvn ’svyvhikvkes.

8 Hesaketvmeset etvlwv cahmelikvn ohmekket os : Hesaketvmeset meJcTcet em ohliketv vcakan ohliket os.

9 Etvlwv cahmelikv en rvkrakvt, Eplehame en Hesa- ketvmese em estet omvkvret, etohvteloket os : sevrvnvkv yvmv ekvnv enanvken Hesaketvmeset pucaset omekv; emen tayen hvlwehocet os.

ESVKVSVMKV 48.

Esy vhiketv ; Kolv e’ppucetake es em Vkvsvmkv.

Cehofvt rakket omet, rakken vkvsvmhoyvranet os, pun Hesaketvmese em etvlofv rakkat ofvn, em ekvn hvlwe vcakan.

2 Sivn ekvnhvlwe, honerv vfvccv ocakan hueret, Mekko

60

ESYKVSYMKY, 48.

rakkat em etvlofvt, en hvlwe ohfvccv heruset omet, ekvnv omvlkv es em afvcketvt os.

3 En cuko-herv ocakat ofvn Hesaketvmeset vrvnaketvn e kerkuecet os.

4 Hecvs, mekkvlket e vteloyaket, etohkvlket hoyvne- cvtet ok.

5 Hecakvtes, momof em estomahakvtes ; feksumecct, etvn pefatkvtes.

6 Mvn fekeketvt hvlvtakvtes; rnomen nokketv hokte heckuecvranuse en nokke omat.

7 Hvsossv hotvlen Tases tvlofv em perro-cukon es lekaflecetsket os.

8 SuletawvlJce etohkvlkaket en Cekofv em etvlofv, pun Ilesaketvmese em etvlofv ofvn poheyvte etvpomet he- ceyvtet os ; Hesaketvmeset meyuksv-sekon mvn yekcen huericet os. Sela.

9 Hesaketvmese toyetskat, cen cuko vcakat en nvrkvpv ofvn cem vnokeckvn ohvkerriceyvtet os.

10 Hesaketvmese, ekvnv em eyuksv ocakat vteken ece ’kvsvmkv ce kocefkv etvpomet os : ce’nkvpervt fvccetv es fvcket os.

11 Cem fvcceckvt omecicaken Sivn ekvnhvlwet afvcke- kvs ; Cutv e’chnstvlket afvckvkekvs.

12 Sivn vfulotken yvkvpvkes, momet vfnlotecet vful- Ivkes ; en cuko hvlhawan vhonkvtvkes.

13 Em vtohopke rvkrakan heren vketecet, en cuko herakan hvmecicvkes, este honvpsvke yicvranaten em onayatskvret.

14 Heyvt Hesaketvmeset omet, meyuksv-sekon pun Hesaketvmeset omekv ; elkv vteken emet pum fvyatv tares.

ESVKVSVMKV, 49.

61

ESVKVSVMKV 49.

Yvhikv Enhomahtv en haJioyat ; Kolv e’ppucetake es em Vkvsvmkv.

Etvlwv cahmelikv omvlkatskat, heyvn pohvkes ; ekvnv vpokat omvlkatskat, vpohicvkes :

2 Kvncvpakatskat momen hvlhawatskat, nake-ocvlke toyatskat momen enknsvpkatskat, etohkvlket pohvkes.

3 Cv cukwvt hoporrenkvn opunayen, cv feke em vker- rickvt nakkerretvt omvkvres.

4 Cv hvckon opunvkv-svhopakvn a em wiyyares ; mo- met maketv yomuckan kervlvn es hayecit enrvmares.

5 Nettv holwvhokan, holvvvyeckvt cv ’leceskvn vm vfnlotof, estomaten penkvlare te ?

6 Mv este en nakockv taken em enhonret, en nakockv take sulkan es ekvsamet opunayakat,

7 Hvmkusis etecakkate en hesaketvn vcayeceko tayet, en hesaketv enrahkvn Hesaketvmesen emeko tayes :

8 (Em puyvfekcv take hesayeckv vcaket omet, me* yuksv-sekon fekhonnet omekv :)

9 Momat meyuksv-sekon wenaket, hopvnketvn hecekaret.

10 Hecvret ok, este hoporrenvket pvsvtkvranet omen, este hoporreneko momen este nak kerreko tayat etepvket snmhokvranet os, en nakockv taken este vpvltaken em wikaket os.

11 Ykerrickv eme 4ofv ocaJcat heyvt os: Pun cukot ocvke emunken, pum vpoketvt este honvpse erhonvpse omvlkv etehoy vnen ocvkvres ; ekvnv enanvke eliocefhokv mahusan es vliocefaket os.

12 Momis estet vrakketv ofv huerat like emunkvt ome- kot os : nakwenahoke yvmahkat omet os.

13 Heyvt em vpeyetvt os, momet en hacohaketvt os ; momis enyupv yicakat, Nak makakat herakes, komvket os. Sela.

62

ESVKVSVMKV, 50.

14 Yvpefikv omvken elkv huten vtohhoket os : elkvt es em evpayv tares: raomen hvthvyvtken este fvccakat emuntvlvkvres : momen en heckv take elkv liutet su- mecicvre tares, liketv em ocekaren.

15 Momis Hesaketvmeset vm puvvfekcvn elkv hute en yekce enkvpvken hesayecvres : cv y vpay vret ok. Sela.

16 Estet enakoce hakof, en cuko em vrakketvt ok vtvla- kof, ce penkaklates.

17 Elof, naken sayekaret ok; em vrakketvt vcvkayet hvtvpkekares.

18 Wenake emunkof, em puyvfekcvn afvcecicet o estomis, (momen e en lopicetskof, estet ece ’kysvmaket os ;)

19 Erkvlke tate, momen mv vpvke fullvten oh ayvres; hvyayvken estofis hecvkekares.

20 Estet, vrakkuehocis, hoporrenekot omat, nakwena- hoke sumecvrane etvpomet os.

ESVKVSVMKV 50.

Esvfe es em Vkvsvmkv.

Hesaketvmeset, Hesaketvmese Cehofvt, opunayvtet os, momet kvse-aossan vtet hvse-vklatkv eroren ekvnvn en- huehket os.

2 Herusetv temvpokat, Sivn, aossen Hesaketvmeset hvyvyaket os.

3 Pun Hesaketvmeset vlahket, evyayvket omekares; totkvt ehornvn nak sumecicet, hotvle-rakko vtohke etv¬ pomet em vfulotket os.

4 Ilvlwat onvpv ocan ohhuehket, ekvnvn ohhuehket os, em esten em fvccecvkvret ;

5 Opunayat , Vm vnokeckakan vm etohvteloyvkes, nake cv homv elehocvte etehoyvne etemfvccetvn cv tenhayv- kvten, maket os.

ESVKVSVMKV, 50.

68

6 Momen hvlhawat em fvccetvn kerkuecaket os, Hesa¬ ketvmeset eme mahusat fvccecvt omekv. Sela.

7 Ym este toyatskat, pohvkes, momen opunayares : Eslevl toyetskat, momen ece’nrvpen kerkuecares : vnet Hesaketvmeset, cen Hesaketvmese, toy is.

8 Nake cv homv pvsvthoyvte cenaken es cem vsehhv- kos ; cen nak emetv ohnekrickvt cv homv ocake emnn- kvt omekv.

9 Wakv en hunvnwv cen cuko aossen esvkot, momet cowatv en ban vn take cem vpuekv hute asossen cvwv- kares.

10 Nake wenahoke eto ofv fnlle vtekat cvnaket omen, vpuekv ekvnhvlhvwe cukpe-rakko hvmken fullat cvnaket omekv.

11 Fuswv ekvnhvlhawat fullat omvlkvn kerris : momen vnrvwv nakwenahokat cvnaket omakes.

12 Cv ’Ivwet on omat, cem onahyvkos; ekvnvt cvnaket on, esfackat em fvcketvu cvnaket omekv.

13 Wakv en hunvntake vpeswv bom pare te? monkat cowatv en hunvntake e catvn eskare te ?

14 Vkvsvmkv emetv emkvn Hesaketvmesen emvs, mo¬ met etemfvccetv hayetskvten Hvlwe Mahaten em fekvs :

15 Momet estemerketv nettv omof, vc oh huebkvs ; ce hesayecares, momen cemet vc vrakkuecetskvres.

16 Momis bolwvyecvn Hesaketvmeset em pun ay at, Cemet, vm vhakvn kerkuecetskvret, momet vm etemfvc- cetvn ce cukwvn vpiketskvtet, naken estomecetska ?

17 Cemet, mvbayetvn enhomecet, vm opunvkv ce to- pvrvn vwiketsket omat.

18 Horkopvn becetskof, etemvkvsametskvtes, momet boktarvlke vpvken cenaken ocetskvtes.

19 Nak bolwvken ce cukwvn emetsken, ce tulaswvt mvkerretvn etetakuecet os.

64

ESVKVSVMKV, 51.

20 Liket, tecakketskat vnrvpen opunvyecetskes ; ce’cke mahusat e’chushunvnwvn liolwvken opunvyecetsket os.

21 Heyv nanvken momecetskvtes, raomen cvyayvkvyv- tes; Yne etvpomuset os, cv kometskvtes : cem vsehares, moraet etelilvken cen renakv ehomvn vpoyares.

22 Hiyomat, Hesaketvmese ehosatskat, heyvn vkerri- cvkes, monkon omat, ce selahlecin, ce hesahuece tayat hvmkusis seko witvret ok :

23 Estimvt o estomet vkvsvmkv emetv emkv a’mat vc vrakkuecet os: in omen mv ern vretvn fvccvn vyecican Hesaketvmese en hesayeckvn hecicares.

ESYKYSYMKY 51.

Yvliikv Enhomahtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv, Parsepven ceyvte renyupyn, owalv Nervnet em vlakof .

Aeha, Hesaketvmese, cem vnokeckv vcvkvyen vm merrvs ; cem merretv heromvke en sulkat vcvkvyen vn holwvyeck'vn vm vslecvkvs.

2 Vn holwvyeckv enkvpvken esfvcken vc okkosvs, mo- met vn naorketv enkvpvken cv hvsvtecvs.

3 Vnet vhakv kacvyvtet kerkuecin, vn naorketvt estofis cv homvn ocet ok.

4 Cemen, cerae tvlken ece ’naorkit, keyv nake cen renakv ehomv holwakan momecvyvnkes : opunayetskof, fvccvt hueret, ohfvccecetskof, cem mvttekot hueretskvren.

5 Hecvs, holwvyeckv ofvn cv haken, naorketv ofvn cv’cket es cv nvrkesvtes.

6 Hecvs, nanvke ofv ocakan mehenwetvn kometsket os, monkv ofv ehke ocat ofvn hoporrenkvn cv kerre- puecvs.

7 Hesvpen es cv hvsvtecvs, momen cv hvsvtke tares: vc okkosvs, momen hetute-rakko esenhvtke toyares.

8 Afvcketv momen mahlvpvtketv poharen cv hay vs, fane kvceyetskvtet afvckvke taren.

ESVKVSVMKV, 52.

65

9 Ce turofvn vn naorketvn era ehvkvs, raomet vn holwvyeckv omvlkvn vslecvs.

10 Hesaketvmese toyetskat, efeke hvsvtken vc ofvn hayvs, raomet vkerrickv fvccan vc ofvn mucvseevs.

11 Ce komv enkvpvken vc vwikekot, cem Puyvfekcv Vcakan v’nkvpvyecihcetskvs.

1*2 Cen hesayeckv em afvcketvn vc ohfulecicvs ; moraefc cem Puyvfekcv vkvsamusat etehoyvnen yekcen cv huericvs.

13 Momof vhakv-kacvlken cem vyetvn ravkayvkares, raoraen naorkvlket ec ohfulecvres.

14 Hesaketvmese, cv hesayeckv en Hesaketvmese toyets¬ kat, catv ohfvccv vm mvttvten v’nkvpvyecicvs ; momen cv cukwvt cem vkvsvmkvn kerkuecvres.

15 Pucase toyetskat, cv cukhvrpen hvwecvs ; momen cv cukwvt cem vkvsvmkvn kerkuecvres.

16 Nake ce homv elehocvre es ece ’fvckekot omekv ; mon omat ce’mvyes ; nake ohnekrickv es ece ’fvckekot os.

17 Nake Hesaketvmese ehomv pvsvthovvre emhoyv- ranat puyvfekcv kvckat os; Hesaketvmese toyetskat, efeke kackuse momet kvncapusan ehvperkuecetskekares.

18 Cem eyackv herat vcvkvyen Sivn en lopicvs ; cvto- tohopke-rakko Celuslvme vfulotken hahicvs.

19 Momof fvccetv nakohnekrickv, momen ohnekrickv temvpokakan es ece ’fvckvres ; momof wakv en hunvn- take mvnettakan cem altvn ohlumhicet, ce’mvkvres.

ESVKVSVMKV 52,

Yvhlkv EnhomaMv en hahoyat; Maskel Tewe coyvte; Toek Etvmvlke vlahket, Tewet Ehemelek en cukon vlvkes, maket, Sal em onayof.

Este yekcetskat, estomaten nak holwakan es ekvsamet opunayetske te ? Hesaketvmese em vnokeckvt aye mun- kvt os.

2 Ce tulaswvt holwvyeckv mahhen etetakuecet os, sv- kaskv fvske ornet emvkerretvn vtotket.

5

66

ESVKVSVMKV, 53.

3 Heretv senhoyvnen holwvyeekvn cem vlostet, fvccetv punayetvn cem vlostekot, lvksetvmin cem vlostet os. Sela.

4 Etulaswv mvkerretskat, opunvkv nak lokakat omvlkvn

es cem vlostet os.

5 Momen Hesaketvmeset meyuksv-sekon ce sumecicvres, ce kvvvapet, cem escukohakvn ec ossihcet, wenahokat em ekvnv aossen ce lemvres. Sela.

6 Este-faccvlket mvn hecet, penkvlvkvres : momet vpe- licvkvres ;

7 Hecvs, este-bunvnwvt en yekcen Hesaketvmesen hayekot, mom is en nakockv en sulken em enlionret, holwvyeckv ofv e yekcicat heyvt omes, maJcaket.

8 Momis vnet on omat, olefv eto lane omit, Hesaketv¬ mese en cuko ofvn huervyet os. Hesaketvmese em vnokeckvn meyuksv-sekon em enhonrvyet os.

9 Meynksv-sekon vkvsvmkvn ce’mares, cemet mome- cetskekv : momet ce mekusapvlke ehomvn ce hocefkvn oh hecit mehakares, mvt heret omekv.

ESVKYSVMKV 53.

Yvhikv Enliomahtv en halioyat; Maskel Tewe coyvte, Mekeler oil hayehocvranat.

PTesaketvmese sahsekos, este hoporrenekat e feke ofvn makvtet os. Vhopvnhoket os, momet holwvyeckv en- homecvkhoyvre tetayan momecakvtes: here momecat sekos.

2 Hesaketvmeset hvlwen avfvnnaket, este en hopuetaken oh hecvtes, este hoporrene, Hesaketvmese hopoyat ocen omat hecvret.

3 Este vtekat yefulkvtet os; etohkvlket vhopvnhoke liaket os; here momecat hvmkis, henka hvmkis, sekos.

4 Holwvyeckv vtotkvlke, tvklike lokakat etvpomen vrn esten loket, Hesaketvmesen ohhuehkvkekat naken ker- rahkeko tc ?

ESVKVSVMKV, 55.

67

5 Penkvlkv sekaten, mvn penkvlkv rakke ofvn fullvtes, mv ece’nrvpuece hvpon hayakat e fane taken Hesaketv- meset vwahecvtet omekv ; vlsvkuecetskvtes, Hesaketv- meset vpvlatvtet ok.

6 Aeha, Eslevl hesayeckv Sivn aossate! Hesaketv- meset em este svlvfkvkvten resvlakof, Cekvpet afvcket omet, Eslevl afvcke tares.

ESVKVSVMKV 54.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat ; eshayeckv efvkv ocakat es hayehocvranat.

Maskel Tewe coyvtet, Sefvlke Sal en yihcet, Tewe epu ’paket ehket omeko ?

kicakof.

Aeha, Hesaketvmese, ce hocefkvn es cvjiesayecvs, mo* met cen yekcetv ofvn vm fvccecvs.

2 Hesaketvmese toyetskat, vm mekusvpkvn polivs, mo- met cv eukwv em opunvkvn em vpohicvs.

3 Tvleporvlket vc vnrvpen asvpalden, vc ohwetenvlket vn hesaketvn hopoyaket os: Hesaketvmesen ehomv taken huericvkekot os. Sela.

4 Hecvs, Hesaketvmeset vm vnicvt os : mv vm pay v- fekcv yekcicakan vpvket omes.

5 Emet vc vnrapvlken holwakan fekvkvres : cemet cem mehenwetv ofvn sumhuecvs.

6 Vkvsamusit nake ce homv elekocvren es cem vlv- kares ; ce hocefkvn vkvsvmkvn emares, Cehofv toyetskat, mvt heret omekv.

7 Estemerketv omvlkvn a vc ossicvtet on, vn renakvt vc vnrapvlke ohfvccvn vm eyackvn hecvtes.

ESVKVSVMKV 55.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat ; eshayeckv efvkv ocakan es hayehocvranat.

Maskel Tewe coyvte.

Aeha, Hesaketvmese, vm mekusvpkvn em vpohicet, ce’nkusapvyan e vm ehhetskvs.

68 ESVKVSVMKV, 55.

2 Vin vpohicet, vm vyoposkvs ; vm estemerkvn opu- nvyecvyof, cv fekherekot os, mornet hihkis ;

3 Ynrapvlke era opunvkv en hake omecicen, momen holwvyeevlke vc ohwetenakat omecicen; holwvyeckvn vc oh wiket, cvpvkketv ofvn vc assecakekv.

4 Yc ofvn cv feke tayen en nokkes: moraen elkv era penkvlkvt vc oh pvlatkvtes.

5 Penkvlkv fekeketv tepakat vc oh vlahohkes ; momen ehotkvt vc ohranes.

6 Momen raakvyvtes, Aelia, pvce howe e tvrpv oce omit ocvyate ! raomof etimvn tvmiket, fekapvyes.

7 Hecvs, raomof hopvyen ayit, vnrvwvn fekhonnvyes. Sela.

8 Lvpecicit hotvle-rakko momen hvnvcofelvn en let- kvyes.

9 Pucase toyetskat, e tulaswv taken etekvpicet, same- cicvs: svpenkvleckv etepokv tepakan tvlofv-rakko ofvn hecvyvtet ok.

10 Nettvn momen neren era vtohopke-rakkon oh yvka- pet fulotken fullet os: holwvyeckv moraen vtotketv liolwakat tvlofv en nvrkvpvn ocakes.

11 Holwvyeckvt en nvrkvpv taken oces; svpenkvlec¬ kv mvkerretv tepakat etenvkaftetv ocan enkvpakvkekot os.

12 Hiyomet omekv, mv cv tvklecat vnrapv tokot omen, mv taten omat, kvwapvyvnt os ; henka, mv vc vnrvpen e rakkuecat vn homecat omekates ; mon omat, era ehkvyvnt omekv.

13 Momis cemet ometskes, este-hunvnwv vm etetavuse, vn horkasv mornet vn hesse vm etekerhoyat.

14 Opunvkv cvmpvkuse etetayan ’setempunahoyet, este sulkat vcvkvhoyet, Hesaketvmese en cukon vhoyeyvtes.

1 5 Elkvt vy vkhvmkvn oh cakkvkekvs ; vksuf kan hesa-

ESVKVSVMKV, 56.

69

hoke munket vkhvtvpecekvs ; holwvyeckvt em vpoketv era etenrvwvn ocet, e feken vpiket omekv.

16 Vnet on oraat, Hesaketvmesen ohhuehkares, moraen Cehofvt cv hesayecvres.

17 Yafke, hvthvyvtke momet fvccv-likan vkerricit e em punayit, yekcicet huehkares ; moraen vn haken pohvres.

18 Horre etepokv vc vnrvpe ocvte enkvpvken vm puyvfekcvn herkv ofvn hesayecvtes, sulket vc vnrvpuece estomis.

19 Hesaketvmeset, mv liofune vteken like eraunkvt oraat, pohvres ; Sela ; momet my emvrahketvn ocvkekat omecicen Hesaketvmesen em penkvlvkekan estemerrv- kuecvres.

» 20 Herkv etemocvte vnrvpen e’nken rvtoshuecvtes : em etemfvccetvn kaevtet os :

21 Wakvpese neha tenepat etvpomen e cukwvt tenepet os : momis e feket horre tepokvt oraes : era opunvkv olefv neha senlowvcloket omis, eslafkv-cvpko e hute aossi- hocet omakes.

22 Nake cen honnan Cehofvn oh wikvs, moraen emet ce yekcicvres; este fvccakat vkuehocvre estofis em etektv* nece sekares.

23 Momis cemet, Hesaketvmese toy etskat, en taken sum- ketv vksufkan vkhvtvphuecetskvres ; este-hunvntake catv pvlvtetv em vlostvke, mvkerrvlket, en nettvtake en nvrkvpvn wenahoket oricvkekares ; momis vnet cera enhonrares.

ESVKVSVMKV 56.

Y vhikv Enhomahtv en hahoyat ; Conar elem lehokem en hake ocvranat. Tewe es em Vkvsvmkv : Mektam : Felestvlket Kar tvlofv ofvn esakof.

Aeha, Hesaketvmese, vm merrvs, estet cv nokmeletvn koraakekv : tepoyet vc ohwetenet emunken nettvt hoyv- net os.

70

ESVKVSVMKV, 57.

2 Yc vnrvpakat cv nokmeletvn eyacakat emunken nettvt hoyvnet os : ekvsamet cv tepoyakat sulket omekv.

3 Estofvn penkalvyof, ec ofvn cem enhonrares.

4 Hesaketvmese ofvn, era opunvkvn vkvsvmares : Hesa- ketvmese ofvn vm enlionrkvn hayis, cv penkahlekos; estet naken cv momece taye liaks ?

5 Ym opunvkvn mvrahkuecaket emunken nettvt hoyv- net os : em vkerrickv take omvlkvt vc vnrvpvket os, vn holwakvren.

6 E vteloyaket omes, ehkaket os, cv ’levwiketvn vkete- caket os, vn hesaketvn em ehakvket omekv.

7 Holwvyeckv eteropotten emvnvttvkvre te ? Hesaketv¬ mese, cen cvpvkketv ofvn etvlwv cahmelikvn tvkpvlvtvs.

8 Ehose arvyat omvlkvn cemet vhonkatetsket os ; cv turopuswvn cem fvlaskon vcvnvs ; cen nakcokv vhoccv- ket omeko ?

9 Momof, mv nettvn huehkvyof, vn horret fulecvres: heyvn kerris, Hesaketvmeset vm vpvyecekv.

10 Hesaketvmese ofvn, em opunvkvn vkvsvmares, Ce- hofv ofvn em opunvkvn vkvsvmares.

11 Hesaketvmese ofvn vm enlionrkvn liayis, cv penkah¬ lekos : estet naken cv momece taye te ?

12 Hesaketvmese toyetskat, nanvke es ce temfaccvyvte vc oh ocvket os : vkvsvmkv nakemetvn cem fekares :

13 Vm puyvfekcvn elkv enkvpvken hesayecetskvtet ok: Hesaketvmese ehomvn wenahokat en hvyayvke ofvn yvkvparen cv’le yorkekaren vcayecetsJcvtet omekv.

ESVKYSVMKY 57.

Yviaikv Enhomahtv en hahoyat ; Altaser en hake. Tewe es em Vkvsvmkv ;

Mektame ; ekvnhauke ofvn, Sal en letkof.

Ym merrvs, Hesaketvmese toyetskat, vm merrvs ; vm puyvfekcvt em vrvnaketvn ce hayet omekv; henka, ce

ESYKYSVMKY, 58.

71

tvrpv ern vpette ofvn vm vrvnaketvn hayvye emunken heyv nanvke holwvhokat hoyvnecvres.

2 Hesaketvmese Hvlwe Mahan ohhuehkit, Hesaketv- mese vc ohfvccv nanvke omvlkv vm momecan ohhuehkares.

3 Mv cv nokmeletvn komat cv tvklecof, hvlvven atohtet, cv hesayecvres : Hesaketvmeset era merkvn in omen era mehenwetvn atotvres.

4 Ym puy vfekcvt este-papv cm etenrvwvn hueres : etka- kan vpvket wakkit, este e’ppucetake, mv e nutetaket cu- funfvsket, eccv-kotakse en ret omakan, e tulaswv taket eslafkv-cvpko fvsket omen, vpvket wakkvyet os.

5 Hesaketvmese toyetskat, hvlwe onvpvn ce hvlwehoce- kvs ; cem vrakketvt ekvnv hvmkv onvpvn ocekvs.

6 Senkvnhetvn cv ’levwiketvn era etetakuecakvtes ; mvt vm puyvfekcvn potoyicet os : cv homvn ekvnv suf- kan korrakvtet os : emetake mahusat mvn vkpvlatket os.

7 Cv feket yekcen hueret os, Hesaketvmese toyetskat, cv feket yekcen hueres: yvhikares, henka, vkvsvmkvn yvhikares.

8 Yn rakketa, vhonecvs ; saltvle kervlv tepakatskat, vhonecvkes : vne mahusat hvthvyvtkusen vhonecares.

9 Pucase toyetskat, etvlwv cahmelikv era etenrvwvn vkvsvmkvn ce’mares : etvlwv cahmelikv era etenrvwvn vkvsvmkvn ’sece ’yvhikares.

10 Cem vnokeckv rakket omet, hvlhawan oret on, cem mehenwetvt vholocen oret omekv.

11 Hesaketvmese toyetskat, hvlhawat onvpvn ce hvl- wehocekvs : cen rakketvt ekvnv hvmkv onvpvn ocekvs .

ESVKVSYMKV 58.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat ; Altaser en hake. Tewc es em Vkvsvmkv :

Mektame.

Este e’ppucetake, fvccetvn opunayet, fvccvn fvccecv- ranatskvte toyatskat, cvyay vkatske te ?

ESVKVSVMKV, 59.

m

2 Mehenwvt’s, ce feke take ofvn holwvyeckvn vtotkats- ket os ; ekvnv ofvn ce’nketake esvpenkvleckvn ’svtar- kuecatsket os.

3 Este holwvyecakat hopuetakhute vteken ehosvket os : heckakan vpaken lvksetvn opunayet, ehosvket os.

4 En fenenv take cetto en fenenv take omet os : cetto atv kicetv hvcko-poheko e hvcko vkhottat omvket os :

5 Mvt cetto vyvhikvlke hoporrene mahen vyvhikake estorais, en haken era vpohicekot os.

6 Hesaketvmese toyetskat, e nutetake e cukwv ofvn kvceyvs : Cehofv toyetskat, este-papv mvnettakat e nute rvkrakan kvceyvs.

7 Uewv fihne emunkat omet kafket sumhokekvs : era eccv-kotakse en ren es eehet o estorais, warhoye omet omvkekvs.

8 Ytv kafke ayat etvpomet omvkekvs : hopuewv oketv em orekon heckuece livse hecekate omvket .

9 Cem eleocvtake etofvske es celahoyvkeko taye emun- ken, en cvpvkketv ofvn emetaken hesahoken hvnvcofelvn etvn sayvres.

1 0 Este faccvt, mv empvlecvkhoyan hecof, afvcke tares : e’len holwvyecakat e catvn es okkoshuecvres.

11 Moraat, Mehenwusan feketvt este faccv em oces : melienwusan emet Hesaketvmese ekvnv ofvn fvccecat omes, estet mahokvres.

ESVKVSVMKV 59.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat; Altaser en hakat. Tewe es em Vkvsvmkv ;

Mektame : Sal vtohten, elecvkvret cukon vketecakof.

Vnt Hesaketvmese toyetskat, vc vnrapvlke enkvpvken cv hesayecvs ; vc vnrvpe asvpaklan enkvpvken cv kvwvpvs.

2 Holwvyeckv vtotkvlke enkvpvken cv hesayecvs; momet este-hunvntake catv ewvnhkakat enkvpvken vc vcayecvs.

3 Hecvs, ehkaket vn hesaketvn emehaket, este yekcakat

ESVKVSVMKV, 59.

73

vc vnrvpen etohvteloket omekv : Cehofv toyetskat, cem vhakv kacvyat otnecice, monkat vti naorketvt omecice tokon omakekv.

4 Vm mvttat sekon, letket e emetetakuecaket os ; vm vnicetvn vhonecvs, momet hecvs.

5 Cemet, Cehofa, suletawvlke etohkvlkakat en Hesaketv- mese, Eslevl en Hesaketvmese toyetskat, etvlwv cahme- likv omvlkv ohfvccecetvn vhonecvs ; vhakv-kacvlke hoi- wvyecvke hvmknsis em meriyetskvs. Sela.

6 Yafkofv rafulecet os; efv en hake omen estokemahe- caket tvlofv hvmkvn vfulotket fullet os.

7 Hecvs, e cukwv taket holwvyeckvn sossicaket os ; Eslafkv-cvpkot e cukhvrpen afvnnanvkes : Estimvt pohe te ? makaket omekv.

8 Momis cemet, Cehofv toyetskat, entaken vpelicets- kvres ; etvlwv cahmelikv omvlkvn ehvperknecetskvres.

9 Yn yekcetv toyetskat, ec oh hecit ce’mehakares ; He- saketvmeset vm vrvnaketvt omekv.

10 Yn Ilesaketvmeset merkv vm ocat es vc vnrvpvres : Hesaketvmeset vc vnrapvlke ohfvccv vm eyackvn hecaren hayvres.

1 1 Pvsahtetskvs, vm estet ehosvkekaren : Pucase pun sevrvnvkv toyetskat, cen yekcetv etehoyvnen vwahecvs, momet kvncvpuecvkvs.

12 E cukwv take en naorketv momen e cukhvrpe em opunvkv taket omecicen em ekvsvmkv take ofvn svlvf- kuehocen, tvhiketv Ivksetv tepake opunayakat omecicen svlvfkuecvkhoyekvs.

13 Cvpvkketv ofvn sumhuecvs, sumhuecvs, svnvcomvn fullekaren : momen Cekvpe ofvn ekvnv eyuksv ocakat vteken Hesaketvmeset mekket omaten kerrvkekvs.

14 Momet yafkofvn rafulecvkekvs : efv en hake omen estokemahecet tvlofv hvmkvn vfulotket fullekvs.

74

ESVKVSVMKY, 60;

15 Hompetv vrahkvn estomis tohfullvres, momen fvcecv- kekon omat, mvn fallen neret hoyanvres.

16 Momis vnet cen yekcetv ohfvccvn yvhikares; henka, cem vnokeckv ohfvccvn hvthvyvtken yekcicet yvhikares : ceraet vm vrvnaketvt omet, cv ’stemerke nettv omof, vm ohletketv toyetskvtet omekv.

17 Yn yekcetv toyetskat, vkvsvmkvn ’sece ’yvhikares: Hesaketvmeset vm vrvnaketvt omet, vn Hesaketvmese vnokeckv es fvcket omes.

ESVKYSYMKY 60.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat; Tewe en Mektam estemvhayetvn ; Susan

EtvrenMfce: Elem-nelielem Elem-sopv tepakan etepoyen, Covp rafuliket,

Okcvnwv em pvne ofvn Etvmvlke cukpe-rakko palen hokkololikan pvsatof .

Hesaketvmese toyetskat, epu pvlatetskvtes, epu ’wahe- cetskvtes : cvpvkket ometskvtes : Aeha, hvtvm a pu fulhuecetskate !

2 Ekvnvn fvmoyicetskvtes : mvn selahlecetskvtes ; se- lahlvken mvhericvs, fvmokakekv.

3 Cem este nak yekcvken hecvkuecetskvtes : pvrko- opuswvn pu’sknecet, hacohakvke omen pu hayetskvtet os.

4 Tvlelennvn cem penkvlakat emetskvtes, mehenwetv vrahkvn hecken kvwvphoyvren. Sela.

5 Ce’nkvpervn es hesahuecet, pum vyoposkvs, cem vno- keckakan hesahuehocvren.

6 Hesaketvmeset en hvsvtketv ofvn opunayvtet os : tayen vc afvcke tares: Sekem ekvnvn tekvpicit, Svkor em pvnen vhopayit, tekvpicares.

7 Kelevt cvnaket os : momen Menasvt cvnaket’s : Eflev- meu cv’kv svrvnvkvt os : Cutv vhakv-emv cvnaket’s.

8 Moap es vm eokkosetvt os : vm estelepikvn Etvmen oh wikares : Felestev toyetskat, vc vrahkvn afvcke t huehkvs.

ESVKVSVMKV, 61.

75

9 Estimvt Etvmen es vc ayvre te ? estimvt, cv hvlatet, tvlofv yekcan es cv ceyvre te?

10 Hesaketvmese toyetskat, cemet pu wihket, pun sule- tawvlke etohkvlkakan evpvyetvn komekot, ometskeko te?

11 Estemerketv enkvpvken vnickvn pu’mvs, vnickv este estemat elivperket omekv.

12 Hesaketvmese eteropotten fekhvmket momeceyvres: emet pu’nrapvlke ohhuervkvranat mvt omekv.

ESYKYSYMKY 61.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat; eskayeckv efvkv ocat es hayehocvranat.

Tewe es em VkvsvmTcv.

Aeha, Hesaketvmese, huehkvyan pohvs ; vm meku- svpkvn em vpohicvs.

2 Cv feket ohrvnkof, ekvnv yuksvn a ec oh huehkares : cv yvpayet, mv Cvto es vn hvlwan es vc vyvs.

3 Ym vrvnaketvt omet, tohopke yekce horre enkvpvken vc vcayecat hueretskvtet ok.

4 Cem escukohakv ofvn meyuksv-sekon likares : ce tvrpv em vpette elecvn ehkares. Sela.

5 Cemet, Hesaketvmese toyetskat, nanvke ce temfac- cvyvten pohetskvtet omekv; ce hocefkv em penkvlakat vpvken nakpucasetvn a’metskvtet os.

6 Mekko en hesaketvn ohvtvlayetskvres : em ohrolopet honvpse erohhonvpse sulke etvpomvke tares.

7 Hesaketvmese ehomvn meyuksv-sekon fekhonnvres: Aeha, vnokeckv mehenwetv tepakan etetakuecvs, emen vcayecvkvren.

8 Momat meyuksv-sekon vkvsvmkvn ce hocefkvn ’svyv- hikares, nettv vtekaten nanvke ce temfaccvyvten mo¬ rn ecaret.

76

ESVKVSVMKV, 62.

ESVKVSVMKV 62.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat ; Ceturvne momecat vevkvye. Tewe es em Vkvsvmkv,

Mehenwvn vm puyvfekcvt momis komet Hesaketvmese tvlken emehaket os : cv hesayeckv emen avtet os.

2 Erne tvlkuset vn cvtot, momet cv hesayeckvt omes : vn tohopke yekce hvlwat omes ; tayen cv nekeyihoce- kares.

3 En hofane estoman omvlkatskat, este cvto-tohopke cuneke momen tohopke Ivtkvranuse ornan, elecetvn ko¬ met, ohpefatkatskvre te ?

4 En hvlwetv ahvtvpecicetv tvlken etemopunvyecaket os ; Ivksetvn em vlostvket os ; e cukwv take ohmerkv opunvkvn es opunayakis, ofv tvhikaket os. Sela.

5 Ym puyvfekcv toyetskat, Hesaketvmese tvlkusen mo¬ mis komet emehakvs, nak en nene hecvyat emen avtet omekv.

6 Eme tvlkuset vn cvtot, momet cv hesayeckvt omes ; vn tohopke yekce hvlwat omes ; cv nekeyihocekares.

7 Cv hesayeckv momen vm vrakketvt Hesaketvmese ofvt os : vn yekcetv cvtot momen vm vrvnaketvt Hesa¬ ketvmese ofvt os.

8 Este toyatskat, estofvt o estomis em enhonrvkes ; ce feke taken ehomvn pvlvtvkes: Hesaketvmeset pum vrv¬ naketvt omes. Sela.

9 Mehenwvn este kvncvpakat ehvperketvt omen, este hvlwecvkhoyat lvksetvt omakes: svtarkueckv oh lumhi- hocen omat, kvwvpkvkvres ; etohkvlket ehvperketv sen- hvlwen kvwvpkaket os.

10 Estohwenetvn em enhonrekot, naksestvpenkvleckvn es ekvsvmet ohmatskvs: nakockvt ohvtvlaken omat, ce feke taket oh fekhoniyates.

11 Hesaketvmeset vhvmkvn opunayvtet os; heyvn

ESVKVSVMKV, 63. 77

vhokkolvn pohvyvtet os ; yekcetvt Hesaketvmese enaket os.

12 Momen vnokeckvt cenaket omes, Pucase toyetskat, este vtekaten em vtotketv vcvkvyen feketsket omekv.

ESVKVSVMKV 63.

Tewe es em Vkvsvmkv, Cutv vnrvwvn arof.

Hesaketvmese toyetskat, vn Hesaketvmese toyetskes ; hvthvyvtkusen ce hopoyares : vm puyvfekcvt cemen ewvnhket on, cv ’navpeswvt cemen eyacuset os, hotoskv ekvnv, ekvnv kvrpe uewv sekat ofvn ;

2 Escukohakv vcakat ofv hecvyvte omen cen yekcetv momen cen hvyayvke hecaren.

3 Cv cukhvrpet ece ’kvsvmvkvres, cem vnokeckvt liesa- ketv senheret omekv.

4 Hiyomen, cv hesake emunkof, ece ’kvsvmares : ce hocefkv ofvn cv’nke hokkolvn kvwvpares.

5 Falowv neha tepakan este ’ semahlvpvtke omen vm puyvfekcvt emahlvpvtke tares, momen cv cukwvt ecuk- livrpe afackakusen ’sece ’kvsvmvres.

6 Vn topvn wakkit ece ’kerricit, nere vketeckv omof ec oh vkerricvyof.

7 Ce tvrpv em vpetten es vc afvcke hervres, cemet vm vnickvt ometskvtet ok.

8 Vm puyvfekcvt ce livlatet, ece ’cvkayet os; ce’nkv- pervt Ivtkvkaren cv livlatet os.

9 Momis rav vm puyvfekcv hopoyaket sumecicvkvre ekvnv sufsokan vkhvtvpecvres.

10 Eslafkv-cvpko en yekce eteropotten tvkpvlvtkvres : culv enaket omvkvres.

11 Momis mekkot Hesaketvmese ofvn afvckvres: emen esvliocefe temfaccat vtekat es afvckvres; mv lvksetvn opunayakat e cukwv taket vkhothokvret ok.

78

ESVKVSVMKV, 64.

ESVKVSVMKV 64.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat. Tewe es em Ykvsvmkv.

Hebaketvmese toyetskat, vra estemerkv onayvyat en taken poll vs : vnrapv era penkvlkv enkvpvken vn hesa- ketvn vcayecvs.

2 Holwvyecvlke ehken nake vkerricet etemopunvyeca- kat enkvpvken vc ehvs, holwvyeckv vtotkvlke era etek- yvmketv enkvpvken :

3 Mv e tulaswv take eslafkv-cvpko omen fvsehcet, em eccv-kotakse en ren etetakuehcet ; mvt opunvkv homvket omen:

4 Ehken este temvpokaten rahvkvret : penkvlekot vyvk- hvmkvn rahvket os.

5 Nakkoraetv holwakat ofvn e yekcvkuecaket os: nak senkvnhetvn ehke etetakueckvn etemopnnvyecaket os : Estimvt hecvkvre te ? makaket os.

6 Holwvyeckvn hopoyaket os ; vliericet kopohyet, eteta- yusen eskeceyvtet os, makaket os: momen entake vtekat em ofv vkerrickvt, momen efeket snfket omekv.

7 Momis Hesaketvmeset entaken echvres : eccv-kotakse en ren vyvkhvmkvn es vnvttvkvres.

8 Hiyomen elentappvkvren hahoyvres, eme etulaswv mahusat vnrvpet vtotket omen ; hecakat omvlkvt nekattv- kvres :

9 Momen este omvlkvt penkvlvkvres ; momet Hesaketv- mese em vtotketvn kerkuecvkvres ; momet nak momecv- ten hoporrenet ohvkerricvkvres.

10 Este fvccakat Cehofv ofvn afvcket, em entonrvkvres ; momen e feke ofv fvccakat omvlkvt es e afvcecicvkvres.

ESVKVSYMKV, 65.

79

ESVKVSYMKV 65.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat; Esvkvsvmkv. Tewe es en Yvhiketv.

Hesaketvmese toyetskat, vkvsvmkvt Sivn ofvn ce’me- haket os : momen temfvccetv vcakan cem momehocv- ranet os.

2 Mekusvpkv em vpohicetskat, cemen enavpeswv omvl- kvt cen yicvres.

3 Holwvyeckvt vc vnrvpen vc olifvnkaket os : vhakv kaceyvte tat, rnvn cemet pun hvsvthicetskvres.

4 My este ensatketskat, momet cen cuko ofvn ece ’wolice likvren hayetskat, en heret omes : cen cuko em afvcketvn es pu mahlvpvtket, cen cuko vcakan es pu mahlvpvtkvres.

5 Hesaketvmese, pu hesayeckv avte toyetskat, fvccetv ofvn nanvke sehoneckvke etehoyvnen purn vyoposkets- kvres : cemet, ekvnv yuksvlke em enhonrkvt omet, mv hopvye uehvtkv vkfullateu em enhonrJcv toyetskat.

6 Emet yekcetvn es wvnvket omet, en yekcetv etero- potten ekvnv-hvlhawan yekcen svpaklecet os.

7 Emet uehvtkv ocakat en haken, em uemelohlv take en haken momen etvlwv cahmelikv em este-etekyvm- ketvn cvyayvkuecet os.

8 Momen ekvnv hopvyvke mahe vpokakat cem eskerkv- taken es penkvlvkuehocet os : hvthvy vtke yafke tepakat em ossetvtake afvckvkuecetsket os.

9 Ekvnvn en cukopericet, otohicetsket os ; esfvcken etetakuecetsket os; Hesaketvmese en hvccet uewv es fvcket os : ekvnvn momen etetakuecetskof, telekon eteta¬ kuecetsket os.

10 Escvpvyeckv en nenucvlken esfvcken otohicetsket os: en cvnvnvkucen pvtapicetsket os : osken es lowvcecicet ; nake hvte hontakan ohmerretsket os.

80

ESVKVSVMKV, 66.

11 Cen heretvn ohrolopen es kvtvpuecetsken, cen nenu- cvlket nehetvn seplecaket os.

12 Nanopkv vnrvwv ocakan oh seplecaket os, momen rvnet afvcketvn es wvnawvket os.

1 3 Nanopkv ocakat vpuekv fnlle sulket vyokkofaket os : pvnevlkat telekot ohranet omes : afvcket huehkakes, mo¬ rn et yvhikaket os.

ESVKVSVMKV 66.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat. Esyvhiketv. Esvkvsvmkv.

Ekvnv omvlkatskat, Hesaketvmese ehomvn afvcket huehkvkes :

2 E hocefkv vrakketvn y vhikvkes : em vkvsvmkvn vrak- kuehocen hayvkes.

3 Hesaketvmesen em punayet, Mvtawwvt cem vtotketvt sehoneckvket os ! cen yekce en rakketv ece’nrapvlket cem elecvn e svpvklecvkvres, kicvkes.

4 Ekvnv omvlkvt ece ’rakkuecvkvres: momet ece ’yvhi- kvkvres: ce hocefkvn vyvhikvkvres. Sela.

5 Akwet, Hesaketvmese em vtotketvn hecvkes : este en hopuetake ohfvccv momecat ofvn tayen em penkvlhoyvre tetayet omes .

6 Uehvtkvn ekvnv kvrpen hayvtes : yvkapet, uerakkon ropottecvtes : mvn emen es epu ’fvcket omvtes.

7 En yekcetv etehoyvnen meyuksv-sekon mekket os: en renakvt ekvnv etvlwv cahmelikvn vketecet os : mv em vpoliicetv komvkekat e hvlwecahkates. Sela.

8 Etvlwv cahmelikv toyatskat, pun Hesaketvmesen vkv- svmvkes, momen vkvsamatskat en hake pohken hayvkes.

9 Mv pum puyvfekcvn hesaketv ofvn vcayecet, pu’letake vkuehuecvkhoyvre etektvnecekat.

10 Cemet, Hesaketvmese toyetskat,es pu kerretskvtet os : cvtokunaphvtke eskerhoyat etvpomen es pu kerretskvtes.

ESYKYSYMKV, 67.

61

11 Senkvnhetvn es pu ’ceyicetskvtes : nak honne mahen pa tetackvn es oh wetenetskvtes.

12 Estet corakkon ohkaket pu’kvtake onvpvn vpeyvren bayetskvtes : totkvn esceyet, uewvn esceyeyvtes: mom is es epu’ssicet, nanvke sulke ocakan es pu ’ceyicetskvtes.

1 3 Nakemetv ce homv n ekrvkuehoc vren sarit, cen cukon eceyares, nak ce temfaccvyvtet,

14 Estemerketv ofvn huervyof, cv cukhvrpet opunaya- ken, cv cukwvt makvten, cem fekares.

15 Nakemetv nehicvkvte ce homv nekrvkuehocvren, yvpefikhunvntake neJcrvke en fvmeckv vpvken es cem vlvkares ; wakv en hunvntake cowatv esyoman svlvkares. Sela.

16 Hesaketvmese em penkvlvke omvlkatskat, ahwet, pohvkes, momen vm puyvfekcvn nak em momecvten ker- kuecares.

17 Cv cukwvn es ohhuehkvyvtes, momen cv tulaswvt lieren vkvsamvtes.

18 Cv feke ofvn holwvyeckvn vmoskomin omat, Puca- set vm vpohicekares :

19 Momis mehenwvn Hesaketvmeset vm vpohicvtet os: vm mekusvpkv en haken em vpohicvtet os.

20 Hesaketvmeset vkvsvmket omekvs, mv vm mekusvp- kvn em merkvu vn hvlvtekatet.

ESVKVSVMKV 67.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat , eshayeckv efvkv ocakat es hayehocvranat.

Esy vhiketv : Esvkvsvmkv.

Hesaketvmeset pnm merret, ep ohmerret ornate ! mo- met eturofvt ep oh hvyay vkvren hay ate !

2 Cem vyetvn ekvnvn oh kerken, hesayeckv estemetskat etvlwv cahmelikv omvlkv em etenrvwvn kerkvren.

3 Hesaketvmese, etvlwv cahmelikvt ece ’kvsvmvkekvs ; etvlwv cahmelikv omvlkvt ece ’kvsvmvkekvs.

6

82

ESVKVSVMKV, 68.

4 Ekvnv etvlwv cahmelikvt afvcket, afvcketv omecicen yvhikvkekvs : etvlwv cahmelikvn fvccvn em fvccecet, etvlwvvlke ekvnv vpokan evpayetskvres.

5 Hesaketvmese, etvlwv cahmelikvt ece ’kvsvmvkekvs ; etvlwv cahmelikv omvlkvt ece ’kvsvmvkekvs.

6 Ekvnvt en lokcen hay vtet os : Hesaketvmeset, pume mahusat tis pun Hesaketvmeset, pum merrvres.

7 Hesaketvmeset pum merren, ekvnyuksvlke omvlkvt em penkvlvkvres.

ESVKVSVMKV 68.

Yvbikv Enbomabtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv ; Esyvbiketv.

Hesaketvmeset ahuerekvs: en horret vwahvkekvs : mv en homecakateu ehomvn em pefatkvkekvs.

2 Ekkuce etvn vtohhokat etvpomen en taken etvn vtoh- kvs : fo-neha totkv ehomv rekkat etvpomen holwvyecakat Hesaketvmese ehomvn sumecekvs.

3 Momis fvccakat afvckvkekvs : Hesaketvmese ehomvn tayen afvckvkekvs; henka, afvcketv heren es afvckvke¬ kvs.

4 Hesaketvmesen vyvhikvkes; e hocefkvn vkvsvmkvn es vy vhikvkes : ohlike vnrvwv etehoyanat ehomvn nene livlwen em etetakuecvkes : e hocefkv Cat omes, momen erne ehomvn tayen afvckvkes.

5 Erke ocvkekat e’rket, momet oyevlke em fvccecvt Hesaketvmese en liketv vcake likat omes.

6 Entvlkuse vhoskakan Hesaketvmeset ehutvlke vpvken vpoyicet os : emet cuko-yekcv vtehkvlken sossihcet, nak omvlkv en hervkvren vpoyicet os : momis em vpohicetv komvkekat ekvnv kvrpan vpoket os.

7 Hesaketvmese toyetskat, cem esten evpayet ayet, vnrvwv eteropotten tvkhaket, vnrvwvn teropottetskof ; Sela :

ESVKVSVMKV, 68.

83

8 Ekvnvt fenokvtes, Hesaketvmeset vpakekv; ehomvn livlhawat akvncvpuecvtes ; mi Sini tis fvmokvtes , Hesa¬ ketvmese, Eslevl en Hesaketvmeset, vpakekv.

9 Cemet Hesaketvmese toyetskat, oske en sulke eteta- yen vtotetskvtes, mv eteropotten ekvnv epucasetskvtet hotosof, yekcicetskvtes.

10 Cem este etohvtelokat mv ofvn vpoketos: cemet, Hesaketvmese toyetskat, cen heretv aossen este estemer- rvlken em etetakuecetskvtes.

11 Pucaset opunvkvn emet os; mv hoktvke ohonvkv tvlemicakat etohkvlketv rakket os.

12 Suletawvlke etohkvlkakat em mekkvlket pefatket os : momen hokte ehute fekhonnat nak svpenkvlechoyvten etekvpicvres.

13 Hiyomat yvpefikv-hute em etenrvwvn lumbatsket o estomis pvce-howe e tvrpv cvto-kunaphvtke es ohrvnrvke, e tafv cvto-kunaplane bololoccusen es ohrvnrvke omet omatskvres, makaket os.

14 Yekcetv Omvlecat mv ofvn mekkvlken vwabecof, hetute-rakko Salmvn oh lice ome haket os.

15 Pesvne em ekvnhvlwe Hesaketvmese em ekvnhvl- wet omes: Pesvne em ekvnhvlwe rvne hvlwe mahet omes.

16 Ekvnhvlwe hvlhawatskat, estomaten es afvckekot mv ekvnhvlwe Hesaketvmeset en liketvn hayvre enho- poy vten hecatske te ? henka, Cehofvt meyuksv-sekon mvn likvres.

1*7 Hesaketvmese em escvlleckv-pvfnv cukpe-rakko pale sulket os : cukpe-rakko sulkat cukpe-rakko sulkes : Sini en liketv vcakat omen, Cehofvt mv vpvket omvtes.

18 Hvlwen vkvwvpketskvtes, svlvfketvn svlvfkuehcet : este vpvken nakemetvn svlaketskvtes : henka, vpohicetv komvkekateu vpvken, Cehofv Hesaketvmeset vpvket likvret.

84

ESVKVSVMKV, 68.

19 Pacaset nettv vrahrvkvn nak pun kvwapet, mv Hesaketvmese, pu hesayeckvt omat, vkvsvmkekvs. Sela.

20 Hesaketvmeset, pun Hesaketvmese, pu hesayeckvt omes: momen elkv ossickvt Cehofv Pucase enanvket omes.

21 Momis Hesaketvmeset, en horre e’kv taken em eteta- cet, mv en holwvyeckv ofvn aye munkat em ekv-onvpv e’kvesse vlkan em etetvcvres.

22 Pucaset opunayet, Pesvne enkvpvken resvlvkvkares ; uekvtkv vklaulakan vm este es vk ossicit resvlvkvkares :

23 Ce’len catvn vkpiketskvren, momen cem efv e tulas- wvt cen horre avten enaken ocvren, makvtet os.

24 Hesaketvmese toyetskat, cem vyetv sulken hecakvtes ; vn Hesaketvmese vm Mekko em vyetv sulJcan en liketv vcakat esceyen hecakvtet os.

25 Yvhikvlke homvn vpeyen, eshayeckv hayecvlket, hoktvke mvnettvke eshayeckv templel kicetv oh nvfkakat vpvket, yupvn vpeyet os.

26 Este nvkaftetv ofvn Hesaketvmesen vkvsvmvkes ; Es- levl vhonvpse toy at skat, Pucasen vkvsvmvkes.

27 Pencemen cutke ’sem evpayv taket mvn aret os, Cutv em mekkvlket en nvkaftetv esyomat, Sepulvne em mekkvlke, Nafteli em mekkvlkeu.

28 Cen Hesaketvmeset, cen yekcet ocekvs komel , makv¬ tet os : Hesaketvmese toyetskat, nake pum momecets- kvten yekcicvs.

29 Cen cuko-vcake Celuslvme ocat vrahkvn mekkvlket nak emetvn es cen ylcvres.

30 Etvlwv cahmelikv horre em vlostakat vwahecvtes; punvttv kohvvlke aran em vsehet, wakvhunvntake sulkan, este em wakucvlke vpvken em vsehvkvs; cvto-kunap- hvtke warken esyicet cem vpohicvkvren hayet.

31 Este en rvkrakvt Ecepse asossen yicvres: Ereopev ekvnvt e’nke Hesaketvmesen oh rvtosecetvn Ivpecicvres.

ESVKVSVMKV, 69.

85

32 Ekvnv em ohmekketv toyatskat, Hesaketvraesen vyvhikvkes : vkvsvmkvn Pucasen vyvhikvkes : Sela.

33 Mv hvlhawat en hvlhvwe nake hofanof ocakvten ohliket ay an vyvhikvkes ; hecvs, en haken ’sopunayet os, en hake yekcan.

34 Yekcetv Iiesaketvmese enaket’s, maket kerkuecvkes; en hvlwetvt Eslevl oh ocet on, en yekce sutv ofvt os.

35 Hesaketvmese toyetskat, cen liketv vcacakat aossen cemen cem penkvlhoye tetayet omes; Eslevl en Hesaketv- meset, mvt yekce mo men yekcetvn em esten emvket os. Hesaketvmeset vkvsvmket omekvs.

ESVKVSVMKV 69.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat; Sosanem en hake. Tewe es em Vkvsvmkv.

Aeha, Hesaketvmese, cv hesayecvs, uewvt vm puyv- fekcvn a oh ceyet omekv.

2 Vklewvhe lauke estvn hueresko tayan vc vk ceyes : uewv-lauke laulakan vk vlakis, momen uelaulakat vc oh lauket omes.

3 Huehkvyat es cv hotoses ; es vn nokmelkvt kvrpes : vn Hesaketvmesen emehakvyof, cv turwvt hotosaken renayvkeko haket os.

4 Nake omecice seko vn homecakat cv ’kvesse sensul- ket omes : fvcceko vc vnrapvlke cv sumecicetvn koma- kat yekcvket omes: naken vkonahvkatet emvranvyat tvlkvtes.

5 Hesaketvmese toyetskat, cemet cv hoporrenekan ker- retskes ; momen vm mvttakvtet cem vrvnakekot os.

6 Pucase, suletawvlke etohkvlkakat en Cehofv toyetskat, vnet omecicvyen mv ec oh hecet cem ehakakat eyvtue- cahkates : Eslevl en Hesaketvmese, vnet omecicen ce hopoyakat vlesketv en hakahkates.

7 Vnet ece ’rahkvn vlesketvn kvwapvyet omekv: vles- ketvt cv turofvn ohranvtet os.

86

ESVKVSVMKV, 69.

8 Tecvkkakvyat eliomvn estekerkeko toyit, cv’cke e’chustake ehomvn tvleporv cv hakes.

9 Cen cuko encakvye vfekrakketvt cv lokvtet ok : mo- men rav ce tvklecakat en tvkleckv vc oh pvlatket os.

10 Cv turopuswvt pvlatken, vm puyvfekcvn eelaweckvn es estemerricvyof, mvt vlesketvt vn hakvtes.

11 Sukcvhakvn vm vccvken hayvyof, opunvkv-svhopa- kvt en hakakvyvtes.

1 2 Tvlofv mvhauke vpokat vc vnrvpen vc opunvyecaket os : hacvlke en yvhiketv toyis.

13 Momis vnet on omat, Cehofv toyetskat, oketv ece ’fvcecice tetayat ofvn vm mekusvpkvt ec oh kvwapJcet os : Hesaketvmese toyetskat, cem vnokeckv en sulkafc ofvn cen hesayeckv em mehenwetv ofvn vm vyoposkvs.

14 Yklewvhen a vc ossicet, vc vksumkvre vm etektv- nehcetskvs : mv vn homecakat enkvpvken cv hesayecet, uewv laulakan a vc vk ossihocekvs.

15 Uelaukat vc oh lvwikates ; momen laukat cv nok- mehlates : momen vksufkat em vhauket vc oh vkhotiyates.

16 Cehofv toyetskat, vm vyoposkvs, cem vnokeckv he¬ re! omekv : cem merkv heromakat en sulke vcvkvyen vc oh ftilkvs.

17 Momet ce turofvn cem vtotkvn em ehhetskvs, este- merketv ofvn huerikv: lvpecicet vm vyoposkvs.

18 Vm puyvfekcvn vwolicet, pvlken nesvs : pvlken cv nesvs, vc vnrapvlket fullekv.

19 Cemet cv tvklehocaten, vm vlesketvn, momen cv nakhahoyekan kerretskes : vn horre omvlkvt ce homvn fillies.

20 Tvkleckvfc cv feken kacvtet os, momen cv nokke mahes ; momet merkv heckuecvke tayat en nene hecv- y vtes, momen sahsekos : mahlvpatvlken en nene hecit, eshecvkates.

ESVKVSVMKV, 69.

87

21 Momen kolakcuwvn vn hompetvn vpayet, cv wvnh- kat vrahkvn uetuksen esketvn es vra wiyyaket os.

22 Em ohhompetv taket senkvnhetv ehoravn haken, herkv em oeakat senkvnhetv en hakekvs .

23 E turwvtaket oh yomuckekvs, hecvkekaren, momen etetackv estofis fekekvkvren hayvkvs.

24 Cert cvpvkketvn entaken oh kvlvs, momen cen cvpvkketv hiyyat ohcakkvkekvs.

25 Em vpoketv taket tvlvhassekvs ; momen estimvt em escukohakv take ofvn Hhkates.

26 Mv cemet nafketskvten assecaket, raomct mv vnvt- tuecetskvte efeknokhokan opunvyeeaket omekv.

27 Holwvyeekvn en holwvyeckv taken ohvpvyvs, mo- met cem fvccetvn escehyates.

28 Hesaketv nakcokv asossen vslecvkhoyekvs, momet este faccvlke vpvken coyvkhohyvkates.

29 Momis vnet v’nkusvpket, cv feknokket os : Hesa¬ ketvmese toyetskat, cv hesayecetskat hvlwen cv huerice- kvs.

30 Hesaketvmese e hocefkvn esyvhiketvn es vkvsv- mares, momet vkvsvmkv emetvn emeu ’svrakkuecares.

31 Momen mvt wakvteho monkat wakv-hunvnwv eyvpe momen elvksv ocat senhoyvnen Hesaketvmesen afvceci- cvres.

32 Eyaskakat hehcetf afvckvkekvs. Hesaketvmese ho- poyatskat ce feke taket hesakate !

33 Cehofvt enkusvpkakan em vpohicet, en svlvfkvlken em ehvperkuecekot omekv.

34 Hvlwe ekvnvu emen vkvsvmvkekvs ; uehvtkv omvlJcv tis, momen nake vkfullateu vtekat.

35 Hesaketvmeset Bivn hesayecet, Cutv em etvlofv ocakan hahicvret ok ; momen mvn vpoket epucasv- kvres.

88

ESVKVSYMKV, 70,

36 Momen cm vtotkvlke en honvpset, mvn epucasvkv- res, momen e hocefkv vnokecakat mvn vpokvres.

ESYKYSYMKY 70.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv. Esvkerricepueckv.

Aeha, Hesaketvmese, cv hesayecetvn Ivpecicvs ; vm vnicetvn Ivpecicvs.

2 Mv vm puyvfekcv kopoyakat, vlsvke hahket, vlesketvn en hayvkhoyekvs : mv vn holwakan em vlostakat vupvk- latket, vlesketvn en hayvkhoyekvs.

3 Es ce lopic, es ce lopic, makakat, em vlesketv taket omecicen yefulecicvkhoyekvs.

4 Ce hopoyakat omvlkvt ec ofvn afvcket, afvckvkekvs : momen cen hesayeckv vnokecakat, Hesaketvmesen vrak- kuehocekvs, makake emunkekvs.

5 Mom is vntat cv ’stemerret, vnkusvpket os; Aeha, Hesaketvmese, vc oh vtetvn Ivpecicvs : vm vnickv momet cv hesayecv toyetskes ; Cehofv toyetskat, vcewihcetskvs.

ESVKYSVMKY 71.

Cehofv toyetskat, ec ofvn ehkvyet os ; estofis vc vlisats.

2 Cem fvccetv ofvn holwakan a vc ossicet; ce hvckon a vm wiyyet, cv hesayecvs.

3 Liketv cvtot, oh ayvye taye emunkv taren, vn huervs : cv hesayehocvren vhakvn ossicetskvtet os : cemet vn cv¬ tot momet vn tohopke toyetskekv.

4 Aeha, vn Hesaketvmese, holwvyecvlke e’nke taken a vc ossicet, este fvcceko momet este holwvyecat e’nken a vc ossicvs.

5 Pucase Cehofv toyetskat, cemet mv oh hecvyvtet omet, vm mvnettetv vteken vm enhonrkv toyetskekv .

6 Cemet cv heckvte vteke cv kvwapvte toyetskes: ce¬ met cv’cke e nvrke a vc ossicvte toyetskes : vm vkvsvm- kvt ec ohfvccv oce emunkv tares.

ESVKVSVMKV, 71.

89

7 Nak estomaliat este sulke es em momvyet os : momis cemet vm vrvnaketv yekcat toyetskes.

8 Cv eukwvt cem vkvsvmkv momen ece ’rakkueckvt es fvcket emunken nettvt hoyvnvres.

9 Vculkv vc orof, vc vwihketskvs ; vn yekcet sumkof v’nkvpahketskvs.

10 Yn horret vc opunvyecakekv : momen vm puyv- fekcv esetv vketecakat etempunahoyet os,

1 1 Hesaketvmeset enkvpvkvtet os : assecet, esvkes, ke- sayecvranat sekokv, makaket.

12 Hesaketvmese toyetskat, vn hopvyen huyiretskvs : Aeha, vn Hesaketvmese, vm vnicetvn lvpecicvs.

13 Vm puyvfekcv vnrapvlket, vlsvke hahket, sumece- kvs: mv vn holwakvre hopoyakat tvkleckv vlesketv te- pakan es ohrvnkvkekvs.

14 Momis vnet enhonrvye munkv tares : mo met obvtv- lake emunken ece ’kvsvmares.

15 Cv eukwvt cem fvccetvn momet cen hesayeckvn kerkuecet emunken nettvt hoyvnvres: em vhonkvtkvn kerrvkok.

16 Pucase Cehofv en yekeetv ofvn vlvkares: cem fvc¬ cetvn onayet, fvccetv cenake tvlkusen onayares.

17 Hesaketvmese toyetskat, vm mvnettetv vteken v’mvliayetskvtes ; momen hiyomat oren cem vtotketv estomahvken kerkuecvyvntot arvyvtet os.

18 Momen vc vculet, cv’kvesse supakhvthvke hakof tis, Hesaketvmese toyetskat, v’nkvpaketskeko emunken, ce’nke nak momeevten este honvpsen em onayet, cen yek- cen este honvpse yievranat este vtekan em onayvkares.

1 9 Hesaketvmese, nanvke rakrvke momecetskvte toyets¬ kat, cem fvccetvt hvlwetvn oret os: Hesaketvmese to¬ yetskat, estimvt ceme omet ome haks ?

20 Cemet estemerketv sulke momet holwvhokan cv

90

ESVKVSVMKV, 12.

hecicetskvte toyetskat, a cv hesayecet, ekvnv en sufsokan ra vc ossicetskvres.

21 Vn rakketvn vm okvtvlvyvs, momet vc ok fuliket, v’maklvpvtecicvs.

22 Momen vneu, vn Hesaketvmese toyetskat, eshayeckv saltvle kicetvn es ece ’kvsvmares : cem rnehenwetvn es vJcvsvmares ; Eslevl enake Ycaketskat, kervlvn es cen hayecit, vkvsvmkvn yvkikares.

23 Ykvsvmkvn ece ’yvkikvyof, cv cukhvrpet tayen afvckvke tares ; momen vm puyvfekcv nesetskvtet ofvcke tares .

24 Cv tulaswvu cem fvccetvn opunvyecet emunken net- tvt hoyvnvres : vn holwakan hopoyakat, vlsvke haket, vlsvkuehocet omekv.

ESVKVSVMKV 12.

Esvkvsvmkv Salvmv ohfvccv.

Hesaketvmese toyetskat, cem fvcceckvn mekkon emet, cem fvccetvn mekko e’ppucen emvkvs.

2 Emet cem esten fvccetv ofvn fvccecet, cem este este- merrvlken fvcceckvn es fvccvkuecekvs.

3 Ekvnhvlhawat kerkvn esten es en yicekvs, momen rvne kvlhawat fvccetv ofvn.

4 Este em estemerrvlken fvccvkuecekvs, momet nak en- kusvpkakat en hopuetaken kesahuecet, este okwetenvn wokucekvs.

. 5 Hvset fekkonne vtekat cem penkalet, kvresset like emunkan konvpse erokhonvpse omvlkv etekoyvnen cem penkalvkekvs.

6 Pvke tvckvte ekvnvn oskole omet kvtvpkekvs, momet oske ekvnv otokice omet.

1 En nettv omof este fvccakat keren kontvkekvs, mo¬ men kerkv esfvcken ocekvsy kvresset like vtekat.

ESVKVSVMKV, 72,

91

8 Momen eraet uehvtkv vteke uehvtkv etv eroren, mo- met hvcce rakkat vteke ekvnyuksv ocakat oren ohmekket omekvs.

9 Eme ehomvn vnrvwv vpokvlket potokvkekvs, momen en horret ekvnv em mokken lasvkekvs.

10 Tases tvlofv ote ocakat esyomat em mekkvlket nak- ernetvn esyicvkekvs : Eshepv Sepv tepakat em mekkvlket nakemetvn esyicvkekvs.

1 1 Henka, mekkvlke omvlkvt ehomvn tvkpvlatken, etvlwv cahmelikv omvlkvt em elecvn svpvklekvs.

12 Este enkusvpke vnickvn komet huehkan hesayecet, este estemerre vnicv ocekan hesayecvret ok.

13 Este estemerre momen este enkusvpkan em merret, enkusvpkakat em puyvfekcv taken hesahue- cvres.

14 Em puyvfekcv taken ohwetenketv holwvyeckv tepa- kat enkvpvken hesayecet, momen e catv taket en renakv ehomvn vcakekvs :

15 Momen hesakekvs, momen Eshepv cvto-kunaplanen estet emvkekvs : momen estet estofis emekusapvkekvs : vkvsvmake emunken nettvt hoyvnekvs.

16 Teleko estenke esfveke hvmket ekvnhvlhawat eyuksv ekvnvn oce estomis, em ettet Lepenvne omvket fvmokv- res; momen tvlofv vpokat ekvnv nak ohhontvke omet pvkpvkvres.

1 7 E hocefkvt meyuksv-sekon ocekvs, momet hvset like vtekat e ohvtvlayvkekvs : momen estet eme etehoyvnen e afvckvkuecvkekvs : etvlwv cahmelikv omvlkvt emen opu- nvyecet, Afvcket os, makvkekvs.

18 Cehofv Hesaketvmeset vkvsvmket omekvs, Eslevl en Hesaketvmeset, eme tvlkuse nak estomahvken raome- cat :

19 E hocefkv vrakket meyuksv-sekon vrakkuehocekvs,

92 ESVKVSVMKV, 73.

momen ern vrakketvt ekvnv hvmkvn fvcecekvs. Ernen momen Ernen.

20 Tewe, Cvse e’ppuce em mekusvpkv esohfvcfvbvres. ESVKYSVMKY 73.

Esvfe es em Vkvsvmkw

Mehenwvn Hesaketvmeset Eslevl en keromet os, rnv efeke ofv hvsvtkakaten.

2 Momis vnet on omat, cv’let vn tenaspvranusvtes : cv ’levwiketv vn solotkvrannsvtes.

3 Este holwvyecvlke em emahlvpvtketvn hecvyof, ekvsv- met opunayakat em vleskapvyvtet ok

4 Em elkv take olivkerrickvt estemerrueevkekot os ; en yekcet oce munkvt os.

5 Este em estemerketv ofvn svpaklekot os, momen este vpvltake vpvken estemerrvkuehocekot os :

6 Monkv ekvsvmkvt telacv omet enocicvket os; svpenkv- leckvt vccvke omet ohranet omes.

7 Eturwv take nehetvn es pololaket os; estefeke vker- rice tayat senhoyvnen ocvket os.

8 Tvklecaket os; holwvyeckv ofvn ohwetenetvn opu- nayaket os : ekvsvmet opunayaket os.

9 E cukwv taken hvlhawat vnrvpen ocvket os ; e tulas- wv taket ekvnvn estomis yvkapet os.

10 Monkv em estet yefulecet os, momet sesketv esfvckat a en cvfcvlecet os.

11 Momen, Hesaketvmeset estomen kerre te? momen kerretvt Hvlwe Mahat vpvke te ? makaket os.

12 Hecvs, heyvt este holwvyecvlket omakes, momet, Meyuksv sekon herkv ofvn vpokeyvres, komet, naksuele- caket os.

13 Mehenwvn ehvperkvn cv feken hvsvtecit, cv’nken fvccetv ofvn okkosvyvtet os.

ESVKYSVMKV, 73.

93

14 Cv’stemerrihoce emunken nettvt boyanen, hvtbvyvt- komvlkvn cv ’stemerket omekv.

15 Hiyomen opunayares, makvyvten omat, hecvs, cen hopuetake hiyome vpokat emvkerret em momecakvyvnt os.

16 Heyvn kerretvn komet vkerricvyof, vn renakv ehomvn yekce maliet emunken,

17 Hesaketvmese en cuko vcakan eeeyit, nake espoken ohcakkvranan vkerricvyvtes.

18 Mehenwvn tenaspakan svpvldeeetskes : sumketvn tvkpvlatetsket os.

19 Mvtawwvt yvmahketvn vyvkhvmkusen eroricet os: penkvlkvt omecicen ore heren sumecet os.

20 Este vpueckvn a vhonecat etvpomet, Pucase toyets- kat, vhoneeetskof, vbake enake taken ehvperkuecets- kvres.

21 Cv feket vn nokken, vra vkerrickv ofvn vc vnattv- tet ok.

22 Ypuekv omit, nak kerrekot omvy vtes ; punvttv omit ce liomvn liuervyvtes.

23 Mome estomis estofis eee ’pakvyet os ; ev’rikvpervn vn hvlatetsket os.

24 V’mvhayet vm fvyatetskvres, raomet erenyupvn hvlwe vrakketv ofvn cv yvpayetskvres.

2 5 Hvlwe tvlofv ofvn estimvn oci baks ? momen vc vpa- ketsket omen, estimv cv yacat yvmv ekvnvn arekos.

26 Cv Tnavpeswv momen cv feke botosen omis, Ilesa- ketvmeset cv feke en cvtot omet, vm enakockvt os, me- yuksv-sekon.

27 Hecvs, mv cen bopvyen fullat estemerkaken, ce’n- kvpvkaket etimvn hopoyakat vtekat sumbuecetskvtet ok.

28 Momis vnet on omat, Hesaketvmese vwolicetvt vn

94

ESVKVSVMKV, 74.

lieret os; Pucase Cehofvn vm enhonrkvn hayvyvtes, cem vtotketv omvlkvn kerkuecaret.

ESVKVSVMKV 74.

Esvfe em Maskel.

Hesaketvmese toyetskat, estomaten meyuksv-sekon etvn epu ’pvlatetske te ? estomaten cen cvpvkke y vpefikv fulle vhecicetskat vnrvpen era ekkucet kvwapka ?

2 Cem este etohkvlke kvmke hofune nesetskvte, etvhvv hvraecvlke, mv epucasetskvret enrecopetskvtet vkerricet, heyv Sivn hvlwe mv liketskvtet vkerricvs.

3 Yvm alike tv oce munkan oh vyetvn , mv cuko vcake ofv vnrapv nak holwvke momecvte omvlkv oh vyetvn ce’len kvwvpvs.

4 Ce’nrapvlket cem este etohkvlkakat em etenrvwvn hehkakvtet os: entake en tvlelennvn eskerkvn svpvkle- cakvtet os.

5 Este kerket omvtes, eto cekfat pucuswv oh kvwapat vcvkvyen.

6 Hiyomat es en nehickv kvlvfhoyvte omvlkvn pucus- wuce esvtokuce esyoman es kvceyaket os.

7 Cen cuko vcakan vhetecakvtet os: ce hocefkv en liketvn ekvnv tis eroren vhopvnakvtet os.

8 Vyvkhvmkvn yvmahkuecvkeres, e feke take ofvn ma- kakvtet os : Hesaketvmese en senekake heyv ekvnv ocakat omvlkvn nekricakvtet os.

9 Pun tvlelennvn hecekot os ; owalvt svnvcomvn sekot os : momen estet en hofune estomen kerre epu ’pvke huerat sekos.

10 Hesaketvmese toyetskat, en hofune estoman vnrapvt tvklecvr haks ? est en horre meyuksv-sekon ce hocefkvn tvklecvre te ?

11 Estomaten ce’nke, ce’nkvpervn rafulecicetske te? ce hokpe aossen mvn arvtosecet, entalcen es poyvs.

ESVKVSVMKV, 75.

95

12 Hesaketvmeset, kofune vteJcen ekvnv era ofv k e sa¬ il ueckvn vtotkvtet, vra Mekkot omekv.

13 Cemet cen yekce etehoyvnen uehvtkvn etekvpicets- kvtes : uekvtkv nakwenahoke rvkrakat e’kvtaken uewvn vk kvceyetskvtes.

14 Lefivrvne e’kvtaken en kvceyetskvtes; este vnrvwv fullan hompetvn eraetskvtes.

15 Cemet cvton etekvpicet, uekiwv rnomen hvccen afihne- cetskvtes : hvcce fihhone emunkvten kvrkvpecetskvtes.

16 Nettvt cenaket omen, nereu cenaket’s : hvyayvke rnomen hvsen etetakuecetskvtes.

17 Ekvnv em vteke omvlkvn hayetskvtes : meske rvfo tepakan cemet hahicetskvtes.

18 Cehofv toyetskat, heyvn ce hohsates, vnrapvt tvkle- caten : etvlwv hoporrenekat ce hocefkvn ehvperkuecet os.

19 Cem pvce-liowe em puyvfekcvn punvttvn emvkekot, cern este estemerrvlke en hesaketvn meyuksv-sekon ce hohsates.

20 Etemfvccetvn vketecvs, yvmv ekvnv en yomucyokat esvpenkvleckv hute es fvcfvket omekv.

2 1 Este ohwetenkokat vlsvkuehocen fnlikates : este este- merrat momen enkusapkat ce hocefkvn vkvsvmvkekvs.

22 Hesaketvmese toyetskat, ahuervs; estvnrvpkv ocets- kat vpvyecet fvccecvs ; este hoporrenekat ce tvklece emunken nettvt hoy an an vkerricvs.

23 Ce’nrapvlke en haken ce hosekot, ece’nrapvlke asv- paklat em estokemahetv kvwapke emunkan ce hohsates.

ESYKYSVMKY 75.

Yvliikv Enhomahtv en hahoyat ; Altaser oh hayehocvraiiat. Esvfe es em Vkvsvmkv. Esyvhikety.

Hesaketvmese toyetskat, vkvsvmkvn ce’meyet os, vkv- svmkvn ce’meyet os ; ce hocefkv vwolet omen cem vtot- ketv estomahakat kerkuecaket omekv.

96

ESVKVSVMKV, 76.

2 Oketv mellvyvtet cakkof, vnet fvccvn fvccecares.

3 Ekvnvt momen ohvpokat omvlkvt kafkvkekvs: vnet en cukelen svpvklecvyet os. Sela.

4 Ekvsvme opunayakan em punayet, Ekvsvmet opu- nahyatskvs, raoraet holwvyecvlken, Eyvpen kvwahpats- kvs :

5 Ce y vpe taken hvlwen kvwahpatskvs ; enokwv yekcen es opunahyatskvs, kicakvyvtes.

6 Hvlweckv livsossv raonkat hvsvklatkv aosset vtekot omekv.

7 Mo mis Hesaketvmeset fvccecvt os ; emet hvmken kvncvpnecet, hvmkan kvvvapet omes.

8 Cehofv e’nke ofvn sesketvt esliken, pvrko-opuswv vcvnkat pvkpaket omekv : nake cahmelikv teky vmkat es fvcket omes, momen mvn avcanet os ; mehenwvn vhoske vk oean ekvnv este holwvyecakat omvlkvt, omvlkusen avcanet, eskvkvres :

9 Momis meyuksv-sekon kerkuecares ; vnet vkvsvmkvn Cekvpe en Hesaketvmesen vyvhikares.

10 Momen holwvyecakat e yvpetake omvlkvn em wa- rares ; momis fvccakat e y vpe taket kvwvpvkhovvres.

ESYKVSVMKY 76.

Yvhikv EnhomatLtv en hahoyat ; eshayeckv efykv ocakat es hayehocvranat.

Esvfe es em Vkvsvmkv, Esyvliiketv.

Cuty ofvn Hesaketvmesen kerket os : Eslevl em eten- rvwvn e hocefkvt rakket omes.

2 Selem tvlofvn em escukohakv hueren, Sivn ofvn en liketvt oces.

3 Mvn eccv-kotakse en re pvfpanan, sevrvnvkv, eslafkv- cvpko horre-tepokv esyoman kvceyvtet os. Sela.

4 Hvyayvke momet vrakkuehocvre tetayat toyetskes, ekvnhvlhvwe punvttv sehoneckvke nanopkv hopoyake fullat senhoyvnen.

ESVKYSVMKY, 11.

■91

5 Efeke yekcakat nake svpenkvlecvkhoyaket os; en nockv taken nocicakvtet os ; momen este yekcakat livm- liusis e’nketaken eshecvkekatet os.

6 Cekvpe en Hesaketvmese toyetskat, em vsehaketskof, escvlleckv-pvfnv corakko tepakat nockv sufken nocicaket os.

1 Cemet? come malm sat, cem penkvlhoyvre tetayet os • mornen ce cvpvkke habkof, estimvt ce homvn Iiuere taya?

8 Hvlwe vten ohfvcceckvt pohken hayetskvtes ;

9 Hesaketvraeset eyaskvke ekvnvn full at omvlkvn hesa- buec vret, fvccack vn ahuerof, ekvnvt penkalet* cvyayvke tates. Sela.

10 Mehenwvn este en cvpvkketvt ece ’kvsvmvres, mo¬ men cvpvkketv vkoskan *se wvnayetskvres.

11 Naken ce’mares, kicet, Cehofv cen Hesaketvmesen e.temfvccvkes, momet fekvkes ; eme em vfulotakat mv em penkvlhoyvre tetayan nakemetvn ’sen yicvkekvs.

12 Mekkvlke em puyvfekcv taken warvres ; emet ekvnv inekkvlke ehomvn sebonecket os.

ESVKVSVMKV 11.

Yvliikv Enhomahtv en hahoyat ; Ceturvne yvhikat vcvkvyen. Esvfe es em 'Vkvsvmkv.

Y n kaken Hesaketvmesen es obhuehkares ; Hesaketv¬ mesen vn kaken es htiebkin, ent vm vpohicvres.

2 Ov ’stemerke nettv omof, Pucascn.hopoyvyvtes ; neren cv’nken rvtosecit, fekfaonnvkates ; vm puy.vfekcvt inablv- pvtkvre korovronkates.

3 Hesaketvmesen vkerricit, cv fekhereko haket os ; vm estemerkvn onayis, momen vm puyvfekcvt muntvlket os, Sela. ..... . . ,p ' v ; y V "

4 Cv turwv vboneeaken hvlateisket m ; tayen cv fekiiok; kat punavvko taye cv hakat oret os.

98

ESVKVSVMKV, 77.

5 Nettv hofonof ocakvten vkerricit, ohrolope hofonof hoyvnakvten vkerricvyet os.

6 Neren vn yvhiketvn vkerricvranvyet os: cv feken etempunayis; momen vra puyvfekcvt vhericet hopoyvtes.

7 Pucaset meyuksv-sekon etvn vwikvre te ? momet svnvcomvn est en heromekare te?

8 Em vnokeckvt meyuksv-sekon sumke te? em etem- fvccetv meyuksv-sekon ehvperkvre te ?

9 Hesaketvmeset est en herometvn ehosvte te ? cvpvk- ketv ofvn em vnokeckvn vkhottvte te ? Sela.

10 Momen, Heyvt cv feknokkickvt os ; momis , Hvlwe Makat e’nkvperv em obrolopen vlcerricares , makvyvtes.

1 1 Cehofv em vtotketvn opunvyecares ; nak estomahvke liofunof momecetskvten vkerricaret ok.

12 Momet cem vtotketv omvlkvn ohvkerricit, nanvke momecetskvten ohvkerricares.

13 Hesaketvmese toyetskat, nanvke momecetskat hvsvt- livket omes: estimvt pun Hesaketymese etvpomat hesa¬ ketvmese rakket like te ?

14 Hesaketvmese nak estomahvke momeeat toyetskes ; etvlwv cahmelikv em etenrvwvn cen yekcen kerkuecets- kvtes.

15 Cem este, Cekvpe Cosef tepakat e’ppucetaken ce’n- ken es hesahuecetskvtet os. Sela.

16 Hesaketvmese toyetskat, uewvt ce hecakvtes: uewvt ce hecakvtes ; momen laulakat nekeyvtes.

17 Yholocet uewvn apvlvtakvtes ; sutvt en haken haya- kvtes : momen cem ecev-kotakse en ret vwahakvtes.

18 Cen tenetketv en haket hvnvcofelv ofv tales; vtoye- hvttet ekvnvn hvyvyicakvtes ; ekvnvt fenoket, nekeyvtes.

19 Cem vyetvt uehvtkvn vk ocet os, momen cen nenu- cvlket uewv rvkrakan vk ocaket os : momen ce ’levwiketvn kerhohoyekot os.

ESVKVSVMKY, 78.

99

20 Moses Elvnc tepakat e’nke take etehoy vnen cem esten yvpefikv falle omen evpayetskvtes.

ESVKVSVMKY 78.

Esvfe em Maskel.

Vm este toyatskat, vm vhakvn em vpohicvkes : cv cukwv em opunvkvn ce hvckon a em wiyyvkes.

2 Opunvkv-svhopakvn cv cukwvn es hvwecares : hofo- nof nak makakvte yomucyokan opunayares :

3 Mv poke kerreyvtet, mv pu’rkvlket opunayakvten.

4 En hopuetake taken mvn em ehekot, Cehofv vkvsvm- kv, en yekce in omen vtotketv estomahvke eme mome- cvten honvpse yicvranan em onayeyvres.

5 Cekvpe ofvn akerkueckvn yekcicet, Eslevl ofvn vha¬ kvn mellvtet ok, mvn en hopuetaken kerrvkuecvkvren vhakvn pu’rkvlken emvtet :

6 Momet honvpse yicvrane, mv hopuetake heckuecvk- lioyvranet kerrvkvret, momet asvpvkilet, en hopuetaken onayvkvret :

7 Mv em enhonrkvn Hesaketvmese ofvn hayet, Hesa- ketvmese era vtotketvn ehosekot, momis eni vhakvn vfvstvkvren :

8 Moraet e’rkvlke take, honvpse ekv-yekce, vpohicetv komvkeko, honvpse, e feke take fvccvn hayvkekot, momen era puyvfekcv take Hesaketvmese vpvket yekcen huere- kate omvkekarpn.

9 Eflevra en hopuetaket, eccvkotakse esfullvlket em eccvkotaksen es fullet, horre-tepokv nettv omof pvlken fulecvtes.

10 Hesaketvmese era etemfvccetvn vfvstvkekates, mo¬ met, Em vhakv ofvn fuliyekos, makakvtes;

11 Momet nanvke momec.vte, momen era vtotketv esto¬ mahvke heevkueevten ehosakvtes.

100 ESVKVSVMKV, ^81

12 E’rkvlke take en renakv ehomvn, Ecepse ekvnvn, Sovn ekvnv ofvn, nanvke estomahakan momecvtes.

13 Uehvtkvn etekvpihcet, tihueevtes ; momet uewvn cvnvnanicvtes.

14 Momet ohvtvlakat nettvn vholocen es em fvyatet, neren totkv hvyayvken es em fvyvthuecen ohhvyvtkvtes.

15 Vnrvwvn cvton fvlahlecet, uelaulakat es eskake omen eskvkuecvtes.

16 Uewvn cvton afikhonicvtes, momet uewvn hvcce omen fihhonicvtes.

17 Momis erne vnaorke munket, ekvnv kvrpat ofvn Hvlwe Mali at vnrvpake munkvtes.

18 Momet e feke take ofvn Hesaketvmesen eskerrakvtes, em eyackv take ohfvccvn hompetvn vpohaket.

19 Henka, Hesaketvmese vnrvpen opunahoyvtes ; He- saketvmeset vnrvwv ofvn ohhompetvn etetakuece, taye te ?

20 Hecvs, cvton nafkvtes, momat uewvt vyvkhvmkvn afihhonvtes, momen uefihhonat es em pvlatet fihnvtes, ohvtvlaken tvkliken esteme taye te? em esten vpeswvn em etetakuece taye te ? makakvtes.

21 Monkv Cehofvt pohhet, cvpvkke tates, momen Ce- kvpe vnrvpen totkvt etkvtes, momen en cvpvkketvu Eslevl vnrvpen kvwapkvtes ;

22 Hesaketvmesen ohvkvsvmekot, en hesahueckvn em enhonrvkekok ;

23 Emet sutv onvpv ocakan vhakvn emet, hvlwe em vhauken hauhicet,

24 Momet manvn hompetvn ohoskolicet hvlwe telekon ernakvtet o estomis.

25 Estet encelvlke en hompetvn hompakvtes : em ete- tayusen hompetvn em vtotakvtes.

26 Hvsossv hotvlet hvlwe ofv hotvlecvtes; momet en yekce eteropotten wahvlv hotvlen hotvlecvtes.

ESVKVSVMKV, 78.

101

27 Okvtvlakat ekvnv em raokke omen vpeswvn ’sohos- kolicet, fuswv etvrpv ocakan uehvtkv oktahv en sulke omen ’sohoskolicvtes :

28 Momet e hvpo take em etenrvwvn, em vpoketv vfu- loten pvlatvtes :

29 Monkv hompaket fvceeakvtes, momen mv eyaca- kvten emakvtes.

30 Em eyackv taken enkvpievkhoyekates ; vpeswv e eukwvn pikvke emunken

31 Hesaketvmese en cvpvkket vnrvpen kvwvpiket, en nehakat asossen pvsatvtes, momet Eslevl em mvnettakan tvknvfnakvtes.

32 Heyv omvlkvt momvten omis, naorkake emun- kvtes, momet em vtotketv estomaliakan vkvsvmvke- kates.

33 Monkv en nettv taken ehvperketv ofvn yvmahkuecet, em ohrolopetaken feksumketv ofvn yvmahkuecvtes.

34 Emet pvsatof, emen hopovakvnt os; momet rafa- lehcet, vhericet hopoyakvnt os.

35 Momet Hesaketvmeset en cvto taket omen vkerricet, Hesaketvmese Hvlwe Mahat en hesayecv taket omen vkerricakvtes.

36 Momis emvkerret e eukwvn vkvsvmkvn es em pu- nayakvtes, momet e tulaswvtaken Ivksetvn es em puna- yak vtes.

37 Momen eme ohfvccv tat e feke taket keromekot, em etemfvccetv ofvn heromvkekatet ok.

38 Momis emet, merkv es fveket omet, holwvyeckvn este es em wikaket os ; momet sumhuecekot os ; henka, etewolen en cvpvkketvn etvn vkuevicet os; momet en evpvkketv omvlkvn hvlwecekot os.

39 Momet entaket enavpeswv tvlket omvket, hotvle ahyet, hvtvm rafulkekat omvket on vkerricvtes.

102

ESVKVSVMKV, 78.

40 Mvtawwvt tewolen vnrvwv ofvn cvpvkkuecet, ekvnv kvrpat ofvn feknokkicakvtes !

41 Momet kvtvm Hesaketvmesen eskerret, EslevI en Hvlwe Malian cvpvkkuecakvtes.

42 E’nken vkerricekot, mv nettv vnrapv enkvpvke en- taken nesvten vkerrievkekates :

48 Es en kerkvn Ecepse ofvn vpoyet, nak estomahvke momecat Sovn ekvnvn vpoyvten ;

44 Momet en hvcce taken catvn hayet, em nefihnakateu eskvkeko tayan hayakvtes.

45 Em etenrvwv taken rono mvrahrvke, nake lokakan, momen kute nak yvmahkuecakan, vtotvtes.

46 Momet ekvnv em ette taken etoessepapvn emet, em vtotketv taken tvffo-noksvn emakvtes.

47 Nakefvkv hvllecakan hetute-nerkvn es en yvrnah- kuecet, en naklokce em vpe sekvmo kicetvn hetute-nerkv rakrvken es yvmahkuecvtes.

48 Em vpuekvtakeu hetute-nerkvn emet, em vpuekv take fullakan vtoyehvtte hiyyakan emakvtes.

49 En cvpvkketv yekcan oh wiket, cvpvkketv, komeckv, estemerketv esyoman oh wikakvtes; encelvlke nak est en holwvke esfullan em etenrvwv taken vtotet.

50 Nenucen en cvpvkketvn em etetakuecvtes ; em puyv- fekcv taken elkv enkvpvken hesahuecekot, momis en he- saketv taken enanokketv yekcan emvtes;

51 Momet Ecepse ofv homv-heckvkvte omvlkvn, Ham em escukohakv ofvn, en yekce take em vliceckvn, pvsa- tvtes :

52 Momis em este mahusan yvpefikv omvken sossi- cvtes, momet yvpefikv fulle omvken vnrvwv ofvn fvyvta- kvtes.

53 Momet vcacvken evpayakvtes, momat penkvlvke- kates : momis en horre taken uehvtkvt ohrvnricvtes.

ESVKVSVMKV, 78.

103

54 Motnen em ekvnv vcaken svlaket, heyv rvne e’nkv* pervt nesvtet svlakvtes.

55 Etvlwv cahmelikvn ehorav taken sossicvtes, mo met epucasvkvren eskcrkvn ekvnvn es em etekvpakicvtes, inomet Eslevl em vliketv palen kokkolohkakan em es- cukohakv take ofvn vpoken hayvtes.

56 Mome estomis Hesaketvmese Hvlwe Mahan esker- ret, cvpvkkuecakvtes ; momet em ohkerkueekv vfvstvke- kates ;

57 Momis vcekellet, e’rkvlke tate omvket emvkerret momecakvtes: eccv-kotakse estenhonricat omet fiye- cvkhoyvtet os.

58 Em ekvnv hvlhvwen es cvpvkkuecaket, mekusvpkv nakvhake kvlvfhoyakvten fekcakhetvn es ohnekeyicakv- tot omekv.

59 Hesaketvmeset heyvn pohof, cvpvkke tates, momet Eslevl tayen en homecvtes :

60 Momat Silo escukohakv, mv escukohakv emet este em etenrvwvn huericvtet, wikvtes ;

61 Momet en yekcen svlvfketvn em wiket, em vrak- ketvn vnrapv e’nken em wikvtes.

62 Ohvtvlakat em esten eslafkv-cvpkon emakvtes ; mo¬ met este epucasvtet es en homecakvtes.

63 Totkvt en hunvntake mvnettakan en nekrvkuecvtes : mo men hoktvke mvnettakan etepvyetv vrakkueckvn em* hoyvkekates.

64 Em plestvlke taket eslafkv-cvpko etehoyvnen pvlat- kvtes: momen em oyevlke taket waketvn hayvkekates.

65 Momof Pucaset este nocvte omet vhonecvtes ; este- hunvnwv yekce, pvrko-opuswvt omecicen, yekcicet huehke omet.

66 Momet vnrapvlken eratopvrvn nvfnakvtes, vlesketv mevuksv-sekon en bayakvtes.

104

ESVKVSYMKY, 79.

67 Momet ohvtvlakat Cosef em escukohakvn wiket, Eflevra em vliketvn enhopoyekates ;

68 Momis Cutv em vliketv, rvne Sivn vnokecat enlio- poyvtes.

69 Momet en liketv vcake hvlhawat omen hayet, ekvnv mv meyuksv-sekon yekcicvte omen hayvtes.

70 Momet em vtotkv Tewen ensatkvtes, momet yvpe- fikv-hute enkvpvken esvtes :

71 Yvpefikv koktvke coyicakan vcvkayat enkvpvken, em este Cekvpe momet Eslevl epucasat vhecicvren sv- lakvtes.

72 Monkv e feke em mehenwetv vcvkvyen vhecicaket os ; momet e’nke mvnvcketv eteropotten em fvy vtaket os.

ESYKVSVMKV 79.

Esvfe es em Vkvsvmkv.

Hesaketvmese toyetskat, etvlwv cahmelikvt ekvnv epueasetskan esceyvtes; cen cuko vcakan svkolwvyeca- kvtet os ; Celuslvmen lekafken vpoyakvtet omes.

2 Cem vtotkvlke em ena pvsatkan hvlwe fnswvn horn- petvn emet, cem vnokeckakat em enavpeswvn ekvnv punvttvt hompvkvren emakvtet os.

3 E catv taken uewv omen Celuslvmen hvmkvn pvlvta- kvtet os ; momen estet em ena take hericvkvre sekates.

4 Pum vwolicvlke ehomvn vlesketvn pu hahket, pum vfulotke vpokat em vpelickvt momet em vtvkleckvt pu haket os.

5 Cehofv toyetskat, en hofune estomen meyuksv-sekon ce cvpvkke tare te? cem vfekcakhetvt totkv omet nekrvre te?

6 Cen cvpvkketvn etvlwv cahmelikv ce kerrvkekaten ohkalet, mv mekkvlke em ekvnv ce hocefkv ohhuehkv- kekateu mvn ohkvlvs.

ESVKVSVMKV, 80. 105

7 Mvt Cekvpen loket, en liketvn yvmahkuecakvtet omekv.

8 Pu’rkvlke tale en naorketv taken epu’nrvpen vker- rihcetskvs ; cem merkv heromakat lvpken pu tenrvpetvn yicvkekvs : tayen pu kvncvpuehocet omekv.

9 Hesaketvmese pu hesahuecv toyetskat, pum vnicvs, ce liocefkv vrakketv vrahkvn : inomet ce hocefkv vrahkvn pu hesahuecet, pun naorketv enkvpvken pun hvsvthicvs.

10 Estoman etvlwv cahinelikvt, En Hesaketvmese taket estvmvn lika ? makvkvre te ? cem vtotkvlke e catv pvlat- kat em pvleckvn etvlwv cahmelikv vpvken kerhoyekvs, pun renakv ehomvn.

11 Este svlvfke en hihketvt ce homvn vlvkekvs ; cen yekce en rakketv vcvkvyen elkv em mellvkhoyvten vcv- yecvkvs ;

12 Momet, Cehofv toyetskat, mv tvkleckv es ce tvkle- cakvten pum vwolicvlke e hokpe take mahusan kolv- paken pvlken emvkvs.

13 Momof pumet, cem este, momet yvpefikv nanopkv cenake ofv fulleyat meyuksv-sekon vkvsvmkvn ce’meyv- res ; este honvpse erhonvpse omvlkv etehoyvnen ece ’kvsvmkvn onayeyvret.

ESVKVSVMKV 80.

Yvhikv Enhomahtv en hcihoyat; Sosanem Etvr en hake . Esvfe es em Vkvsvmkv.

Yvpefikv vhecicv Eslevl vhecicvt omet, yvpefikv fulle om§n Cosef evpayetskat, vpohicvs ; cemet celupvlkc onvpvn liketskat, hvyvyaken e heckuecv9.

2 Eflevm, Pencemen, Menasv esyomat eliomvn cen yekcen vhonecihcet, pu besahuecetskvret vtes.

3 Hesaketvmese toyetskat, pu rafulhuecvs, momet ce turofvt hvyay vkvren hay vs ; pu hesahokvres.

4 Cehofv, hvlwe ocakat omvlkv en sulsokat en Hesa-

106

ESVKVSVMKV, 80.

ketvmese toyetskat, en hofune cstomen cera este era me- kusvpkv take vnrvpen ce cvpvkkvre te ?

5 Turopuswv tvkliken hompvkuecetskvtes, turopuswv svkerkv rakke es fvcken eskvkuecetskvtes.

6 Pum vwolicvlken etepokv omecickvn pu hayetsket os ; momen pun horre erne era etenrvwvn vpelhoyaket os.

7 Suletawvlke sulsokat en Hesaketvmese toyetskat, livtvm pu rafulhuecvs, raomet ce turofvt hvyayvkekvs, pu hesahokvren.

8 Pvrko era vpen Ecepse ofvn lehmet, svlaketskvtes ; este etvlwvvlken sossihcet, ravn vhocetskvtes.

9 Etektvnken ehomvn en hayetskvtes, raoraen sufken yvlonkvn hayet, ekvnvn fvcecvtes.

10 Em vpettet ekvnhvlhawan ohrvnricvtes, momen e’lvccvket Hesaketvmese em vcenv omvke tates.

11 Elvcce uehvtkv eroricen hayvtes ; momet elvcce lo- pueken Hvcce eroricen.

12 Estomaten em vtohopken lekaflecetskvt haks, mo¬ men este hoyvnakat omvlkvt mvmaket os?

13 Sukhv-hunvnwvt etovlkan aosiyet, yvmabkuecen, vn- rvwv punvttvt mvn es hompaket os.

14 Suletawvlke sulsokat en Hesaketvmese toyetskat, livtvm afulkvs, ce’nkusapeyet os; hvlwen avfvnnaket, liecvs, momet heyv pvrko em vpen en cukopericvs,

15 Momet heyv pvrko em vpe ce’nkvpervt vhocvtet, momet ece ’rahkvn yekcioetskvtet, vcayecvs.

16 Totkvn es nekrvtet os, a tvcket os; ce turofheckv vsehat omecicen estemerkaket os.

17 Ce’nket ce’nkvperv esten oh ocet, este e’ppuce e en yekcicetskvten oh ocekvs.

18 Momof ce’nkvpaket pvlken vpeyekares; pu wena- huecvs, momen ce hocefkvn ohhuehkeyvres.

ESVKVSVMKV, 81.

107

19 Cehofv, suletawvlke sulsokat en Hesaketvmese to- yetskat, livtvra pu fulhuecvs ; ce turofvt hvyayvkvren hay vs, pu hesahokvren.

ESVKVSVMKV 81.

Yvliikv Enhomahtv en hahoyat ; Keter oh hayehocvranat. Esvfe es em Vkvsvmkv.

Pun yekce Hesaketvmesen yekcicet vyvhikvkes ; afvc- ketv en haken Cekvpe en Hesaketvmesen en hayvkes.

2 Esvkvsvmkvn kvwvpvkes, momet towvtulkv, kervlv eslopicuse saltvle esyoman hayecvkes.

3 Hvresse mucasof pofketvn pofket, hvresset poloksof, pun hompetv-rakko nettv vcakat omof pofkvkes.

4 Mvt vhakv Eslevl em ocat omet, nake Cekvpe en He- saketvmeset mellvtet omekv.

5 Oosef em etenrvwvn es en kerkueckvn mellvtes, Eeepse ekvnvn hvmecicet arof; estempunvkv kerrvkatet polivyvtes.

6 Nakhonne enkvpvken e fulowvn vkueyicvy vtes : e’nket svmpv-rakkon wikakvtes.

I Estemerketv ofvn huehketskvtes, momen ec ossi- cvy vtes ; tenetke em ehketv ofvn cem vyoposkvy vtes : Melepv uewv ocakan es ce kerrvyvtes. Sela.

8 Pohvkes, vm este toyatskat, a cen kerkuecvkares •’ Eslevl toyetskat, vm vpohicetskate !

9 Yne tokon, hesaketvraese etimvt ec ofv sekon, momen tvleporv en hesaketvmesen vrakkuehcetskvs.

10 Vnet Cehofv cen Hesaketvmese Eeepse ekvnv a ec ossievte toyis : ce cukwvn rakken hvwecvs, momen fvee- cares.

II Momis vm estet vm opunvkv en haken em vpohiev- kekates ; momet Eslevl cv yacvkekates.

12 Monkv e feke en yekce vcvkvye vpeyvre em etektv- neevyvtes; erne em vkerrickv take ofvn yvkvpvkvren.

108 ESVKVSVMKV, 82.

13 Aelia, vm estet vm vpohicakate! vm vyetv ofvn Es- levl y vkvpakate !

14 En horre taken Ivpken ohfvnkakvyes, momet eme- take vnrapvlke vnrvpen cv’nken rvtosecvyes. .

15 Cehofv en homecakat em elecvn e svpvklecvkekvs, momen em oketvt meyuksv-sekon ocekvs.

16 Momen teleko Here rnahan es liompvkuecvtet os, momet mv etvpomen fo en cvmpe cvto aossen es ce cvpo- ricvyes.

ESVKVSYMKY 82.

Esvfe es em Vkvsvmkv.

Hesaketvmeset nvkaftetv Yekce Maliat enake ofvn hueret os, este en rvkrakv em etenrvwv taken fvcceevret.

2 En hofune estomen fvccekon fvccecet, estetemetuecet, holwvyecvlken vrakkuecatskvre te ? Sela.

3 Estemerrvlke momen eckemelvlken fvccecet, estemer- kvke momen nake enkusvpkakan fvccvn em fvccecvkes.

4 Estemerrvlke, nake enkusvpkakan hesahuecvkes : holwvyecakat e’nken asossicvkes.

5 Kerrekot, kerrvkekot os : yomuckofvn tohfullet os : momen ekvnv en likv omvlkvt fvmokaket os.

6 Hesaketvmesetaket omatskes, momet omvlkatskat Ilvlwe Mahat en hopuetake toyatskes , makvyvtes.

7 Mome estomis este omet pvsatkatskvres, momet mekkvlke kvmke omvket pvlatkatskvres.

8 Hesaketvmese toyetskat, ahuervs, ekvnvn fvcceevs; etvlwv cahmelikv omvlkvn epucasetskvret ok.

ESVKVSYMKY 83.

Esy vhiketv : Esvfe es em Vkvsvmkv.

Hesaketvmese toyetskat, cvyayahketskvs ; Aelia, He¬ saketvmese, punayekot lihketskvs, momet cvyayahkets¬ kvs.

ESVKVSVMKV, 83.

109

#

2 Heyvt omeciccn ce'nJcusapis ; hecvs, cen horret este- tekyvmketvn hayaket os : raomen cen homecakat ekvn livlwecakvtet os.

3 Cem este ehkakat vnrvpen etempunayvkvret, mvkerret cem este vnrvpen etenvkaftaket os.

4 Tokvs, este etvlwv hakat awarvkeres, momat Eslevl hocefkvt ohvtvlaken vkerrihocekaren, raakakvtet os.

5 Vkerrickv hvmkusen ocet, etempunahoyakvtet ok : ece’nrvpen etemfvccetvn hayaket os :

6 Etvme em escukohakv, Esmevlvlke esyomat: Moap Hekvlvlke esyomat :

7 Kvpale, Amvne, Arnelek esyomat: Felestev Tilvlke esyomat;

8 Yselevu etohkvlket os; Lat en hopuetaken emvnica- kvtet os. Sela.

9 Metevnen momeeetskvte omen entaken momecvkvs ; Seselvn momen Cepenen hvcce Kisvnen momeeetskvte etvpomen :

10 Mv Entvle tvlofvn sumhokvtet ; ekvnv esvlekwickv ome hakvtet os.

11 Entake en rvkrakvn Olepe Seepe tepakat omvken hayvkvs ; henka, em mekkvlke omvlkv Sepv Salmvnv te¬ pakat omvken :

12 Mv, Hesaketvmese en liketv ocakan eenakuecvkeres, makakvtet.

13 Yn Hesaketvmese toyetskat, hvnvcofelv omvken, nak entvleesse hotvle ehomvn vtohke omvken hayvkvs.

14 Totkv etovlkan nekrat, momet totkv fenke ekvnhvl- hawan hopotkat omet ;

15 Momen cemet cen hotvle-rakkon es assecet, cen hvnvcofelv rakken es penkvlvkuecvs.

16 E turofv taken vlseckvn es fvcficvs ; ce hocefkvn, Ce¬ ll ofv toyetskat, hopoyvkvren.

110

ESVKVSVMKV, 84.

%

17 Meyuksv-sekon vlsvke momet feksumecet omvkekvs; henka, enhonrihocvket, sumhokvkekvs :

18 Ceme tvlkuse, mv e hocefkv CEHOFVT omat, Hvlwe Makat ekvnv omvlkv ohfvnkat toyetsket on ker- rvkvren.

ESVKVSVMKV 84.

Yvliikv Enhomahtv cn hahoyat ; Keter oh hayehocvranat. Kolv e’ppucctake es em Ykvsvmkv.

Suletawvllce sulsokat en Cehofv toyetskat, mvtawwvt cem escukohakv vnokecvke tayet os !

2 Vm puyvfekcvt Cehofv en cuko-ofvtake em pohyaku* set, cv yace herat omecicen hotosuse haket os : cv feke ev ’navpeswv tepakat Hesaketvmese wenakai eyaeet lmehkaket os.

3 Henka, cutkucet cukon eshecet os, momen tvkpucuce estvmvn e’chustaken kay vkvret e es en becet os, cem altvt mvt omen, suletawvllce sulsokat en Cehofv, vm Mek- ko, momet vn Hesaketvmese toyetskat.

4 Mv cen cuko vpokat en heraket os ; ece ’kvsvmake emunkvres. Sela.

5 Mv este en yekce ec ofv ocat en heret os: mv e feke ofv nene Sivti erorice ocakat.

6 Mvt Turopuswv-pvlvtketv pvne etehoyanet, uekiwv ocakan hayaket os ; oskateu vkhvsucvlken ohmerkvn es fvcficet os.

7 Yekcetvn avtet yekcetvn oh vpeyet os; mv este vtekat Hesaketvmese ehomv Sivn ofvn e heckuecet os.

8 Suletawvllce sulsokat en Cehofv toyetskat, vm meku- svpkvn em vpohicvs; Cekvpe en Hesaketvmese toyets¬ kat, ce livckon awiyyvs. Sela^

9 Hecvs, Hesaketvmese, es. pum evrvnakv toyetskat, momet cem em vfehoyvte e turofvn hecvs.,

10 Nettv hvmkusis cen cuko ofvtake ofvn nettv etv

ESVKVSYMKV, 85.

Ill

cnkpe-rakko hvmkis senheret oraekv. Holwvyeckv cs- cukohakv ofvn likvkot, vn Hesaketvmese en cuko ofv vhauke-vhecicv bueretv inin cv yacet omekv.

1 1 Cehofv Hesaketvmeset hvset omet, este es cm evrv- nakvt omekv : Cehofvt heromkvn momen vrakketvn estemvres ; fvccv yvkvpakat cnkvpvken nak heran livlv- tekares.

12 Suletawvlke sulsokat en Cehofv toyetskat, mv este cem enhonrat en beret os.

ESYKYSYMKV 85.

Yvliikv Enhomalitv en hahoyat ; Kolv e’ppucetake es emVkvsvmkv.

Cehofv toyetskat, pum ekvnvn en herometskvtet os : Cekvpe em este svlvfkuehocvten rasfulketskvtet os.

2 Cem este en holwvyeckv taken enkvpakicetskvtet os ; en naorketv omvlkvn ohranctskvtes. Sela.

8 Cen cvpvkketv omvlkvn vkueyicetskvtes : cen cvpvk- ketv biyyan wiketskvtes.

4 Aeha, pu besalmeckv en Hesaketvmese toyetskat, pu fulhuecvs, momet cen cvpvkketv ep ohfvccv ocan fekbon- nicvs.

5 Meyuksv-sekon pun cvpvkketskvre te ? cen cvpvk- ketvn este-honvpse erhonvpse omvlkv eteboyvnen ayeT cicetskvre te ?

6 Cem estet ec ofvn afvckvkvren cemet a pu hesabue- cetskekare te ?

7 Aeha Cehofv toyetskat, cem vnokeckvn pu hecv- kuecvs, momet cen hesahueckvn pu’mvs.

8 Nake Hesaketvmese Cehofvt opunay vranan pohares i cm esten momet em vnokeckakan herkvn era punayvn kvret ok: momis hoporrenkv tokan hvtvm .ohfulehdates.

0 Mehenwvn hesayeckv erne estemat em penkylakat em vwolet omes ; mom at vrakketvt pum ekvnv ofvn likvren.

112

ESVKVSVMKV, 86.

10 Vnokeckv mehenwetv tepakat etepvkepvtet on, fvc- cetv herkv tepakat etefvnkakvtet os.

11 Mehenwetvt ekvnv aossen liontetos; raomen fvc- cetvt livlwen avfvnnakvtet os.

12 Henka, Cekofvt mv nake heran estemvres, momen ekvnvt en lokce esfvcken hayvres.

13 Fvccetvt ehomvn ayvres, momet e’levwiketv en ne- nen svpvklecvres.

ESYKVSVMKY 86.

Tewe em Mekusvpkv.

Cehofv toyetskat, ce hvckon a vm wiyiyet, vm vyo- poskvs : cv ’stemerret, v’nkusvpket ok.

2 Vm puyvfekcvn vcayeevs, ece ’nokecv toyikv ; Aeha, vn Hesaketvmese toyetskat, cem vtotkv cem enhonrv- yan hesayecvs.

3 Vm merrvs, Cehofv toyetskat, ec ohhuehkvye mun- ken nettvt hoyanekv.

4 Cem vtotkv em puyvfekcvn afvcecicvs ; cemen, Pu- case toyetskat, vm puyvfekcvn ec oh kvwapit omikv.

5 Cemet, Pucase toyetskat, heret omet, momet naorketv enkvpvyecicetv emetetaket, ec ohhuehkakat omvlkv ohfvccvn vnokeckv es fvcket hueretsket omekv.

6 Cehofv toyetskat, vm mekusvpkvn ce hvckon a em wiyyvs, momet ce’nkusapvyat en haken em vpohicvs.

7 Cv ’stemerke nettv ofvn ec ohhuehkares, vm vyo- posketskvret ok.

8 Hesaketvmese toyetskat, hesaketvmesetake vpvkakat hvrakis ceme omat sekos, momen vtotketv cem vtotketv omakat sekot os.

9 Etvlwv cahmelikv hahicetskvte omvlkvt yicet, ce homvn mekusapvkvres ; momet ce hocefkvn vrakkuecv- kekvs.

ESVKVSYMKV, 87.

113

10 Ceraet rakket omet, nake estomalivken momecetsket omekv : cerae tvlkuset Hesaketvmeset. liketsket omes.

11 Cehofv toyetskat, cem vyetvn v’mvhayvs : cem rae- henwetv ofvn yvkvpares : cv feken temvpoken hay vs, ce hocefkvn em penkvlvren.

12 Vn Hesaketvmese Pucase toyetskat, cv feke es orrivl- kvn ece ’kvsvmares : rnomet meyuksv-sekon ce hocefkvn vkvsvmares.

13 Vnokeckv vc ohfvccv ocetskat rakket omekv; mo- men vksufke mahan vra puyvfekcvn vkossicetskvtet os.

14 Aeha, Hesaketvmese, ekvsvmakat vc vnrvpen asvpak- let os, rnomen este holwvyecvke nvkaftat vm puyvfekcv hopoyet, ehomv taken ce huericvkekot os.

15 Momis cemet, Pncase toyetskat, Hesaketvmese mer- kv es fvcke, heroine, cvpvkketv yulohuset, mornet merkv mehenvvetv tepakat es fvcket ometskes.

16 Aeha, vc oh fulkvs, momet vn heromvs ; cem vtot- kvn cen yekcen emet, cem vtotkv-hokte e’chushunvnwvn hesayecvs.

17 Hervre eskerkvn cv hecicvs: mom at mv vn home- cakat hecet, vlsvke hakvren, cemet, Cehofv toyetskat, vm vnicet, v’mahlvpatetskvtet omekv.

ESVKVSVMKV 87.

Kolv e’ppucetake es em Ykvsvmkv ; Esyvhiketv.

En liketv em wakkvt ekvnhvlhvwe vcacakan ocet os.

2 Cehofvt Sivn em vtohopke-mvhauke ocakan Cekvpe em v poke tv omvlkv semuntvlen vnokecet os.

3 Hesaketvmese em etvlwv toyetskat, vkvsvmkv opunv- kvn es ec opunvyehocvket os. Sela.

4 Mv cv kerrakate vpvkaken Ecepse Papelvne tepakan opunvyecares ; hecvkes Felestev, Tilv, Ereopev esyoman : Heyvt mvn heckvtet omes, maket

8

114

ESVKVSVMKV, 88.

5 Henka, Sivn ohfvccvn, Heyv estet momen mv estet mvn heckvtet omes, maket opunvy ehocvres ; momen Hvl- we Mahat erne mahusat yekcen mvn hnericvres.

6 Cehofvt, etvlwv cahmelikv e hocefholcvn coy of, Heyv este mvn heckvtes, maket coyvres. Sela.

7 Yvhikvlke momen hayecvlket, TJekiwv cvnake omvl- kvt ec ofvn ocvket os, makvkvres.

ESVKVSVMKV 88.

Kolv e’ppucetake es en Yvhiketv ; Esvkvsvmkv: Yvhikv Enhomahtv en hahoyat ; Mehelar Leanor en hake . Hemvne Eslehvlke em Maskel.

Aeha, Cekofv cv hesayeckv en Hesaketvmese toyetskat nettvn momet neren ce homvn huehkvyvtes.

2 Ym mekusvpkvt liketskan eceyekvs: huehkvyan ce hvckon a em wiyyvs.

3 Vm pnyvfekcvt nake vn holwvhokat es fvcket omen, vn hesaketvt este-herickvn vwolicet omekv.

4 Mv vksufke vkhvtvpecat vpvke tes, cv komhoyen, este-hunvnwv en yekce seko etvpomvyet os :

5 Este pvsatkvte vpvke pucassekot, pvsvthoyvte este- herickv ofvn lumhe, svnvcomv vkerricetskekat omit omis : momen ce’nke enkvpvken warhoyet os.

6 Yksufke mahan, liketv yomucyokan, sufsokan vc vkwvkecetskvtes.

7 Cen cvpvkketvt yekcen vc oh wakket os, momen ueme- lohlv cenanvke omvlkvn es cv ’stemerricetskvtes. Sela.

8 Vm etekerhoyetvn vn hopvyen svpvklecetskvtet os : nak enhomeckvn en cv hayetskvtes: vm vkhotkes, mo¬ men ossvko tayes.

9 Estemerketvt omecicen cv turwvt yvmahket os : Ce- hofv toyetskat, nettv vrahkvn ec ohhuehkvyvtes, cv’nken ec ohfvccvn rvtosecvyvtes.

10 Pvsatkvten nak estomahvken em momecetskvre te ? pvsvtkvtet akvwvpiket, ece ’kvsvmvkvre te ? Sela.

ESVKVSYMKV, 89.

115

11 Cem vnokeckvn este-herickv ofvn kerkuehocen, monkat sumketv ofvn cem mehenwetvn kerkuehocvre te ?

12 Nake estomahvke cenaket yomuckofvn kerrvk- hoyan, ehoskv ekvnvn cem fvccetvt kerkvre te ?

13 Momis vntat, Cehofv toyetskat, ec ohhuehkvyvtes, momen bvtlivyvtken vm mekusvpkvt ce homvn vlvkvres.

14 Cehofa, estoman vm puyvfekcvn vwiketske te? esto- man ce turofvn vm ehetske te ?

15 Cv mvnettvte vteken cv ’stemerket, cv ’lvranuset os; nanvke es cv penkvlecetskat kvwapvyvtet omecicen cv fekhereko haket os.

16 Cen cvpvkketv hiyyat vc ohfvnikes: nanvke es cv penkvlecetskat cv sumecicet os.

17 Uewv omvket vm vfulote emnnken nettvt hoyanvtes : etohkvlket vm vfulotakvtes.

18 Ynokecv estenhesse tepakan vn hopvyen vkuehuecet, vm etekerhoyetvn yomuckofvn vkuehuecetskvtes.

ESVKYSVMKY 89.

Ervne Eslehvlke em Maskel.

Cehofv em vnokeckvn opunvyecit meyuksv-sekon yvhi- kares : cem mehenwetv este-honvpse erhonvpse omvlkvn cv cukwvn es en kerkuecares.

2 Merkvt meyuksv-sekon hvlwen hahoyvres : cem me¬ henwetvn hvlhvwe mahusat ofvn yekcicetskvres, makvyv- tet ok.

3 V’nsatkvy vten etemfvccetvn etenhayvyvtes, vm vtotkv Tewen etemfvccetv vcakan ’setemfaccvy vtet os ;

4 Ece’nhonvpsen meyuksv-sekon yekcen svpaklecares, momet mekko em ohliketv cenaken este-honvpse erho¬ nvpse omvlkv etehoyvnen etohtvrares, maJcetsJcvtes. Sela.

5 Momen, Cehofv toyetskat, hvlhawat nak estomahvke cenanvken vkvsvmaket, efeke ofv hvsvthakat cem mehen¬ wetvn en nvkaftetv ofvn vkvsvmvkvres.

116

ESVKVSVMKV, 89.

6 Hiyomet omekv, sutv ofvn estimvt Cehofvn etehopake taye haks ? mv yekcat e’ppucetake vpvkakat estiravt Ce¬ hofv omet ome haks ?

7 Hesaketvmeset em vnokeckakat en nvkaftetv ofvn tayen em penkvlhoyvre tetayes : momet mv em vfulota- kat omvlkvt em penkvlvkvranet os.

8 Cehofv, suletawvlke sulsokat en Hesaketvmese toyets- kat, estimvt ceme omet, Cehofv toyetskat, yekce mahet ome te? momen cem mehenwetvt cem vfulotket oces.

9 Uehvtkv em ekvsvmkvn cemet ohmekket liketsket os : em uemelohlvt kvwapkof, cemet cvyayvkuecetsket os.

10 Este elehocvte omen Lehape em ohmekketvn tvko- cetskvtet os : cen horre cen yekcetv e’nken es vwahe- cetskvtet os.

11 Hvlhawat cenaket omakes: ekvnvu cenaket’s : ekvnv momen es em fvcketvn cemet em wakkvn hayetskvtes.

12 Honerv wvhvlv tepakan hahicetskvtes : Tepvle Hv- mvne tepakat ce hocefkvn es afvckvket os.

13 Enke yekcen ocetsket os: ce’nket yekcet omen, ce’nkvpervt hvlwet os.

14 Fvccetv fvcceckv tepakat mekko em ohliketv cenake em wakkvt os : vnokeckv mehenwetv tepakat ce turofv ehomvn vhoyet os.

15 Mv este etvlwv mv en hake estafvcecice tayan kerra- kat en heret os; Cehofv toyetskat, ce turofheckv en hv- yayvke ofvn yvkvpvkvres.

16 Ce hocefkv es afvckvket on nettvt hoyvnvres; mo¬ men cem fvccetv ofvn hvlwecvkhoyvres.

17 Cemet en yekce take em vrakketv toyetskekv; mo¬ men cen heromkv pu yvpen es pun hvlwecetskvres.

18 Es pum evrvnvkv Cehofv enaket omen, pum mekkot EslevI em Ycakat enaket omekv.

19 Momof nakheckekat ofvn cem vnokeckakan em pu-

ESVKVSVMKV, 89.

117

nayvketskvtes, momet hvmmalcetskvtes , Hvmke yekcet oman vnickvn oh wvkecit, este vpvkakat hvmke ensat- kvten hvlwecvyvtet os.

20 Tewe vm vtotkvn eshehcit, vm olefv-neha vcakan es em vfeyvyvtet os.

21 Mv vpvket cv’nket yekce hakvres; momet cv’nket emen yekcicvres.

22 Est en horret emen muntvlet. ohfvnkekares ; holwv- yeckv e’ppucet estemerrieekares.

23 Momen ehomvn erne vnrapvlken tvknvfkvkares, mo¬ met emen en homecakan nvfkvkares.

24 Momis vn heromkv vm vnokeckv tepakat vpvkvke tares ; momen cv hocefkv ofvn e yvpet hvlwehocvres.

25 Momen e’nken uehvtkvn oh wvkecit, e’nkvpervn hvcce sulkan oh wvkecares.

26 Emet, Cv’rket omet, vn Hesaketvmese momet cv hesayeckv en Cvto toyetskes, maket, vc ohhnehkvres.

27 Momen vneu emen homv-heckvten hayit, ekvnv mekkvlke vpvke hvlwe mahaten hayares.

28 Vm vnokeckvn meyuksv-sekon em vcayecares, mo¬ men etemfvccetv ete’m ocvyat yekcet huervres.

29 En honvpseu meyuksv-sekon vpokvren hayit, mek- ket em ohliketvn ohlikat hvlwe en nettv ocake etvpomen hayares.

30 En hopuetaket, vm vhakvn wiket, vm fvcceckv ofvn yvkvpvkekon omat;

31 Vm vhakvn kacet, nanvke makvyvten momecvkekon omat ;

32 Momof em vhakv-kackv taket omecicen estepketvn es en cukopericit, en holwvyeckv taket omecicen rukaf- kvn es en cukopericvkares.

33 Momis vm vnokeckvn em esvyat omvlkusen esvkot, vm mehenwetvt pokepvre etektvnecvkares.

118

ESVKYSVMKV, 89.

34 Etemfvccetv hayvyvtet kvcvkot, mv nake cv cukwv ossvten mvrahkuecvkares.

35 Vhvmkvn, vn hvsvtketvn hocefit, etemfvccetv vcakan ’setemfaccvy vtes ; Tewen en laksvkares ;

36 En honvpset mey uksv- sekon likvres,momet hvse omet mekko em ohliketv enaket cv homvn huere emunkvres.

37 Mvthvresse omen mey uksv- sekon yekcihoce, sutv ofv akerrv fvccat omet omvres, maketskvtes. Sela.

38 Momis cemet vwihket, etvn vhepaketskvtet os : niv em vfeyetskvtet es cvpvkketskvtet os.

39 Gem vtotkv em etemfvccetvn ehvperkuecetskvtes : en kvtvlvkv vcakan ekvnvn tvkwiket, hopanetskvtet os.

40 En tohopke omvlkvn lekaflecetskvtes ; em ohletketv yekcvken hopvnketvn resoricetskvtes.

41 Nenen vpeye hoyvnecat omvlkvt hopvnaket os; em vwolicvlke ehomvn vtvkleckv hakvtet os.

42 Erne vnrapvlke e’nkvpervn hvlwecetskvtet os ; en horre omvlkvn afvckvkuecetskvtet omes.

43 Henka, em eslafkv-cvpko em fvsken en rvkpalet, horre-tepokv ofvn hueren hayetskekot os.

44 En hvyayvken wikepuehcet, mekko-em-ohliketv ena- ke ekvnvn tvkwiketskvtet os.

45 Em mvnettetv en nettv em vhonkvtkvn cotecicet, vlesketvn es em ohranetskvtet os. Sela.

46 Cehofv toyetskat, en hofune estomen meyuksv-sekon ehketskvre te ? totkv omet cen cvpvkketvt en hofune estomen nekrvre te ?

47 Yn hesaketv en kocukne estomet oman vkerricvs : estoman este en hopuetake omvlkvn ehvperken kayets- kvte te ?

48 Este hesake emunket elkvn hecvranekat estimvt like te, mv em puyvfekcv este-herickv en yekce enkvpvken hesayece tayat? Sela.

ESVKVSVMKV, 90.

119

49 Pucase toyetskat, cem vnokeckv homv etvwvn ocet, cen heromkv ofvn temfvccetv veakan Tewe emetvn es etemfaccetskvtet estvmvn oca ?

50 Pucase toyetskat, cem vtotkvlke em vlesketvn vker- ricet, estomen este etvlwvvlke yekcvke omvlkv en tvJclec- kvn cv hokpe ofv sarvyan vkerricvs :

51 Mv tvkleckv cen horret es vtvklecakvten ; Pucase toyetskat, mv em vfeyetskvte e’levwiketvn es vtvkleca¬ kvten.

52 Cehofvt meyuksv-sekon vkvsvmket omekvs. Emen momen Emen.

ESVKVSVMKV 90.

Moses, este-hunvnwv Hesaketvmese em este em Mekusvpkv.

Pucase toyetskat, este-honvpse erhonvpse omvlkv ofvn cemet pum vpoketv toyetskvtet os.

2 Ekvnhvlhawat heckvkeko emunkof, momet ekvnv momet yvmv ekvnvn hayetskeko emunkof, henka, me- yuksv-sekat avten meyuksv-sekat eroren cemet Hesaketv¬ mese toyetsket omes.

3 Cemet, esten ekvnv em mokken ohfulecicetskvret, Este en hopuetake toyatskat, yefulecvkes, maketsket os.

4 Ohrolope cukpe-rakko hvmket cen renakv ehomvn pvksvnke hoyanat omet, monkat nere vketeckv hvmke omvket omekv.

5 Uelauke-rakko etvn esaye omet en taken etvn esayets- ket os ; nockv omvket os : hvthvy vtken pvhe heren honte omvket os.

6 Mvt hvthvyvtken pvkpaket, heren hontet os ; yafkof tvchoyen, yuknet omes.

7 Pumet cen cvpvkketv ofvn sumhuehocen, cen homec- kv eteropotten pu fekekaket omekv.

8 Pun holwvyeckvtaken ce homvn svpvklecet, pun

120

ESVKVSVMKV, 91.

naorketv heckvkekon ce turofheckv en hvyayvke ofvn svpvklecetskvtet os.

9 Cen cvpvkketv ofvn pun nettv omvlkvt hoyvnecet omekv : hihketv hvmkuse omen pum ohrolopen y vmah- kueceyet os.

10 Pum ohrolope nettvt ohrolope pale kolvpaket o ma¬ kes ; momen yekcetv eteropotten ohrolope pale cenvpa- ken oricen omis, en yekcet vtotketv yekce feknokketv tepakat omes ; Ivpken hoyanen, etvn tvmeceyet omekv.

11 Cen cvpvkketv en yekcen estimvt Jcerret , cem pen- kvlhoyvre tetayat vcvkvye cen cvpvkketvn estimvt kerre te?

12 Pun nettvn vhonkvtetvn pu mvhayvs, momat efeke hoporrenen e en heckueceyvren.

13 Aeha, Cehofa, rafulkvs : en hofune estomusa? momet cem vtotkvlken em merrvkvs.

14 Aeha, hvten cem merkvn es pu cvporicvs, epu ’fvc- ket, pun nettv omvlkvn afvcketvn oceyvren.

15 Mv nettv pu ’stemerrvkuecetskvte, momen ohrolope mv em ofvn holwakan heceyvte vcvkvyen epu ’fvcecicvs.

16 Cem vtotketvt cem vtotkvlken e en hecvkuecen, cen rakketvt en hopuetake taken oh heckvkekvs.

17 Momen Cehofv pun Hesaketvmese en heromkv herusat ep oh ocekvs, momet pu’nketake em vtotketvn yekcicvs ; henka, pu’nketake em vtotketvn, mvn yckcicvs.

ESVKVSVMKV 91.

Hvlwe Mahat ofv ehketv ocan likatet Yekcetv Omvle- cat em vpette elecvn fekhonne tares.

2 Cehofvn opunvyecit, Emet vm vrvnaketvt, momet vn cuko-hvlwe yekcet omet, vn Hesaketvmese em enhonrvyat omes, makares.

3 Emet senkvnhetv este-fayvt etetakuecvte enkvpvken

ESVKVSVMKY, 91. 121

ce hesayecet, enanokketv este sumecicat enkvpvken ce hesayecvret ok.

4 E tvrpv en tafvn es ec ohranen, erne e tvrpv elecvn ehketvt cen heckvres : em mehenwetvt cen hokpe-svrvnv- kvt, raomet es cem evrvnvkvt omvres.

5 Nakpenkvleckvt nere ocan, monkat eccv-kotakse en re nettvn tvmkan em penkvlekot,

6 Enanokketv yekce yomuckofvn yvkapan, monkat naksumeciekv fvccvlikat yvmahkuecan em penkvletske- kares.

7 Cukpe-rakko hvmket cem vtvkhvken pvlatken, cnkpe- rakko palet cem vkvpervn pvlatket o estomis, ece ’wolice- kares.

8 Heyv tvlken, ce turwvn es vfvnnaket, holwvyecvlke es em feketvn hecetskvres.

9 Cehofv toyetskat, cemet vm vrvnaketv toyetskekv ! Hvlwe Mahan cen liketvn hayetskvtet omecicen,

10 Nak holwakat ec oh lvtkekares; momen enanokketv yekcat cem escukohakvn vwolicekares.

11 Ec ohfvccvn em encelvlken yekcetvn es em punayv- kvres, cem vyetv omvlkv ofvn ece ’cayecvkvren.

12 E’nketaken es ce kvwapet, ’sec vpeyvres, cvton ce’len es oh nafketskekaren.

13 Este-papv momen cetto atv kicetvn oh yvkapets- kvres; este-papv mvnette momen cetto-rakkon es oh hueretskvres.

14 Em vnokeckvn a’mvtet ok, monkv hesayecares ; hvlwen likvren hay ares, cv hocefkvn kerret ok.

15 Yc ohhuehkvres, momen em vyoposkares ; estemer- ketv ofvn vpakares : hesayecit, vrakketvn emares.

16 Hesaketv cvpken es cvporicares, momet vn hesayec- kvn hecicares.

122

ESVKVSVMKV, 92.

ESVKVSVMKV 92.

Esvkvsvmkv, Esyvhiketv Fekvpkv nettv ohfvccv.

Y kvsvmkv Cehofv emetv nake heret oraes, momen, Hvlwe Mahat toyetskat, vkvsvmkv ce hocefkv vyvhiketv heret on>

2 Hvthvyvtken cem vnokeckvn, momen nere vtekaten cen keromkv kerkuecetv heret os.

3 Eshayeckv efvkv pale oce, momen saltvlen oh hayecet, kervlv en hake eslopicuse vpvken.

4 Cemet, Cehofv toyetskat, cem vtotketv eteropotten, vc afvcecicetskvtet ok : ce’nke em vtotketvn ’se afvcecicares.

5 Cehofv toyetskat, ravtawwvt cem vtotketv rakrvket os ! cem vkerrickv sufsuke mahet os.

6 Estet nakwenake hoporrenkv oceko omat kerreko tayes; momen este hoporrenekat heyvn kerreko tayes.

7 Holwvyecvlket pvhe omet mahakof, momen holwv- yeckv vtotkvlke omvlkvt vrakketv ofvn vpeyof; mvt meyuksv-sekon estemerrvkuehocvre vrahkvt os ;

8 Momis cemet, Cehofv toyetskat, hvlwen liketsket os, meyuksv-sekon.

9 Hecvs, Cehofv toyetskat, cen horret, hecvs, cen hor- ret estemerkvkvret ok; holwvyecvlke omvlkvn vwahec- hoyvres.

10 Momis cv yvpen wakv-honecv e yvpe omen hvlwe- cetskvtet os ; olefv-neha mucvsen es vm vfehoyet os.

1 1 Momen vn renakv vc vnrapvlken afvcket hecvtet os ; momen holwvyecvlke vc vnrvpe svpaklvten cv hvckot afvcket pohakvtet os.

12 Este-faccvt talv-rakko em vpe omet pvkpvkvres; vcenv Lepenvnen huere omet mahvres.

13 Cehofv en cuko-ofvtaken vhochoyet, Hesaketvmese en cuko-ofvtaken pvkpvkvres.

ESYKYSVMKV, 94.

123

14 Yculvke mahof tis em etten hayvke era link v tares; eto-vpe ’mopuswv es fvcket, lanvket omvres :

1 5 Cehofvt fvccvt omau kerkuecetv vrahkvn : emet vn Cvtot omen, nakfvccekat erae ofv sahsekos.

ESYKYSVMKV 93.

Cehofvt mekket os : rakketvn vccet omes : vccet omes: yekcetvn es e wvnakvtet os : ekvnvu yekcen huericet os, momat vkueyihoceko tayes.

2 Mekko-em-ohliketv cenaket hofunat vteken yekcen hueret os : meyuksv-seko vteken liketsket os.

3 Cehofv toyetskat, uelaulakat kvwapet, uelaulakat en haken kvwvpakvtet os : en haken kvwvpecaket os.

4 Uewv snlke en hake, uewv yekcakat melohlv uehvtkv vfopke oce en hake senhvlwen Cehofv hvlwen liket yek- cet omes.

5 Nanvke akerkuecetskat mehenwvke mahet omes : Cehofa, hvsvtketvt meyuksv-sekon cen cuko ofv ocvre momvre here tetayes.

ESVKVSVMKV 94.

Aeha, Cehofv Hesaketvmese, empvleckv cenaket oraat toyetskat, Hesaketvmese, empvleckv cenaket omat toyets¬ kat, hecken hvyayvkvs.

2 Ekvnv em Fvccecv toyetskat, e kvwvpvs : ekvsvma- kan nake em momehocvre here tetayen emvkvs.

3 Cehofv toyetskat, holwvyecvlket en hofune estoma? holwvyecvlket ohfvniket afvckakat en hofune estomvre te?

4 Kanvke sulken opunayet, ekvsvmet opunayaket os : holwvyeckv vtotkvlke omvlkvt ’sekvsamet opunayaket os.

5 Cehofv toyetskat, cem esten kvceyet os ; momet epu- casetskan estemerricaket os.

124 ESVKYSVMKY, 94.

6 Oye momen tvleporvn pvsatet, eckemelvlken pvsv- taket os.

7 Cehofvt hecekares, momet Cekvpe en Hesaketvmeset vketecekares, makaket omekv.

8 Nake wenake hoporrenkv oceko ome este vpvkvke toyatskat, kerrvkes: momet este hoporrenvkeko toyatskat, estofvn hoporrenvket omatskvre te ?

9 Ehvcko vhocvtet, mvt pohekare te ? eturvvv hay vtet, mvt hecekare te ?

10 Etvlwv cahmelikvn estemerrvkuecat, momet nak- kerretvn estemvhayat, mvt est em vsehekare te ?

11 Este em vkerrickv, ehvperketvt omen, Cehofvt ker- ret os.

12 Cehofv toyetskat, mv este estemerricet, cem vhakv aossen emvhayetskat, en heret os :

13 Momat esternerketv nettv enkvpvken fekvpkvn emets- ke emunken, vksufken holwvyecvlken en korhoyvres.

14 Cehofv em esten vwikekot, etvlwv epucasat wike- karet ok.

15 Momis fvcceekvt fvccetvn ohfuliken, efeke ofv fvc- cvke omvlkvt mvn vcvkvpeyvres.

16 Holwvke momecvlke vnrvpen estimvt vm vpvlhvm- ken kvwvpkvre te ? holwvyeckv vtotkvlke vnrvpen esti¬ mvt a vn kvwvpkvre te ?

17 Cehofvt vm vnicvt omekaten omat, vm puyvfekcvt Ivpken cvyayvketv ofvn likvnt os.

18 Cv’let vn tenaspet os, makvyof, eem vnokeckvt, Ce¬ hofv toyetskat, huerin vc vcayecvtet os.

19 Vm vkerrickv es vn naore sulke mahe vc ofv ocakat ofvn mahlvpvtketv estemetskat vm puyvfekcvn afvcecicv- ket omes.

20 Holwvyeckv em fvcceckv ohliketv, vhakv etehoyvnen vhopvnketv hayat, ece ’paket etohkvlketv ocvre te !

ESVKVSVMKV, 95.

125

21 Este fvccat em puyvfekcv vnrvpen e etohkalet, catv em mvttekan ohfvcceevket os.

22 Momis Cehofvt vn tohopke yekcetos: momet vn Hesaketvmeset vm vrvnaketv cvtot omes.

23 Momet en holwvyeckv take mahusan oh vlvkuecv- kvtet os, momet en naorketv take mahusat ofvn warvres ; CehofV pun Hesaketvmeset entaken warvres.

ESVKVSVMKV 95.

Vhwet, Cehofvn vyvhikvkeres ; en hake estafvcecican pu hesahueckv cvton en hayvkeres.

2 Likat ehomvn vkvsvmkv emetvn es yicvkeres : esyvhi- ketv vpvken en hake estafvcecican en hayvkeres.

3 Cehofvt Hesaketvmese rakket, momet Mekko rakke hesaketvmese omvlkv senhviwat omes.

4 Ekvnv sufsokat e’nke ofvt omakes : ekvnhvlhawat en hvlwetvu enaket os.

5 Uehvtkvt enaket omen, momen emet mvn hayvtet omen, momen erne e’nket ekvnv kvrpan hayvtet omekv.

6 Vhwet, vrakkuecet, potokvkeres; Cehofv pu Hayvte ehomvn tokketokvkeres :

7 Emet pun Hesaketvmeset omen, momen pumet este emet vhecicat omen, e’nke en yvpefikv toyeyet omekv. Mucv nettvn en haken pohatsken omat,

8 Cvpvkkueckv Melepv ekvnv ofvn, momet vnrvwv ofv eskerretv nettv omof momecakvte omen ce feke taken wvnhehcatskvs :

9 Ce’rkvlke tatet vm vtotketvn hecet, es cv kerret, vc vketecakof.

10 Ohrolope pale oste etehoyvnen, mv este-honvpset omecicen, cv feknokke tales, momet, Este e feke take ofvn fiyecat omes, vm vyetvn kerrvkekatet ok, makvyv- tes :

ESVKVSVMKV, 96.

11 Monkv vn cvpvkke ofvn, Mvt vm fekvpkv esceyvke- kares, temfvccetv vcakan es fvccecvyvtes.

ESYKVSVMKY 96.

Cehofvn esyvhiketv mucvsen ’svy vhikvkes : ekvnv omvl- ketskat, Cehofvn vyvhikvs.

2 Cehofvn vy vhikvkes ; e hocefkvn vkvsvmvkes ; he- sayeckv esteman nettv vrahrvkvn est en kerkuecvkes.

3 Em vrakketvn etvlwv cahmelikv omvlkv em eten- rvwvn onayet, em vtotketv estomahakan etvlwv omvlkv em etenrvwvn onayvkes.

4 Cehofvt rakket omet, rakken vkvsvmhoyvre tetayet omekv ; hesaketvmesetake omvlkv senhoyvnen em pen- kvlhoyvre tetayet omes.

5 Etvlwv cahmelikv en hesaketvmese omvlkvt nakvha- kvket omekv ; momis Cehofvt hvlhawan hayvtes.

6 Yrakketv rakketv tepakat ehomvn ocakes : yekcetv herusetv tepakat en cuko vcake ofvn ocvket omes.

7 Cehofvn emvkes, etvlwv cahmelikv em enahvmkvlke toyatskat, vrakketv yekcetv tepakan Cehofvn emvkes.

8 Vrakketv e hocefkvn emhoyvre tetayan Cehofvn emvkes: nakemetvn esyicet, en cnko vcake ofvtaken esceyvkes.

9 Aeha, efeke hvsvtketv herusat ofvn Cehofvn vrak- kuecvkes : ekvnv omvlketskat, ehomvn fen ok vs.

10 Cehofvt mekket os, etvlwv cahmelikv em etenrvwvn makvkes : ekvnvu yekcicet os, vkueyihoceko tay vren : faccusen etvlwv cahmelikvn fvccecvres.

11 Hvlhawat afvckvkekvs, momen ekvnvt afvcket omekvs ; nehvtkvt momet es em fvcketvt wohkvkekvs ;

12 Vnrvwvt afvcket huehkekvs, momen nake ofv ocat omvlkvt; momof etovlkat em vpe omvlkvt afvcketvt omecicen yvhikvkvres ;

ESVKVSVMKV, 97.

127

13 Cehofv ehomvn, emet vlakekv ; ekvnvn fvccecvranet vlakekv; ekvnvn fvccetvn es fvccecet, etvlwv cahmelikvn em mehenwetvn es fvccecvres.

ESVKVSVMKV 97.

Cehofvt mekket likes; ekvnvt afvckekvs; ote sulkat mv oraecicen afvckvkekvs.

2 Vholoce yomucke tepakat em vfulotkvket os ; fvccetv fvcceckv tepakat mekko-em-ohliketv ohlikat em wakkvt omes.

3 Totkv ehomvn ayet os, momet erne vnrapvlke em vfulotakan sumhuecet os.

4 Em vtoyehvttet ekvnvn oh hvy vyakvtes : ekvnvt he- cet, fenokvtes,

5 Cehofv ehomvn, ekvnv omvlkv e Pucase ehomvn, ekvnhvlhawat foneha omet rekkakvtes.

6 Hvlhawat em fvccetvn kerkuecet os, momen etvlwv cahmelikv omvlkvt en hvyayvken hecaket os.

7 Nakvhakvke kvlvfhoyvte em vtotkakat omvlkvt, na- kvhakvke emekusvpkvn es ekvsamet opunayakat vlsvke hakvkekvs : emen vrakkuecvkes, hesaketvmese omvlkats- kat.

8 Cehofv toyetskat, cem fvcceckvt omecicen Cutv e’chustvlket afvckakvtes ; Sivn pohvtes, momet afvcke tates.

9 Cemet, Cehofv toyetskat, hvlwe mahet, ekvnv omvlkv senhvlwen liketsket omekv ; hesaketvmese omvlkv sen- hvlwe estvmahen ce hvlwehocet os.

10 Cehofv vnokecatskat, holwakan en homecvkes : em vnokeckakat em puyvfekcv taken vcayecet, holwvyecakat e’nke take asossen hesahuecet os.

11 Hvyayvken fvccakan en fokahoyen, efeke ofv fvcca- kat afvcketvn en fokahoyet omes.

128

ESVKYSVMKV, 98.

12 Este-faccvlke toyatskat, Cehofv ofvn afvckvkes ; mo- met e hocefkv vcakan vkvsvmkvn emvkes.

ESVKYSVMKV 98.

Esvkvsvmkv.

Esvvhiketv mucvsen Cehofvn ’svy vhikvkes ; nanvke estomahvken momecvtet omekv : e’nkvpervt momet e’nke vcakat ohfvnketvn e em vtotkvtet os.

2 Cehofvt hesayeckv est em ocat est en kerkuecvtet os: etvlwv cabmelikv en renakv ehomvn em fvccetvn hec- kusen est en heevkuecvtet os.

3 Em vnokeckv momen em mehenwetv Eslevl en cuko hvmecvllce ocvtet em vkerricvtet os : ekvnv yuksvlke omvlkvt hesayeckvn pun Hesaketvmese est em ocan heca- kvtet os.

4 Ekvnv omvlketskat, en bake estafveecican Cebofvn en hayvkes : afvcketvt omecicen vy vkbvmkvn huehket, yvbikvkes : henka, vkvsvmkvn yvhikvkes.

5 Kervlvn bayecet, vkvsvmkvn Cebofvn vyvbikvkes; kervlvt haken, momen en hake eslopicusat vpaken.

6 Pofketv rakrvket haboken, momen pofketv kanet eJcicetv haken, Mekko Cehofv ehomvn en hake afvcecican hayvkes.

7 Uehvtkv momen es em fvcketvt wobkaken; ekvnvt momen mv oh vpokateu.

8 Uelaulakat enken etetepkvkekvs ; ekvnhvlhawat afvc¬ ketvt omecicen tohkvlket y vbikvkekvs ;

9 Cehofv ehomvn, ekvnvn fvccecvranet vlakekv : ekvnvn fvccetvn es fvececet, etvlwv cahmelikv faccusen fvcce- cvres.

ESVKVSVMKV 99.

Cehofvt mekket os ; etvlwv cahmelikvt fekekvkekvs : celupvlke etennvrkvpvn liket mekket os : ekvnvt nekeye- kvs.

ESVKVSVMKV, 100.

129

2 Cehofvt Sivn ofvn rakket omes ; moraeu etvlwv cah- rnelikv omvlkv senhvlwet likes.

3 Ce hocefkv rakke momet em penkvlhoyvre tetayan vkvsvmvkekvs : hvsvtket omekv.

4 Momen mekko en yekcetvt fvcceckvn vnokecet os : fvcceckv fvccan yekeen huericetsket os, Cekvpe ofvn fvcceckv fvccetv tepakan vfastetsket omes.

5 Cehofv pun Hesaketvmesen hvlwecvkes, momet e’leohsehoyickv ehomvn vrakkuecvkes : hvsvtket omelcv.

6 Em plestvlke vpvkvket Moses Elvne tepakat, momen e hocefkvn olihuehkakat Samyvl vpvket on ; Cehofv n ohliuehkakvtes, momen em vyoposkakvtes.

7 Vholoce cukele ofvn em punayakvtes : nanvke en kerkuecvten momen vhakv emakvten vfvstakvtes.

8 Cehofv pun Hesaketvmese toyetskat, em vyoposka- ketskvtes; nanvke momecakan em pvlecetskvtet omis, Hesaketvmese holwvyeckv es em wikvkat toyetskvtes.

9 Cehofv pun Hesaketvmesen hvlwecvkes, momet em ekvnhvlwe vcakan fullet, vrakkuecvkes; Cehofv pun Hesaketvmeset hvsvtket omekv.

ESVKVSVMKV 100.

Vkvsvmkv-emetv Esvkvsvmkv.

Ekvnv omvlketskat, en hake estafvcecican Cehofvn en hayvkes.

2 Cehofvn afvcketvn es em vtotkvkes : likat ehomvn yvliiketvn es yicvkes.

3 Heyvn kerrvkes, Cehofvt, mvt Hesaketvmeset omes : mvt pu hayvtes, momen enake toyes ; em estet omet, yvpefikv emet vhecicat toyes.

4 Tohopke mvhauke enanvken vkvsvmkv emetvn esce- yet, en cuko mvhauke taken vkvsvmkvn esceyvkes : vkv- svmkvn emet, e hocefkvn vkvsvmvkes.

9

130

ESVKVSVMKV, 101.

5 Cehofvt heret omekv ; em vnokeckvt meyuksv-sekon oce munJcvt omes ; momen em melienwetvt este-horivpse erhonvpse omvlkv etehoyvnet os.

ESVKVSVMKV 101.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Vnokeckv fvceeckv tepakan es y vhikares : ceraen Ce¬ hofv toyetskat, vkvsvmkvn ece ’yvhikares.

2 Vretv temvpokat ofvn hoporrenet e em fvyatares : Aelia, estofvn vm vlaketskvre te ? cv feke temvpoken vn cuko ofvn vrares.

3 Nak holwvke estomis vn renakv ehomvn hnericvkares : mv vyetv fvccat enkvpvke fiyecakat em vtotketv taken en homecis; mvt vc vlokpekares.

4 Efeke naorketv vnokecat v’nkvpvkvres ; este holwv- yecan kerrvkares.

5 Estimvt em vwolicvn ehken ok laksat mvn sumeci- cares : mv en heckv hvlwen momen efeke ekvsvmen ocat era etektvnecvkares.

6 Este heromvke ekvnv fullan vn renakvt oh ocvres, vc vpaket vpokvren ; vyetv temvpokat ofvn yvkapat, mvt vm vtotkvres.

7 Estimvt emvkerretvn vtotkat vn cukon likekares ; estet lvksetvn opunayat vn renakv ehomvn fekhonne- kares.

8 Hvthvyvtke vrahrvkvn holwvyecvlke ekvnv fullat omvlkvn sumhuecares, momet holwvyecvlke omvlkvn Cehofv em etvlofv warares.

ESVKVSVMKV 102.

Emekusvpkv Este Estemerke hayat, emuntvlkuse, Cehofv ehomvn em este* merkv opunvyeckvn pvlatof.

Cehofv toyetskat, vm mekusvpkvn pohvs, momen huehkvyat ce ho mvn vlvkekvs.

ESVKVSVMKV, 102.

131

2 Cv ’stemerke nettv omof ce turofvn vm ekhetskvs ; ce hvckon a vm wiyyvs : mv nettv huehkvyof, Ivpken vm vyoposkvs.

3 Yn nettvt ekkuce omvket sumecen, cv fane totkv em pvtakv omvket nekrvket omekv.

4 Pvhe omet cv feket tvcket momet yuknet os; vn tvklike hompetvn cv hoset omekv.

5 Hihkvye en kaket omecicen cv funet cv ’navpeswvn vloklopet os :

6 Ynrvwv noksukcv omit, opv tvlvhasse ocan are omit omis.

7*Nocvkot, cutkuce cuko onvpvn entvlkuse oh like omit omis.

8 Vn horret cv tvklece emunken nettvt hoyanet os ; m omen mv vn homecakat cv hocefet, Ilesaketvmeset lieyv hunvnwv momecat omet ce momecekvs, maka- ket os.

9 Essun tvklike omen hompit, vm esketvn turopuswv pvlatkat vpvken eteyamvy vtet omekv ;

10 Cen cvpvkketv cen homeckv tepakat omecicen, cv kvwahpet, cv tvkwiketskvtet omekv.

11 Vn nettvt nak era vpette cvpke hake omvket os ; momen vnet pvhe omet cv yuknet os.

12 Momis cemet, Cehofv toyetskat, meyuksv-sekon liketskvres; momen ece ’kerrickvt este-honvpse erho- nvpse omvlkv etehoyvnen ocvres.

13 Akvwvpiket, Sivn merretskvres : em merretv oketvt vlakekv : henka, oketv melhoyvtet vlvket omes.

14 Cem vtotkvlket en cvton es afvckvket, momet em mokken em merrvket omekv.

15 Monkv etvlwv cahmelikvt Cehofv e hocefkvn em penkvlaken, ekvnv mekkvlke omvlkvt cem vrakketvn em penkvlvkvres ;

132 ESVKVSVMKV, 102.

16 Celiofvt Sivn etohtarvtet ok, en hvyayvke ofvn e heckuecvtet os ;

17 Enkusvpkat em mekusvpkvn em vpoliicet, em me* kusvpkv taken etvn vhepvkekatet os.

18 Heyvt este-konvpse yicvranat en cohoyvres: momen este liocvckvranat Cehofvn vkvsvmvkvres.

19 En liketv vcake hvlwan a vfvnnaket, hecvtet omekv ; livlwe tvlofv a vfvnnaket Cehofvt ekvnvn hecvtes ;

20 Cuko-yekcv vpikat en^hihketvn pohvret; mv elkvn ok mellvkhoyvten enrecopvret;

21 Estet Sivn ofvn Cehofv e hocefkvn kerkuecet, Celus- lvme ofvn em vkvsvmkvn kerkuecvkvren ;

22 Etvlwv cahmelikvt etohnvkaften, ohraekketv ocaka- teu Cehofv em vtotketvn etohnvkaftof.

23 Yyetv ofvn vn yekcen yvmahkuecet, vn nettv em vlionlevtkvn kocuknieet os.

24 HvmmaJcvyvtet os; Aeha, vn Hesaketvmese, vn nettv en nvrkvpv omof yvmv enkvpvken ’svc ahyetskvs : cem ohrolope este-honvpse erhonvpse omvlkv etehoyvnen vpeye munkvt omes.

25 Hofunof ekvnv em wakkvn wvkecetskvtes ; momen hvlhawat ce’nketake em vtotketvt omakes.

26 Mvt sumecvres, momis cemet liketske emunkvres; henka, mv omvlkvt vccvke omvket leskvke hakvres ; mo¬ men vccvke omen mvrahkuecetsken, mvrahrvke hakvres :

27 Momis cemet mv etvwv toyetsket os, momen cem ohrolope t meyuksv-sekares.

28 Cem vtotkvlke en hopuetaket vpoke emunkvres, mo¬ men en honvpse taken ce homvn yekcen svpvklehocvres, kicvyvtet os.

ESVKVSVMKY, 103.

133

ESVKVSVMKV 103.

Tewe es em Vkvsvmkv.

Ym puyvfekcv toyetskat, Cehofvn vkvsvmvs : raomen vc ofv omvlketskat, e hocefkv vcakan vkvsvmvs.

2 Ym puyvfekcv toyetskat, Cehofvn vkvsvmvs, momet nanvke cen lopicvte omvlkvn ce hoh sates:

3 Cen holwvyeckv omvlkvn es cem wikat, cem enanok- ketv omvlkvn cem wicecat ;

4 Cen hesaketv sumketv enkvpvken hesayecat ; vnokec- kv merkv heromvke esyoman es ce kvtvlicat :

5 Nanvke herakan ce cukwvn es fvcecet os, momat lvmhe omet cem mvnettetvt e mucvsecet os.

6 Celiofvt nake fvccvken momecet, ohwetenhokat omvl¬ kvn fvcceckvn em vfastet os.

7 Em vyetvn Moses en kerkuecvket, nanvke momecvtet Eslevl en hopuetaken en kerkuecvkvtet os.

8 Celiofvt merkv es fvcket, est en lieromet os : cvpvk- ketv yulohuset, vnokeckv es fackuset os.

9 Est em vsehe emunket omekares, momet meyuksv- sekon cvpvlcketvn ocekares.

10 Pun naorketv take vcvkvyen pu momecekot, pun holwvyeckv take vcvkvyen pum fekvkekatet os.

11 Hvlwat ekvnv senkvlwet omat etvpomet em vnokec¬ kv em penkvlakat ohfvccv ocat rakket omekv.

12 Hvsossv-fvccv hvsvklatkv-fvccv etenhopvye etvpo- men pun holwvyeckv epu’nkvpvken vkuehuecvtet os.

13 Erke en hopuetake em merrat etvpomet mv em pen- kvlakan Cehofvt em merrvket omes.

14 Pu’na taken emet kerret omekv; ekvnv em mokke toyeyat vkerricet os.

15 Estet on omat, en nettvt pvlie etvpomvket os: vnrvwv pvkpvke omet pvkpaket omes.

134

ESVKVSVMKV, 104.

16 Hotvlet oh hoyahnen, sumket omen, estvmv huervtet svnvcomvn kerrekaret ok.

17 Momis Cehofv em vnokeckv mv em penkvlakan oh oeat, momet em fvccetv hopuetake renhopuetake ohfvccv ocat, meyuksv-seko vtet meyuksv-sekon ayet os ;

18 Mv em etemfvecetv vcayecakat, momet em vhakv momecvkvret vkerricakat ohfvccv ocat.

19 Cehofvt em ohliketv mekke ohlikat hvlhawat ofvn yekcicvtet os; momen em ohmekketvt omvlkv ohfvnket omes.

20 Cehofvn vkvsvmvkes, em encelvlke toyatskat ; yek- cetv ofvn yekcvket, em opunvkvn momecet, em opunvkv en haken em vpohicatskat.

21 En suletawvlJce sulsoke omvlkatskat, em vtotkvlke nake koman momecatskat, Cehofvn vkvsvmvkes.

22 Em vtotketv em ohmekketv elecv estvmv estomis vpoJce omvlkatskat, Cehofvn vkvsvmvkes; vm puyvfekcv toyetskat, Cehofvn vkvsvmvs.

ESVKVSVMKV 104.

Vm puyvfekcv toyetskat, Cehofvn vkvsvmvs. Cehofv vn Hesaketvmese toyetskat, rakke mahe toyetsket os.

2 Vccvke omen hvyayvken *se ohkayetskat, esohrvnkv vtarkat omen sutvn vtvleksicetsket os.

3 En nvthofv hvlhawat en tohkakvn uewvn vk lumhicets- ket os : vholocen em escvlleckv pvfpvnen havet, hotvle e tvrpvn oh y vkapet os ;

4 Hotvlen em encelvlken hahicet, totkv fenken em vtot- kvlken hahicet omes.

5 Ekvnv meyuksv-sekon vkueyihocekaren em wakkvn lumhicvtes.

6 Vklaukat ton omat, vccvke omen es ohranetskvtes ; uewv sulsokat ekvnhvlhawat onvpvn ohfekhonnvtes.

ESVKVSVMKV, 104.

135

7 Mv uewvt , em vsebetskan, pefatkvtes ; tenetketskat en haket omecicen Ivpecicet etvn vpeyvtes.

8 Momet ekvnbvlhawan vkvwvpkaket pvnen vkbvtv- pecet, estvmv em etetakuecetskvten roricet os.

9 Esentvcken tohwvlvpeceko tayan es en tvcecicetskvtet os. Ekvnv ohrvnvranet rafuleceko tayvren liuericets- kvtet os.

10 Emet uekiwvn pvne ofvn vtotvket omen, ekvnhvl- hawat em etenrvwvn fihkonet omes.

11 Mvt ekvnv nakwenahokat vtekat esketvn emvket omes : corakko-wakv bonecakat em ewvnhketvn fekbon- nicvket omes.

12 Mv vfopken hvlwe fuswvt em vpoketvn ocvket os: mvt eto-lvcce vlkan fnllet haboket os.

1 3 En nvtbofv bvlbawat aossen ekvnhvlbawan otoliicet omes : ekvnvt cem vtotketv em etten es fvcecet os.

14 Pvben vpuekvn en honticet, este em vtotketv vyo- posken nakvbockvn hayet os, hompetvn ekvnvn aossi- evret :

1 5 Momet pvrko-opuswv estefeke afvcecicat, olefv-neha esteturofvn bvyvyicat ; momen tvklike estefeken yekcicat ekvnvn asossicvret.

16 Cebofv em eto opuswv es fvcfaket os; mv vcenv Le- penvnen ocvke, mv emet vhocvte :

17 Fuswvt em puknvkvn hayakan; kokkv yvmasvt on omat, vcenvbot en cukot omakes*.

1 8 Rvne bvlhvwe mahat cowatv bonecakat em ocvket on, cvto ocakat kone em vrvnaketvt omakes.

19 Oketv eskerkv hvressen mellvtes : bvset em vklatkvn kerret os.

20 Yomucken hayetsket os, momen nere tes; mv omof nakwenaboke etovlke fullat yopecet asosset os.

21 Este-papv mvnettvket, nak elecvke tayat komet beb»

136 ESVKVSVMKV, 104.

kvket omet, en liompetvn Hesaketvmese avten hopoyaket os.

22 Hvset aossen, etvn e vpeyicet, e hutetake ofvn e lumhicet os.

23 Estet aosiyet, em vtotketvn raomen en nakvfvstetvn aren oh yafket os.

24 Cehofv toyetskat, mvtawwvt cem vtotketv sulke estv- mahet os! lioporrenkv ofvn mv omvlkvn hayetskvtet omes ; ekvnvt cen nakockv es fvcket os.

25 Ysvn uehvtkvt rakke momet taphet oces, nanvke hvllecakat vhonkvtesko taye, nakwenahoke lopucke, mo- men rvkrakateu mvn vk fullet omes.

26 Ysvn perro-cukot vkvpeyes ; mvn lefivrvnet vk ares, mv vk ahkopvnvren hayetskvtet.

27 Heyv omvlkvt ec oh hecet cem ehakvket os, oketv orof, en hompetvn emvketskvren.

28 Mv emaketskan vteloyvket os ; ce’nken hvwccetsken, heran es fvcecvket os.

29 Ce turofvn ehetsketos; fekhervkekot os; en hesa- ketv taken em esetsken, pvsatket, em essun ohfnlecaket os.

30 Cem puy vfekcvn atotetsken, hahaket os ; momen ekvnv onvpvn ohmucvsecetsket os.

31 Cehofv em vrakketvt meyuksv-sekon aye munkekvs ; Cehofvt em vtotketvn es afvcket omekvs.

32 Mvt ekvnvn ohhecen, fenoket os; ekvnhvlhawan ce- layen, ekkucaket os.

33 Hesakvye vtekat Celiofvn vyvhikares ; wenaketvn ocvye vtekat vkvsvmkvn vn Hesaketvmesen vyvhikares.

34 Vm vkerrickvt en cvmpuset omekvs; vnet Cehofv ofvn vc afvcke tares.

35 Naorkvlket ekvnv enkvpvken sumecekvs, momen holwvyecvlket svnvcomvn fuliyates. Vm puyvfekcv to¬ yetskat, Celiofvn vkvsvmvs. Cell ofvn vkvsvmvkes.

ESVKV SYMK V, 105.

137

ESVKVSVMKV 105.

Vkvsvmkvn Cehofvn emvkes ; e liocefkvn ohhuehkvkes ; etvlwv cahmelikv em etenrvwvn nanvke momecvten ker- kuecvkes.

2 Vyvhikvkes, vkvsvmkvn vyvhikvkes; em vtotketv estomahakat omvlkvn opunvyecvkes.

3 E hocefkv vcakan ’se afvcecicvkes : mv Cehofv hopo- yakat e feke taket afvckekvs.

4 Cehofvn en yekcetv tepakan hopoyvkes; fekhonnekot e turofvn hopoyvkes.

5 Em vtotketv estomahvke momecvten, en nakestomaha- kan, moraen e cukwv em fvcceckvn vkerricvkes ;

6 Em vtotkv Eplehame en honvpse toyatskat, Cekvpe Cehofv enhopoyvte en hopuetake toyatskat.

7 Emet Cehofv pun Hesaketvmeset omes : em fvcceekvt ekvnvn hvmecicvket os.

8 Meyuksv-sekon etemfvccetvn vkerricet, mv opunvkv vhakvn emvtet honvpse erhonvpse cukpe-rakko hvrnke etehoyvnen vkerricvtet os.

9 Mv etemfvccetv Eplehame etenhayvtet, momen etem¬ fvccetv vcake Iseke etenhayvtet;

10 Momet matan Cekvpen etenhayet, vhakv omvren yekcicet, etemfvccetv meyuksv-seko huervranan Eslevl etenhayet :

11 Cemen Kenvne ekvnv mv pucasvranetskat eskerhoyv- ten ce’mvkares, maket :

12 Este vhonkvtkv ohfvccv nvcomuset omof, henka, nvcomuse estvmahet, momet mv ofv tvleporvlket fekhon- nakof.

13 Momet etvlwv hvrnke enkvpvken etvlwv hvmkan eroricet fullet, mekko e tvlwv hvrnke enkvpvken etvlwv etvn roricet vpeyof.

ESVKVSVMKV, 105.

138

14 Este livmkusis nak em vhopanvkvre era etektv- necekates ; raomet entake svrabkvn raekkvlken em vsebvtes ;

15 Em vfeyvkhoyvte cvnaken celayekot, vm owalvlken naken em vhopalinatskvs, maket.

16 Momet elaukot ekvnvn ocvren huehkvtes ; tvklike este ’sem etekkekv omvlkvn kacvtes.

17 Mv ehomvn este-hunvnwvn vtotvtes ; Coscf vtotkv taranen wihoy vtes :

18 E’len semvlikv es en nokbokicakvtes : cvto -telacvn es em wvnayet tvkwvkechoy vies :

19 Cebofv em opunvkvt eskerret emunken em opunvkv eslioyanat em oketvt vlakvtes.

20 Mekkot vtotet, enrecopvtes ; etvlwv sasat em evpayvt ot, momet epucassekot arvren em etektvnecvtes.

21 En cuko ohfvnken epucasen bayet, nake oeat omvlkv es em evpayvn hayvtes.

22 Ekomat vcvkvyen en rvkrakvn wvnawicvren, momet en senetvlken hoporrenkvn emvhayvkvren.

23 Momen Eslevl Ecepsen eceyvtes; momet Gekvpet Ham em ekvnvn tvleporvt fekhonnvtes.

24 Momen Celiofvt em esten tayen ohvtvlayvtes, momet en liorre take senyekcvken habicvtes.

25 E feke taken em este en homecetvn ob fulothuecet, emvkerret em vtotkvlke momeeetvn e feken ob fulotbue- cvtes.

26 Em vtotkv Mosen vtotet, Elvne ensatkvtet vtotvtes.

27 Mvt mv este em etenrvwvn es en kerkvn momecet, Ham em ekvnv ofvn nak estomahakan momecakvtes.

28 Yomtieken vtobtet, yomucecicvtes; momen em opu- nvkvn vnrvpvkekates.

29 Em uewv fihnakan catvn habyet, en rvro taken pvsa^ tvtes.

ESVKVSVMKV, 105.

139

30 Em ekvnvn kutet cekfe fallvtes, em mekkvlke take en nvthofv take ofvn fullet.

31 Opunayvtes, raomen rono omakat fulle sulket yicen, em ekvnv em vteke omvlkvn eekvt ocakvtes.

32 Oske vyoposken lietute-nerkv rakrvken emet, totkv fenke em ekvnv ofvn emakvtes.

33 Em pvrko-fvkvn ke-rakko vpe esyoman hopvnketvn es celayet, momet eto em ekvnv em vteke ocakan kvceyv- tes.

34 Emet mahken, tvffonoksvt yicet, etoesse-papvt yicv- tes, en sulke vhonkvtesko tayet,

35 Momet nakhontvke em ekvnv ofv oce vtekan loket, em ekvnv em etten lokakvtes.

36 Momen em ekvnv take ofvn homv-heckvkvte omvlkv, mv en yekcetv take omvlkv enhomvhhotvn pvsatvtes.

37 Momet em este cvtokunaphvtke cvtokunaplane tepa- kan ocaken asossicvtes : momen em vliketv vpvke este yekceko hvmkusis sekates.

38 Enkvpvkakof, Ecepset afvcke tates, em penkvlkvt entaken oh latkvtet ok.

39 Vholoeen esohrvnkvn onvpvn pvticvtes ; totkvu neren hvyayvkvren.

40 Em ’pohaken, kowiken svlaket, hvlwe tvkliken es fvcecvkuecvtes.

41 Cvton hvwehcet, uewvt vyvkhvmkvn afihnecvtes : hvcce omvJcet kvrkapan fihnecvtes.

42 Em etemfvccetv vcakan vkerricet, em vtotkv Epleha- men vkerricekv.

43 Momet em esten afvcketv vpvken Ecepsen asossicet, enhopoyvten y vhiketv vpvken asossicvtes ;

44 Momet etvlwv cahmelikv em ekvnvn emakvtes, mo¬ men mv em etvlwv ocakvte em vtotketvn eenakueca- kvtes :

3 40

ESVKVSVMKV, 106.

45 Em fvcceekvn vfastet, em vhakvn em vpohievkvren Cehofvt momecvtes. Cehofvn vkvsvmvkes.

ESVKVSVMKV 106.

Cehofvn vkvsvmvkes. Vkvsvmkvn Cehofvn emvkes ; cmet heret omen, em vnokeckvt meyuksv-sekon oce mun- Jcvt omekv.

2 Celiofv em vtotketv yekcakat omvlkvn onayet, raon- kat vkvsvmkv emhoyvre tetayat omvlkvn estimvt ker- kuece taye haks ?

3 Mv fvcceckv vfvstakat en heraken, mv estofv tis omvlkv fvccetvn momecat en heret os.

4 Cehofv toyetskat, lieromkv cem este em ocetskan es vc vkerricvs ; Aeha, hesayeckv es hesayecetskan es vn cnkopericvs.

5 Momat ce’nhopokvte nak omvl en heraken hecaren, cem etvlwv em afvcketv ofvn vc afvcke taren, etvlwv epu- casetskat vpvket ’se afvcecicaren.

6 Pu’rkvlke vpaket naorkey vies ; holwvken momeceyv- tes ; holwvyeckvn momeceyvtet os.

7 Pu’rke tatet Ecepse ofvn nanvke estomahvke moine- cetskan kerrvkekates ; cem vnokeckv en sulken vkerricv- kekates ; momis uehvtkv vfopkan cem vpohickvn komv- kekates ; Uehvtkv Cate vfopke tis.

8 Mome estomis e hocefkv vrahkvn hesahuecvtes, en yekcetvn kerkuecvret.

9 Momet Uehvtkv Caten em vsehcn, vkarpvtes : momen vnrvwv etehoyvne omen laulakat etehoyvnen evpayvtes.

10 Momet en taken mv en homecat e’nke enkvpvken hesahuecvtes, momet vnrapv e’nke enkvpvken nesakvtes.

11 Momen uewvt vnrapvlken ohrvnrakvtes ; mv hvm- kusis vhoskekates.

ESVKVSYMKY, 106. 141

1 2 Momof em opunvkvn vkvsvmakvtes ; vkvsvmkvn es vyvhikakvtes.

13 Em vtotketv taken lvpken ehosakvtes; em vcalinetvn emehakvkekates:

14 Momis vnrvwv ofvn svheremahen naken eyacakvtes ; mo met ekvnv kvrpat ofvn Hesaketvmesen eskerra- kvtes.

15 Momen en nakvpohkvn emakvtes, momis em puyv- fekcv taken oyoketvn em ohtotakvtes.

16 Momen hvpo em etenrvwvn Mosen em vleskvpakvtes, Elvne, Cehofv em este encakat tepakan.

17 Ekvnvt hvwiket, Tervnen nokmelvtes, momet Vpi- lvme em etohkvlketvn oliranvtes.

18 Momen em etohkvlketv take em etenrvwvn totkvt vhetkvtes ; fenket holwvyecakan nekrvkuecvtes.

19 Holepe ofvn wakucen hayakvtes, momet nakvhake nakrekkvten es hahoyan vrakkuecakvtes.

20 Hiyomen ’se em vrakkueckv tate vrakkuecekot, mv vyoposken wakv pvhe hompan vrakkuecakvtes.

21 Hesaketvmese en besahuecv take, mv Ecepse ofvn nake rakrvken momecvten, ehoset,

22 Ham em ekvnv ofvn vtotketv estomahvken, momen TJehvtkv Cate vfopkan nake sehoneckakan momecvten ehosakvtes.

23 Monkv, Sumliuecares, makvtes, em ensatkvte Moset, * en cvpvkketvn etvn ayecicvret, sumhuecekaren, em eten¬ rvwvn huerekaten omat.

24 Henka, mv ekvnv estafvcecice tayan ehvperkueca- kvtes ; em opunvkvn vkvsvm vkekates ;

25 Momis em escukohakvtake ofvn ecayakvtes, momet Cehofv em opunvkv en haken em vpohicvkekates.

26 Monkv e’nken kvwapet kicvtes , Ynrvwv ofvn ce sumliuecares ;

142

ESVKVSVMKV, 106.

27 Mo met ece honvpsen etvlwv cahmelikv em eten- rvwvn sumhuecit, ekvnwarkv ofvn vwahecares, maket .

28 Momen ohvtvlakat Pevl-pevlen evpvyecet, nanvke wenahoke sekan em wihoyvten pvpakvtes.

29 Hiyome nanvke momecakan es evpvkkueeakvtes: momen enokketv yekcat vyvkhvmkvn oh vlvkakvtes.

30 Momof Fenehvset ahuyiret, fvcceckvn vfastvtes, mo¬ men enokketvt fekhonnvtes.

31 Momen mvn fvccetv vyoposken Hesaketvmeset emen oh vkerricvtes; honvpse erhonvpse omvlkv meyuksv- sekon.

32 Ohvtvlakat Melepv uewv vfopkan evpvkkueeakvtes, momat entaket omecicen Moses en holwvke tates :

33 Em puyvfekevn vnrvpaken, fvccekon e cukhvrpen es opunayvtet ok.

34 Etvlwv cahmelikvn sumhueevkes, maket, Cehofvt vhakvn emvkvtet omis, sumhueevkekates ;

35 Momis mv etvlwv cahmelikv vpvkaket etefullet, em vtotketv taken en kerrakvtes :

36 Momet em mekusvpkv nakvhakvken vrakkueca- kvtes ; mvt esenkvnhetv ome en hakakvtet :

37 Henka, e’ppucetake e’chustvlke esyoman puyvfekcv holwvhokat ehomvn nakemetvn pvsatet,

38 Catv em mvttekaten pvlvtakvtes, e’ppucetake e’chus- tvlkeu e catv take, mv mekusvpkv nakvhakvke Kenvn ekvnv ocakat ehomvn nakemetvn pvsvtakat; momen mv ekvnv catvn ’svholwvke tates.

39 Hiyomen em vtotketvtake eteropotten svholwvhoke haket, em momeckvtake ofvn hoktaret fullvtes.

40 Monkv Cehofv en cvpvkketvt em este vnrvpen vhet- kvtes, momet epucasvte mahusan en homeevtes.

41 Monkv etvlwv cahmelikv e’nketake ofvn emakvtes ; momen en homecakat olimekkakvtes.

ESVKVSVMKV, 107.

143

42 Momet en horret ohwetenkakvtes, momet e’nketake elecvn svpvklecakvtes.

43 En taken etewolen hesahuecvtes, momis nake ohvker- ricakat ofvn em vpohickvn koravkvronkon, en holwvyeckv- take ofvn kvncvpuecvkhoyvtes.

44 Mome estomis, era enhuehketv taken poll of, era este- merketvn em vpoliicvtes ;

45 Momet nake em etemfaccvtet em vkerricet, em vno- keckv en sulke vcvkvyen em merrakusvtes.

46 Momet mv svlvfkuehcet, etvn svpeyat omvlkvt em merrvkvren hayvtes.

47 Aeha, Cehofv pun Hesaketvmese, pu hesahuecvs, momet etvlvvv cahmelikv asossen pu tohkvlvs, ce hoeefkv vcakan vkvsvmkvn emeyvren, raomen ece ’kvsvmkvn ’se afvceciceyvren.

48 Cehofv, Eslevl en Hesaketvmeset vkvsvmket omekvs, meyuksv-seko vten meyuksv-seko eroren. Momen este omvlkvt, Emen, makvkekvs. Cehofvn vkvsvmvkes.

ESVKVSVMKV 107.

Vkvsvmkvn Cehofvn emvkes ; emet heret omen, em vnokeckvt meyuksv-sekon oce munkvt omekv.

2 Mv este Cehofvt pvlken neset, vnrapv e’nke enkvpv- ken asossicvtet,

3 Ekvnv ocakat asossen, hvsossv asossen momen hvsvk- latkv asossen, honerv asossen momen wvhvlv asossen vteloyvtet, mvn makvkekvs.

4 Vnrvwvn fullet, vyetv vhassan vpeyvtes ; tvlofv vpo- kvret eshecvkekates.

5 Elvwe, ewvnhkvket on, em pnyvfekcv taket ofvn yekce seko hakvtes.

6 Momof em estemerketv take ofvn Cehofvn ohhuehka- kvtes, momen em estemerkvn asossicvtes.

144

ESVKVSVMKV, 107.

7 Momet vyetv Ivpotkan sayet, evpayakvtes, tvlofv vpo- ketvn oh vpeyvren.

8 Em vnokeckv momen em vtotketv estomahvke este en hopuetake em momecat svrahkvn estet Cehofvn vkvsv- makate !

9 Estempuyvfekcv naken eyacusan fvcecet, puyvfekcv elawan keran es fvcecet omekv.

10 Mv yomucke momen elkv em vpette ofv vpoke, estemerketv momen cvto es wvnawihocat ;

11 Hesaketvmese em opunvkvn vnrvpuecet, Hvlwe Mah at em vcahnetvn enhomecakekv :

12 Monkv e feke taken estemerketvn es kvncvpuecvtes ; pvlatkvtes ; momen emvnice tayat sekates.

13 Momof em estemerketv take ofvn Cehofvn ohhueli- kakvtes, momen em estemerketv asossen liesahuecvtes.

14 Yomucke momen elkv em vpette asossicet, eswvna- kvn kvceyvtes.

15 Em vnokeckv momen em vtotketv estomahvke este en hopuetake em momecat svrahkvn estet Cehofvn vkvsv- makate !

16 Tohopke mvhauke cvto-lanakan kvcehyet, cvto svkhotkvn etevvaret omekv.

17 Hoporrenekvlket, vhakv kvcakat omecicen, momen en holwvyeckvtaket omecicen, estemerrvkuehocet os.

18 Em puyvfekcv taket hompetv cahmelike omvlkvn weyaket os ; momet elkv em vhauke ocakan vwolicaket os.

19 Momof em estemerketv take ofvn Cehofvn ohhueh- kaket os, momen em estemerketv asossen hesahuecet os.

20 Em opunvkvn atotet, em wicecet os, momet nanvke sumhuece tayan asossicet os.

21 Em vnokeckv momen em vtotketv estomahvke este en hopuetake em momecat svrahkvn estet Cehofvn vkvsv- m ak ate!

ESVKVSVMKV, 107.

145

22 Momet nakwiyyetvn vkvsvmkv emetvn esyicekvs, momet em vtotketvn yvliiketvn es kerkuecvkekvs.

23 Mv perro-cukon vtehket, uehvtkvn svkhvtvpecat, mv uewv rakrvken en nakvfvstetvn vk momecakat ;

24 Heyvt Cehofv em vtotketvn hecaket, nake esto- mahvke momecan laukan vk hecaket os.

25 Emet maket, hotvle yekce, mv uemelohlvn hvlhvwe- can akvwapet omekv.

26 Sutvn vkvwvpiket, hvtvm laulakan vkhvtvpecaket os : nakkolwakat omecicen em puyvfekcv take kafkvket os.

27 Yimvn vpeyet, pvlken yicet svkfullet, este hace lvt- kvrane ome y vkapat omvket vkfullet os, momen en hoper- renkv taket sumkvranuse omet os.

28 Mom of em estemerketv take ofvn Cehofvn okhuek- kaket os, momen em estemerketvn asossicet os.

29 Hotvle-rakkon cvyayvkuecet os, mom at em ueme- lohlvt fekhonnvket os.

30 Momof afvckvket os, nemelohlvt fekhonnakekv; mo¬ men perro-cuko em vfekhonnetv here eyacakan svlaket os.

31 Em vnokeckv momen em vtotketv estomahvke este en hopuetake em momecat svrahkvn estet Cehofvn vkvsv- makate !

32 Momet este nvkaftetv ofvn emen livlwecet, este em vculvke en nvkaftetv ofvn vkvsvmvkekvs.

33 Emet hvccen vnrvwvn hahicet, uekiwvn ekvnv ewvnhken hahicet omes.

34 Ekvnv naklokce heckuecan ekvnv kvrpan okcvnwvvl- kan hayet os; mv ofv vpokat en hoi wvyeckv taket ome¬ cicen.

35 Ynrvwvn uewv vkhvsucen hayet, ekvnv kvrpan uewv fihnvken hayet os.

36 Momet elawakat mvn vpokvren hayet os, momat tvlofv vpoketvn etetakuecaket os ;

10

146

ESVKVSYMKV, 108.

37 Moraet cvpofvn fokayet, pvrko-cvpofvn vhocet, era cite heren ohvtvlakvke tayan vteloyaket os.

38 Momen rav esten ohmerrvket os, momat sulke mahe hahaket os ; momen era vpuekv em vhonkvtkv yupvklat- kvre em etektvnecekot os.

39 Hvtvm mv este nvcomuse haket, ohwetenketv, este- merketv feknokketv esyomat eteropotten kvncvpuehocet os.

40 Mekkvlken enhomeckvn ohkalet os, momet vnrvwvn, vyetv sekan, fullvren hayet os.

41 Mome estomis enkusvpkan estemerketv onvpvn huericet os, momet cuko-vtehkvlken vpuekv fulle hvmke omen en hayet os.

42 Fvccakat hecet, afvckvkvres; momen holwvyeckv omvlkvt e cukwvn vkhottvres.

43 Estimvt hoporrenet omet, heyv nanvken vketecen omat, mvt Cehofv em vnokeckvn kerrvkvres.

ESYKYSYMKy 108.

Esyvhiketv. Tewe es em Vkvsvmkv.

Hesaketvmese toyetskat, cv feket yekcen hueret os; yvhikares, henka, vkvsvmkvn yvkikares, ’seafvcecicvyat vpvken.

2 Saltvle kervlv tepakatskat, vhonecvkes : vne mahusat hvthvyvtkusen vhonecares.

3 Cehofv toyetskat, etvlwv cahmelikv em etenrvwvn vkvsvmkvn ee’mares : Centilvlke e tvlwv em etenrvwvn vkvsvmkvn ’sece ’yvhikares.

4 Cem vnokeckvt hvlhawat onvpvn rakket omen, cem mehenwetvt sutvn oret omekv.

5 Hesaketvmese toyetskat, hvlhawat onvpvn ce hvlwe- hocen, cen rakketvt ekvnv hvmkv onvpvn hvlwehoce- kvs.

ESVKYSVMKY, 109.

147

6 Ce’nkvpervn es hesayecet, pum vyoposkvs, cem vno- keckakat hesayehocvren.

7 Hesaketvmeset en hvsvtketv ofvn opunayvtet os : vc afvcke tares : Sekem ekvnvn tekvpicit, Svkor em pvnen vhopayit, etekvpicares.

8 Kelevt cvnake tes; Menasv cvnaket’s ; Eflevmeu cv’kv svrvnvkvt omes; Cutv vhakv-emv cvnaket os.

9 Moap eseokkosetv cvnaket’s; vm estelepikvn Etvmen oh wikares ; Felestev ohfvccvn vc afvcket huehkares.

10 Estimvt tvlofv em vtohopkan es cv ceyvre te? esti- mvt Etvmen es vc ayvre te ?

1 1 Hesaketvmese toyetskat, pu wihket, pun suletawvlke etohkvlkakan evpvyetvn komekot, ometskeko te ?

12 Estemerketv enkvpvken vnickvn pu’mvs : vnickv este estemat ehvperket omekv.

13 Hesaketvmese eteropotten fekhvmket momeceyvres, emet pu’nrapvlke ohhuervkvranat mvt omekv.

ESVKVSVMKV 109.

Yvhikv Enhomahtv en hahoyat. Tewe es em Vkvsvmkv.

Vm vkvsvmkv en Hesaketvmese, cvyayvket fekhoniyets- kvs ;

2 Ecukwv holwvyece momen mvkerretv cnkwv vc vnrvpen hvwecvket omekv : etulaswv laksat vc vnrvpen es opunavakvtet omes.

3 Momet enhomeckv opunvkvn es vm vfulotet, nake omecickv sekon, vc vnrvpen tepoyaket os.

4 Vm vnokeckv vyoposkat vc vnrapvlket o makes : mo- mis vnet emekusvpkvn e emvyet os.

5 Momen holwakan heren vyoposken a’met, enhomec- kvn vnokecakvyat vyoposken v’maket os.

6 Erne ohfvnken este holwvyecvn buericvs ; momen vnrapvt em vkvpervn huerekvs.

148

ESVKVSVMKV, 109.

7 Fvccehocof, Em mvttes, Icihocen ayen, era mekusvp- kvt naorketv hakekvs.

8 En nettvt nvcomuset omekvs ; momen este etvt em wiketvn en heckekvs.

9 En hopuetaket erkemclvlket omvkekvs, momen e hi- wvt oye hakekvs.

10 En hopuetaket estomis fullvlket omet, nakvpohvke- kvs; inomet em vpoketv tvlvhassvke en Ivpvtken nak hopoyvkekvs.

11 Fvcceko vkonahvt nake ocat omvlkvn vkonahekvs; momen em etekerhoyetv tokat em vtotketvn em vhopvnv- kekvs.

12 Vnokeckv em vyecicat hvmkusis ohcates: momen estit en hopuetake erke seko fullan em merrvke tayat sekot omekvs.

18 En honvpsetvt warkekvs ; honvpse svhokkolat ofvn e hocefkv take vsle hakekvs.

14 E’rkvlke en holwvyeckv taken Cehofvt vkerricekvs; momen e’cke en naorketvt vsle hahkates.

15 Cehofv ehomv estofis ocvkekvs, ohvkerrickvn ekvnv enkvpvken tvcvren.

16 Emet merretvn vkerricekot, momis este estemerre momet enkusvpkakan assecet, e feke ofv kvckan pvsvtvret assecvtet ok.

17 Henka, holwvke sohopunvyetv em vlosten, mvt emen ohvlakvtes ; momen ohmerkv sopunvyetv